Тошкент молия институти

5-расм. Ўбекистонда инновацион фаолиятни ривожлантиришнинг асосий 
йўналишлари
34
. 
5-расмда, мулкчилик шаклидан қатъий назар, мамлакатимиздаги
хўжалик субъектларининг инновацион фаолиятини ривожлантиришнинг 
асосий йўналишлари келтирилган. Албатта, ушбу йўналишлар хўжалик 
юритувчиларнинг инновацион фаолиятига бевосита боғлиқ бўлиб, бу 
жараёнда давлатнинг иштироки эътиборга олинмаган. Ушбу жараённи 
ривожланишида давлатнинг иккита асосий вазифаси мавжуд бўлиб, 
биринчиси 4-расмда келтирилган, иккинчиси молиявий маблағлар билан 
қўллаб туриш ҳисобланади.
34
Муаллифллар томонидан тузилди. 

---

31 
Ўзбекистонда амалга оширилаётган иқтисодиётни модернизациялаш 
борасидаги саъйи-ҳаракатларнинг янада кучайтирилиши ишлаб чиқариш ва 
хизмат 
кўрсатиш 
соҳасида 
инновацион 
жараёнлар 
узлуксизлигини 
таъминлаш ва кўламини ошириш билан тавсифланади. Бу эса ишлаб чиқариш 
ва хизмат кўрсатиш корхоналари самарадорлигига бевосита фан ютуқларига 
асосланган ишланмалар, ихтиро ҳамда лойиҳалар, илм-фан сиғими юқори 
бўлган маҳсулотлар ишлаб чиқаришни жорий қилиш билан белгиланади. 
Мамлакатимиз корхоналарида инновацион жараёнларни янада 
ривожлантиришга таллуқли муаммоларни ўрганиш шуни кўрсатмоқдаки, 
инновацион фаолиятни самарадорлиги биринчи навбатда, мамлакатда 
инновацион муҳитни яхшилашга қаратилган ягона ҳуқуқий нормалар 
тизимини шакллантирадиган институционал асосларни ишлаб чиқишга 
боғлиқ эканлигини кўрсатмоқда. Шу билан бирга, мамлакатимиз инновацион 
фаолиятини ривожлантиришда “Иқтисодий ҳамкорлик ва ривожлантириш 
ташкилоти” (ИҲРТ) томонидан ишлаб чиқилган инновацияларни бошқариш 
бўйича халқаро стандартлар ва услубий тавсияларни чуқур ўрганиш зарур.
Хусусан, уларнинг асосийлари сифатида 1995 йилда ИҲРТ томонидан 
қабул қилинган “Илмий ва илмий-техникавий соҳада банд меҳнат 
ресурсларини аниқлаш” (Manual On The Measurement Of Human Resources 
Devoted To S&T - Canberra Manual), 1997 йилда қабул қилинган “Миллий 
инновация тизими” (National Innovation System), 2002 йилдаги “Илмий 
тадқиқот ва ишланмалар бўйича ҳисобот стандартлари” (Proposed Standard 
Practice for Surveys of Research and Experimental Development), “Миллий 
инновация тизимини ўзгариши” (Dynamising National Innovation Systems), 
“Фраскати қўлланмаси” (Тhe Frascati Manual) каби халқаро стандартлар ва 
услубий тавсияларни таъкидлашимиз мумкин. 
Тадқиқотлар 
ва 
ўрганишлар 
натижаси 
шуни 
кўрсатмоқдаки, 
иқтисодиётни 
модернизациялаш 
шароитида 
миллий 
иқтисодиётнинг 
инновацион салоҳияти биринчидан, инновацион фаолиятни тартибга солувчи 
ҳуқуқий механизмларга боғлиқ бўлса, иккинчидан, инновацион лойиҳалар, 

---

32 
ғоялар ва ихтироларни молиялаш тизимини ривожланганлик жиҳатларига 
боғлиқ бўлади. Бу инновацион жараёнларнинг институционал асосларини 
ташкил этади. 
Хулоса қилиб айтганда, иқтисодий ресурслар чекланган шароитда 
аҳолининг талабларини чексиз ортиб бориши барқарор иқтисодий ўсишни 
таъминлашда инновацион ривожланишнинг зарурлиги ва аҳамияти ортиб 
бораверади, бундан ўз вақтида ва самарали фойдаланган ҳар қандай 
мамлакатда аҳолининг ижтимоий-иқтисодий жиҳатдан турмуш даражаси 
яхшиланиб бораверади. 

---

33