Toshkent moliya institutu

Belgilangan muddatlarda tugallanmagan qurilish ob‘ektlari va me‘yoriy muddatlarda o‘rnatilmagan uskuna uchun mol-mulk solig‘ini to‘lash tartibi.

Belgilangan muddatlarda tugallanmagan qurilish ob‘ekti uchun mol-mulk

solig‘ini to‘lovchilar bo‘lib qurilishni amalga oshiruvchi yuridik shaxslar, ya‘ni
buyurtmachilar hisoblanadi.
Soliqqa tortish ob‘ekti bo‘lib, belgilangan muddatlarda tugallanmagan qurilish ob‘ektining qiymati, ya‘ni buyurtmachi tomonidan F-3 shaklida (bajarilgan ishlar va xarajatlar hajmi to‘g‘risida ma‘lumotnoma) rasmiylashtirilgan statistika hisobiga ob‘ekt bo‘yicha kiritilgan va tugallanmagan qurilish hisobvarag‘ida hisoblanadigan barcha ishlar va xarajatlar xajmi hisoblanadi.
Qurilishning belgilangan muddati deb qurilishni tashkil qilish loyihasi (QTQL) tarkibida 1.04.03-85-son QMQ “Korxonalar, binolar va inshootlarni qurish muddati me‘yorlari”ga muvofiq loyihalash tashkiloti tomonidan aniqlanadigan ob‘ekt qurilishining me‘yoriy muddati hisoblanadi.
Loyihalash tashkilotlari loyiha-smeta hujjatlarida tayyorlash muddatlarini
ajratgan holda qurilish muddati me‘yorini ko‘rsatishlari shart. Loyiha-smeta
hujjatlarida qurilish muddati me‘yori ko‘rsatilmagan taqdirda, buyurtmachi
loyihalash tashkilotidan muayyan ob‘ekt bo‘yicha qurilish muddatining me‘yori
to‘g‘risida xulosa olishga majbur.
Me‘yordagi muddatda o‘rnatilmagan uskunalar uchun mol-mulk solig‘ini
to‘lovchilar bo‘lib kapital mablag‘lar hisobiga qayta jihozlanadigan ob‘ektlarda
montaj qilish talab qilinadigan va o‘rnatishga belgilangan texnologik, energetik va
ishlab chiqarish uskunalari bo‘lgan yuridik shaxslar hisoblanadi.
Me‘yordagi muddatda o‘rnatilmagan uskunalar uchun soliq solish ob‘ekti bo‘lib o‘rnatishga belgilangan uskunalar qiymati hisoblanadi, ular qatoriga montaj qilishni talab qiladigan, faqat qismlarini yig‘ish va poydevorga yoki ustunlarga, polga, qavatlararo to‘siqlarga va boshqa bino va inshootlarni ko‘tarib turuvchi
konstruktsiyalarga o‘rnatiladigan uskunalar hamda uskunalarni hisobga olish
hisobvarag‘ida hisoblanadigan shunday uskunalarning ehtiyot qismlar to‘plami
(me‘yordagi muddatda o‘rnatilmagan uskunalar qismida) hisoblanadi. Ushbu
uskunalar tarkibiga o‘rnatiladigan uskunalar qatorida montaj qilish uchun belgilangan nazorat-o‘lchov apparaturasi yoki boshqa asboblar ham kiradi.
Korxonalar, binolar va inshootlar qurilishida tasdiqlangan qurilish muddati va tayyorlab qo‘yilgan zaxiralar me‘yoriga muvofiq har bir ob‘ekt bo‘yicha texnologik yoki boshqa uskunalarni etkazib berish va montaj qilish jadvali belgilangan bo‘lishi lozim.

Mamlakatimizda ishlab chiqarilgan va import qilingan uskunalarni etkazib

berish va montaj qilish jadvalida quyidagi muddatlarda topshirish hisobga olinadi:

yirik texnologiya va energetika uskunalari -ularni nomma-nom ro‘yxatlari

bo‘yicha montaj qilish va etkazib berish jadvallarining rejadagi muddati o‘tib
ketgandan keyin;
texnologiya uskunalari, texnologiya liniyalari, qurilmalar va boshqa
umumzavod uskunalari -uskunalarni montajga topshirishining rejadagi muddati
o‘tgandan keyin, lekin olti oydan ortiq bo‘lmagan muddatda;
komplekt import uskunalari -ularni montajga topshirishning rejadagi muddati o‘tib ketgandan keyin, lekin bir yildan ortiq bo‘lmagan muddatga, agar texnik shartsharoitlariga ko‘ra uskunani qismlar bo‘yicha montaj qilish mumkin bo‘lmasa, ularni montajga topshirish muddati uskunalar butun komplektining kelib tushishi paytidan hisoblanadi;
qismlarga ajratilgan import uskunalari, shuningdek kabel mahsulotlari, simlar va troslar -ularni montajga topshirishning rejadagi muddati o‘tgandan keyin, lekin olti oydan ortiq bo‘lmagan muddatda.

Uskunalarni montaj qilish va o‘rnatish uchun me‘yorlar va jadvallar

bo‘lmaganida soliq quyidagi muddatlarda to‘lanadi:

-ishlab chiqarish maqsadlaridagi ob‘ektlar bo‘yicha mamlakatimizda ishlab

chiqarilgan va import qilingan uskunalarning o‘rnatilmaganligi uchun -sotib
olinganiga bir yillik muddat to‘lganidan keyingi oydan boshlab;
-noishlab chiqarish maqsadlaridagi ob‘ektlar bo‘yicha -sotib olinganiga olti oy tugagandan keyin;
Uskunalarni etkazib berish va montaj qilishning yuqorida ko‘rsatilgan muddatlarini buzganligi uchun korxona va tashkilotlar, O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollardan tashqari, mol-mulk solig‘ini ikki baravar ko‘paytirilgan stavka bo‘yicha to‘laydilar.