Toshkent moliya instituti "tasdiqlayman"

Abzatsning xususiyatlari:
 
1.Jipslashganlik  -    gaplar  kabi  abzats  ham  jips 
bo`lishi  kerak.  Abzatsning  mazmuni  bir  mavzu  yoki 
g`oyaga taalluqli bo`lishi kerak. 
2.Ulanish  -  yaxshi  abzats  gapdan  boshqasiga 
o‘tishi  kerak.  Har  bir  gap  oldingisi  bilan  mantiqan 
bog`lanishi  kerak.  Fikrlarning  bir  gapdan  ikkinchisiga 
fikrlar harakati bo`lishi kerak. 
3.Uzunlik  -  abzatsning  uzunligi    juda  qisqa  ham, 
juda  uzun ham bo`lmasligi  kerak. Abzats uzunligi uning 
mazmuniga  bog`liq  bo`ladi.  Qisqa    abzatslar    xabarlar 
uchun  mos  bo`ladi.      Qisqa    abzats    o`quvchiga  
hujjatlardagi  tashkiliy  rejaga  rioya  qilishga  yordam 
beradi.  Qo`shimcha  tarzda,  qisqa  abzatslar  ko`zni  jalb 

---

205 
 
qiluvchi bo`ladi. Odamlar tez-tez tanaffus bo`lishi tufayli ma’lumotlarni  o‘qishni  
afzal  ko`rishadi.  Biroq,  tanaffus  juda  tez  bo`lishi  kerak  emas.  Juda  ham  qisqa 
abzatslar guruhi  yoqimsiz o`zgaruvchan ta’sir ko`rsatadi.  
Jonli tilning lug`at tarkibi doimo o`zgarib turishi sababli tezaurus faqat o‘lik 
tillar  materiallari  asosida  yoki  oldindan  belgilab  olingan  yozma  yodgorliklar 
uchun tuzilishi mumkin. Muayyan yozuv yodgorliklaridan leksikani yoppasiga terib 
olishga asoslangan lug`atlar shunday lug`atlardan hisoblanadi. Turkiyshunoslikda 
A.K.Borovkov, E.I.Fozilov, A.Najiblarning 13-14-asrlar turkiy yozma yodgorliklari 
asosida  tuzilgan    lug`atlari  ham  glossariy,  ham  tezaurus  belgilariga  ega.  So‘z 
tanlash  prinsipiga  ko`ra  yozuvchilar  yoki  ular  ijodiga  mansub  ayrim  asar  tili 
bo`yicha tuzilgan lug`atlar ham tezaurus hisoblanadi.