Toshkent moliyainstituti n. Atayeva, F. Rasulova, M. Salayeva, S. Hasanov


 Hasanov S. Xorazm ma’naviyati darg‘alari. -T.: «Adolat», 2001,78-bet



Download 20,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet155/679
Sana31.12.2021
Hajmi20,47 Mb.
#271115
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   679
Bog'liq
umumiy pedagogika

1 Hasanov S. Xorazm ma’naviyati darg‘alari. -T.: «Adolat», 2001,78-bet.

198



ocsha davr uchun ahamiyatli  boUibgina qolmasdan,  balki  hozirgi kunda 

ham o6zining ma’rifiy-tarbiyaviy qimmatini yo‘qotmagan.

Mutafakkir  o‘zining  ma’ rifiy-tarbiy aviy  qarashlarida  ta’lim- 

tarbiyaning  mavrudi,  maromi  va  o‘qituvchining  o‘mi  haqida  gapirib: 



«Itoatsiz bola tufayli (chekkan) musibat (katta) dahshatdir,  uning (o ‘limi 

tufayli  odamlar)  ta 'ziyasi  esa  tabriklashdir.  Aqlli  kishi  ikki  yomon 

ishdan  yaxshisini  tanlab  oladi  va  ikkita  ishonchli  kishining  eng 

adolatlisiga yon  bosadi.  Ilm  ahli  bo ‘Imaganning  ilmga  bahilligi  asliga 

qaraganda hukmdir, fazli bilan  esa ma 'rifatdir.  Otalar ikki  (xil)  otadir: 

tug‘ilish  otasi  va  taflim  berish  otasi;  birinchisi jismoniy  hayot sababi, 

ikkinchisi ruhiy hayot sababidir» degan qimmatli fikrlami bayon etadi.

0 ‘z  navbatida,  Abu  Bakr  al-Xorazmiy  bola  dunyoqarashining 

shakllanishida  va  kamolotida  uch  asosiy  omil:  ijtimoiy  muhit,  uzluksiz 

ta lim-tarbiya  va  nasliy  xususiyatlarning  ahamiyatini  alohida  ajratib 

ko‘rsatadi.  «Nafs  o ‘z  tuzilishiga  moyildir,  qush  o ‘z  zotiga  tortadi. 



Insonning kelib chiqishi taqozo qilgan narsaga qanday qilib  u qarshilik 

qila oladi,  tuprog ‘i yomon bo ‘Igandan keyin  (qanday qilib)  hosil yaxshi 

bo‘la  oladi?  Kitobga  rashk  (qilish)  karamli  ishlardan,  balki  u  oilaga 

rashk  qilishning  hamshirasi.  Yaxshi  ko ‘rgan  kitobni  o ‘qish   

zahariga  qarshi  doridir.  Agar  masofani  muhabbat  qulochi  bilan 

o ‘lchansa  va  esga  olish  qo ‘li  bilan  chamalansa,  u yaqin joy  va  kichik 

maydonday (bo  ladi),  agar uni unutish qulochi bilan  o ‘lchansa va unga 

g ‘ofillik  hamda  yoddan  chiqarib  yuborish  nazari  bilan  qaralsa,  u 

uzoqroqdir.  Shuhratli  kishilar  orasidagi  shon-sharaf  —  nasab, 

qarindoshchilik — burch  va  hurmatdir,  karamli  karamlikning  birodari, 

ulug‘ ulug‘likning birodari,  hatto ulaming shaharlari boshqa-boshqa va 

yoshlari  turlicha  bo‘lsa  ham.  Zamondan  yaxshiroq  ta ’lim  (beruvchi) 

muallimni,  insondan yaxshiroq  ta ’lim  oladigan  o ‘quvchini  ko ‘rmadim. 

Eng  toza  o ‘simlikdan  ham  karamliroq  uni  ekkan  kishilar,  karamlidan 

ham karamliroq uni tarbiyalagan kishilar».

Mutafakkir  ilmu  ma’rifat yordamida xalqni jaholat va nodonlikdan 

qutqarish,  jamiyatdagi  adolatsizliklami  yo‘q  qilish  mumkin  deb 

o‘ylaydi.  Shuning  uchun  ham  mamlakatni  obod.  xalqni  baxtiyor 

qilishning  asosiy  sharti  adolat  ekanini  ta’kidlab  mamlakat  hukmdorini 

odil va insonparvar bo‘lishga chaqiradi: «Agar hokimiyat atrofida adolat 



hukm  surmasa,  u  inqirozga  yuz  tutadi.  G ’azab  hurmatni  unutadi, 

yaxshiliklarni  ko ‘mib  yuboradi  va  begunohlar  uchun  jinoyatlarni 

vujudga keltiradi.

199



Rahbarlik  (qilish  tobelaming  ko‘pligiga  bogiiq,  tobelarning  k o lp  

(bo Hshi) xayru saxovatning ko ‘p  bo Hshiga bog ‘liq.

Odamlardan shundayi  (borki),  hokimiyatni boshqarganda,  nafsi uni 

amaldan  tushiradi, 

odamlardan  shundayi 

(borki), 


Download 20,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   679




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish