Toshkent moliya instituti "tasdiqlayman"

 
Adabiy nutq
 – 
yozuvchilar, shoirlar, 
olimlar tomonidan 
ishlangan, qat’iy 
me’yorlarga ega 
bo`lgan nutq 
ko`rinishidir.
 
Uslub –  
so`zlovchi va 
yozuvchining 
ifodalanayotgan 
fikrga, voqea, 
hodisaga shaxsiy
 
munosabatidir. 
1-reja    ► 

---

77 
 
    
 
Uslubshunoslik  uslub,  sinonimiya,  so`z,  so`z  birikmasi  va  gapning  ana  shu 
qo`shimcha (modal) ma’nosini o`rganadi.  
Gapda  uslubiy  (modal)  mazmun  maxsus  so`z  va  iboralar  (undalma,  kirish 
so`z,  sinonimlar,  frazeologik  birlik  va  gaplar,  sheva, 
biror  kasbga  oid  so`zlar  va  h.k.)  orqali  ifodalanadi. 
Hamma  so`z,  ibora  va  sintaktik  qurilmalar  ham 
ma’lum  bir  nutq  uslubini  yaratishga  xizmat 
qilavermaydi:  qalam,  kitob,  daraxt  va  shunga 
o`xshash  so`zlar  o`z  asl  ma’nosida  biror  uslubga 
betaraf  so`zlardir.  Ular  nutqning  biror  turini  tashkil 
etishi  uchun  ko`chma  ma’noda  qo`llanishi  kerak. 
Qalami o`tkir. Hasratim bir kitob bo`ladi. Daraxt bir 
joyda  ko`karadi  kabi.  Tilimizda  barcha  uslublarda 
teng  qo‘llanadigan  so‘zlar  bo‘lishi  bilan  birga,  faqat 
ayrim  nutq  uslublari  uchun  xoslangan  so`zlar  ham 
mavjud.  
 Nutqning ijtimoiy vazifasiga qarab uslub turlari 
har  xil  bo`ladi:  har  bir  ijtimoiy  qatlam,  toifaning  o`z 
nutq  uslubi  bo`ladi.  Shunga  ko`ra,  uslub,  avvalo,  so`zlashuv  va  yozma  nutq 
uslublariga bo`linadi.  
Turli sohalarda xizmat qiluvchi kishilar