Toshkent moliya instituti "soliqlar va soliqqa tortish"

Ko’chmas mulk solig’i solig’i stavkalari 2007 yil uchun*
Ko’chmas mulk qiymati 
funt.sterling. 
Stavka, % 
1-125000 gacha 
0% 
125001-250000 
1% 
250001 - 500001 
3% 
500001 dan yuqori 
4% 
*Manba: Internet saxifalari . http://www.uk.ru 
1990 yil aprelida Angliyada va Uelsda (shundan bir yil avval esa 
Shotlandiyada) jon boshidan soliq undirishga utildi. Bu soliq 18 eshga etgan 
deyarli barcha fuqarolarni kamrab oladi. U mahalliy xokimiyat organlari 
tomonidan qatiy summada mustaqil belgilanar va ularni harajat qilish darajasn 
bilan bevosita bog’liq. bo’lar edi. Biroq tajriba muvaffaqiyatsiz bo’lib chiqdi va 
1993 yil aprel oyida jon boshidan olinadigan soliq o’rniga yangi munitsipal soliq 
belgilandi. Bu soliq mol-mulkning bozor qiymatiga hamda har qaysi oiladagi katta 
yoshli a’zolar soniga bog’liq qilib qo’yilib, qator oilalar toifasiga chegirmalar 
berildi. Mol-mulk sakkizta baxolash toifalaridan biri bo’yicha tasniflanadi va 
tabaqalashtirilgan stavkalar bo’yicha soliqqa tortiladi. 

---

132 
Munitsipalitet mahalliy ehtiyojlar uchun boshqa coliqlap ham belgilashi 
mumkin. Mahalliy soliqlar ro’yxati turli grafliklarda bir –biridan g’oyat farqlanadi. 
Byudjet daromad qismining asosiy manbai, umumdavlat soliqlardir, 
Grafliklar va shaharlarning byudjetlarida umumdavlat soliqlardan ajratmalar 
70,0dan 90,0%gacha boradi. 
5.
Yaponiya soliq tizimida jismoniy shaxslarni soliqqa tortishning o’ziga 
xos xususiyatlari
.
Yaponiya – orollardan tashkil topgan o’ta iqtisodiy rivojlangan taraqqiy 
etgan davlat. Yaponiya 2006 yilda iqtisodiy jixatdan dunyoda YaIM ni jon boshiga 
ulushi bo’yicha AQSh va Xitoydan keyin 3 o’rinni egallaydi. Davlat boshqaruv 
shakli konstitutsion – monarxiyali davlat hisoblanadi. Konstitutsiyaga asosan 
imperatorlik taxti merosdan-merosga o’ishi belgilangan. Hukumat ishlarini bosh 
vazir amalga oshiradi.Yaponiya parlamenti - ikki palatadan iborat, tashkilotchilar 
palatasi va maslaxatchilar palatasi. Tashkiliy palataga jami 480 ta deputat 
saylanadi. Saylanish yoshi 25 yosh va saylov muddati 4 yil belgilangan. 
Maslaxatchilar palatasi 252 deputatdan tashkil topadi, shundan 98 tasini bosh vazir 
tomonidan provintsiyalardagi partiyalardan tayinlanadi. Saylanish yoshi 30 yosh 
va saylov muddati 6 yil belgilangan. Saylovda beshta partiya ishtirok etadi. 
Mamlakat iqtisodiyoti yuqori texnologiyalarga asoslangan iqtisodiyotdir. 
Yaponiya soliq tizimi shakllanishi.
To’g’ri va egri soliqlar 1940 yillardan 
so’ng rivojlanishini boshladi. 67 foizni egallagan to’g’ri soliqlarning 64 foizini 
daromad solig’i egallardi. Yaponiyadagi Soliq tizimining islohotiga AQSh 
faylasuf-professori Karls Shoupning tavsiyalari katta tasirini o’tkazdi. Shundan 
so’ng Yaponiya soliq tizimi rivojlanishining etaplari ishlab chiqildi: 
1945-49y.y. Iqtisodiy tartibsizlik davri. 
1950-59y.y. Iqtisodiy tiklanish va barqarorlik davri. 
1960-69y.y. Iqtisodiy rivojlanish davri. 
1970-xozirgacha. Xalq farovonligini yaxshilash davri.
Yaponiya soliqlari.
Yaponiyada davlat va mahalliy soliqlar mavjud. Mamlakatda 
3045 ta shahar, shaharchalar, rayonlarni birlashtiruvchi 47 prefektura bo’lib, 
ularning har biri o’zining mustaqil byudjetiga ega. Soliqlarning taqsimlanishi 
xuddi ularni to’plashning ko’zgudagi aksidek: Moliya resurslarining 64,2 foizi 
mahalliy mablag’lar sifatiga sarflanib 35,8 foizi esa umumdavlat funktsiyalarining
amalga oshirilishini taminlaydi. Yaponiyada soliqlar umumdavlat va mahalliy 
soliqlarga bo’linadi.