|
Farg‘ona iqtisodiy rayoni m a ’m uriy jih a td a n o ‘z tarkibiga
F arg ’o na, A ndijon va N am an g an viloyatlarini oladi. M aydoni
18,5 m ing kv. km yoki respublika hu dudining 4,1 foizini
egallaydi, aholisi 8415,9 m ing (2012 y) kishini tashkil etadi.
U m u m m am lak at aholisining 28,5 foizini qam rab olgan iq ti
sodiy rayon aholisining zich joylashuvi, ju d a katta dem ografik
salohiyatga egaligi, yer-suv resurslalining cheklanganligi bilan
respublikada alo hid a ajralib turadi.
Iqtisodiy geografik o ‘rniga k o ‘ra iqtisodiy rayon h am m a
to m o n d a n to g 4 tizm alari. y a’ni T yanshan va H iso r-O lo y to g 4
tizim iga kiruvchi shim o li-g 4arbd an Q uram a va
C h o tq o l
tizm alari,
shim oli-sharq dan
F arg ‘o n a
tizm asi,
jan u b d an
T urkiston va O loy tizm alari bilan o ‘ralgan. Iqtisodiy rayon
foydali qazilm alarga unchalik b o y em as, bu yerda asosan neft,
rangd or m etall rudalari uchraydi, xolos. Suv resurslari bilan
ju d a yaxshi t a ’m inlangan, iqlim i d ehq onchilik qilish u ch u n
qulay,
baland
to g 4
m intaqalari
yaylov
chorvachiligini
rivojlantirish im ko nini bergan. A m m o ad ir m intaqasining
ayrim
yerlari
deh qo nchilik
qilishga
im k on
berm aydi.
D ehq on ch ilik baho riko r va sug‘orm a dehqonchilikka tayanadi.
Iqtisodiy rayon ju d a katta dem ografik saohiyatga ega
hud ud hisoblanadi. Bu yerda aholining zichligi 1 km kv joyga
o ‘rtach a 454.9 (2012 y.) k ishidan to 4g ‘ri keladi. U nin g eng
yuqori darajasi A ndijon viloyatida kuzatiladi, F arg ’o n a va
N am an g an d a nisbatan zichlik darajasi kam roq. A holi soni va
zichligi asosan tabiiy k o 4payish hisobiga yildan-yilga ortib
borm oqda. Bu esa rayonda m e h n at resurslarining m iqdori
k o ‘payishiga, ish bilan ta ’m inlashda m uam m o lam in g paydo
b o 4lishiga olib kelm oqda.
Iqtisodiy
rayonning
qulay
tabiiy
sharoiti,
inson
resurslarining yetarliligi, ho zird a iqtisodiy im koniyatlardan
sam arali foydalanish y o 4llarini top ish lozim ligidan dalolat
beradi. Iqtisodiyotida sanoat m u h im tarm o q lard an biri b o 4lib,
rayon respublika yalpi sanoat m ahsulotining 22,1 foizini
182
beradi. S anoatda, ayniqsa, yog‘ilgbi-energetika, qurilish m a te
riallari, yengil, oziq-ovqat sanoat korxonalari h am d a m u sta
qillik davrida shakllangan avtom obil sanoati m intaqa iqtisodi
yotining rivojlanishida m u h im aham iyatga ega b o ‘lm oqda.
Y oqilgh-energetika sanoatida « F arg 'o n a n eftn i qayta ishlash
zavodi» m u h im o ‘rin tutad i. Bu zavod faoliyati neftni b ir-
lam chi qayta ishlashga (yiliga 7517 m ing tn) yo‘naltirilgandir.
M ashinasozlikning k o ‘plab korxonalari tashkil etildi va
bugungi k u n d a ularda turli xil avtom obillarga qism lar, jih o zlar
tayyorlanm oqda. Jum ladan, A ndijonda joylashgan «Uz D ong
V ong K om pani» q o ‘shm a korxonasi h am da « U zD E U avto»-
hozirgi «G M O zbekiston» q o ‘shm a korxonasi avtom obillar va
avtom obil ichki jihozlari, o ‘rindiq g‘iloflari ishlab chiqarishga,
N am angandagi 0 ‘zbekiston-K oreya « 0 ‘Z C H A SIS» m as’u -
liyati cheklangan jam iyati shaklidagi q o ‘shm a korxonasida
avtom obil
qism lari,
F arg ‘onad a
«Yevraziya
Т а р о -Disk»
korxonasi avtom obil disklari, «Avtooyna» aksionerlik jam iyati
avtom obil oynalar ishlab chiqarishga ixtisoslashgan. B undan
tashqari, iqtisodiy rayon sanoatida yengil sano atnin g k o ‘pgina
korxonalari turli tu m an m ahsulotlar yaratib sanoat tarm o g ‘i
rivojlanishiga m unosib liissa q o ‘shishm oqda.
F arg ‘o n a iqtisodiy rayonining 0 ‘zbekiston yalpi qishloq
x o ‘jaligi m ahsulotida ulushi 25,6 foizga teng (2010 y.).
Q ishloq x o ‘jaligining asosini dehqonchilik. xususan p ax tach i
lik, pillachilik, donchilik, bog‘dorchilik, m eva, sabzavot, kar-
toshka yetishtirish tashkil etadi. Respublika yalpi dehqonchilik
m ahsulotining 28,8 foizi, chorvachilik m ahsulotining 20,8
foizi, u m um iy yer m aydonining 7,1 foizi (2010 y.) ushbu
iqtisodiy rayon hissasiga to ‘g‘ri keladi. Q ishloq xo‘jalik yerla-
rining asosiy qism i A ndijonda (91,6 %), N am an g an (81,9% )
va F arg ‘onad a h am (95,1 %) sug‘orilib d eh qo nch ilik qilinadi.
T ransportida
te m ir y o ‘l,
avtom obil
yo‘li va
havo
transport!
yaxshi
y o ‘lga
q o ‘yilgan.
M ustaqillik yillarida
ta'm irla n ib , kengaytirilib ishga tushgan Q am ch iq dovoni orqali
oftadigan avtom obil y o ‘li iqtisodiy rayonni respublikaning
boshqa hududlari bilan bogftashda m u h im aham iyat kasb
etm oqda.
183
Do'stlaringiz bilan baham: |
