Тошкент молия институти ҳузуридаги илмий даражалар берувчи dsc

Тадқиқот натижаларининг ишончлилиги. 
Тадқиқот натижаларининг 
ишончлилиги ишда қўлланилган ѐндашув ва усуллар, унинг доирасида 
фойдаланилган назарий ѐндашувлар расмий манбалардан олингани, 
Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитасининг амалий маълумотлари, 
Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитасининг маълумотлари, 
шунингдек, бошқа амалий маълумотлар таҳлилига асосланганлиги, хулоса, 
таклиф ва тавсияларнинг амалиѐтга жорий этилгани, олинган натижаларни 
ваколатли идоралар томонидан тасдиқланганлиги билан изоҳланади. 
Тадқиқот 
натижаларининг 
илмий 
ва 
амалий 
аҳамияти. 
Диссертацияда асосланган назарий, услубий ва амалий тавсиялар ҳамда 
ишланмалар 
истиқболда 
мамлакатимизда 
самарали 
солиқ 
маъмуриятчилигини шакллантириш масалаларини илмий тадқиқ этишда 
муҳим методологик манба бўлиб хизмат қилади. 
Диссертацион тадқиқотда келтирилган тадқиқот натижаларининг 
амалий аҳамияти унинг илмий таклиф ва амалий тавсияларининг давлат 
томонидан самарали солиқ маъмуриятчилигини шакллантиришга қаратилган 
чора-тадбирлар тизимини ишлаб чиқишда ҳамда бюджетнинг солиқли 
даромадлари истиқболини белгилаш жараѐнида қўллаш билан белгиланади. 
Диссертацион тадқиқот натижаларидан олий ўқув юртларида тегишли 
ўқув 
фанлари 
дастурларини 
такомиллаштиришда 
ва 
ўқитишда 
фойдаланилиш мумкин. 
Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Ўзбекистонда самарали солиқ маъмуриятчилигини шакллантириш 
йўналишлари бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
ундирилиши умидсиз деб эътироф этилган солиқ қарзини ҳисобдан 
чиқариш тартиби тўғрисидаги низом лойиҳаси муҳокамасидаги иштирок 
орқали 
берилган 
таклифи 
Ўзбекистон 
Республикаси 
Вазирлар 
Маҳкамасининг ―Солиқ маъмуриятчилигини янада такомиллаштириш бўйича 
қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида‖ги 2020 йил 20 ноябрдаги 736-сонли 
Қарорида ўз аксини топган 
(Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ 
кўмитаси Тошкент вилояти Давлат солиқ бошқармасининг 2021 йил 17 

---

11 
августдаги 15-67820-сон маълумотномаси).
Мазкур таклифнинг амалиѐтга 
жорий этилиши натижасида солиқ интизомини муттасил бузиб келаѐтган 
солиқ тўловчиларда ―умидсиз солиқ қарзини ҳисобдан чиқариш мумкинлиги 
оқибатидаги боқиманда кайфият ва хотиржамлик ҳисси‖га барҳам 
бериладиган бўлди ва шу билан бирга солиқ хизмати органларининг солиқ 
маъмуриятчилиги йиллик харажатларининг ҳисобдан чиқарилувчи умидсиз 
солиқ қарзлари билан ишлашга оид қисмини 12,1 фоизга тежаш имконияти 
яратилган;
самарали солик маъмуриятчилиги фаолиятининг муҳим мезони 
сифатида солиқ тўловчиларнинг солиқ органлари томонидан кўрсатилаѐтган 
хизмат сифатини янгича баҳолашнинг аналитик регистри таклифи 
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 17 апрелдаги 
«Давлат солиқ хизмати органлари фаолиятини янада такомиллаштириш чора-
тадбирлари тўғрисида» 320-сон Қарорида инобатга олинган 
(Ўзбекистон 
Республикаси Давлат солиқ кўмитаси Тошкент вилояти Давлат солиқ 
бошқармасининг 2021 йил 17 августдаги 15-67820-сон маълумотномаси).
Мазкур таклифнинг амалиѐтга жорий этилиши натижасида солиқ 
тўловчиларнинг солиқ тўловлари юзасидан солиқ интизомига риоя этувчилар 
улуши 11,9 фоизга ўсиши, солиқ органларининг солиқ интизоми янги 
талаблари асосида солиқ тўловчиларга тўланиб бериладиган жарима ва 
устамалари ҳамда фаолият самарадорлигидан оладиган рағбатлари орқали 
қўшимча манфаатдорликлари солиқ тушумлари режасига нисбатан 4,7 
фоизни ташкил этиши таъминланган, шунингдек миллий солиқ тизими 
фаолиятида солиқ маъмуриятчилиги фаолияти натижаларини баҳолашнинг 
янги талаб ва мезонлари пайдо бўлишига замин яратган; 
солиқ органлари, қарздор-банкротлар ва уларнинг маъсул шахслари 
мулоқотига асосланган ―Банкротлик моалажаларида солиқ мониторинги‖ 
назорат қилиш тизими таклифи Ўзбекистон Республикаси Вазирлар 
Маҳкамасининг ―Солиқ маъмуриятчилигини янада такомиллаштириш бўйича 
қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида‖ги 2020 йил 20 ноябрдаги 736-сонли 
Қарорида инобатга олинган 
(Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ 
кўмитаси Тошкент вилояти Давлат солиқ бошқармасининг 2021 йил 17 
августдаги 15-67820-сон маълумотномаси).
Мазкур таклифнинг амалиѐтга 
жорий этилиши натижасида банкротлик муолажаларида нафақат солиқ 
органларининг иштироки ѐки тегишли актлардаги имзосигина талаб этилади, 
балки бу жараѐнда солиқ органига давлатнинг ишончли назоратчиси роли 
берилиши ҳамда солиқларни ҳисоблашдаги хатоларни аниқлаш ва бартараф 
этиш имкониятлари яратилган;
самарали солиқ маъмуриятчилигини шакллантиришда ―солиқ аудити‖ 
институти фаолиятини йўлга қўйиш таклифи №ЎРҚ-677 сонли ―Аудиторлик 
фаолияти тўғрисида‖ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни (янги таҳрири) да 
ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик 
Палатаси ―Бюджет ва иқтисодий ислоҳотлар‖ Қўмитасининг 18 май 2021 
йилдаги №04/1-571-сонли маълумотномаси
и
). Мазкур таклифнинг амалиѐтга 
жорий этилиши солиқ аудити хулосаларига маъсулликни кучайтириш 

---

12 
мақсадида, аудиторлик ташкилотининг штатида солиқ маслаҳатчиси мавжуд 
бўлганда ѐхуд шартнома шартлари асосида уни жалб этган ҳолда, солиққа 
оид қонунчиликни қўллаш, солиқлар ва йиғимлар бўйича ҳисоб-китоблар, 
декларациялар тузиш юзасидан маслаҳатлар беришга оид ҳамда солиқ 
солишга доир семинарлар, конференциялар ўтказиш билан боғлиқ нормалар 
яратилган.