Toshkent moliya instituti sh

Hosilaviy vositalarni hisoblash omili

2-Jadval

To’lov muddatlari	hosilaviy vositalar
	Shartnomadagi foiz stavkasi asoslangan	Shartnoma va oltin almashuv kurslariga asoslangan
Bir yilgacha	0,5%	2,0%
Bir yildan ikki yilgacha	1,0%	5,0% (masalan 2%q3%)
qo’shimcha har bir yil uchun	1,0%	3,0%

Tavakkalli aktivlar umumiy summasidan chegirmalar kredit va lizingga doir yuzaga kelishi mumkin bo’lgan zararlarni qoplash uchun tashkil etilgan maxsus zaxiralarni o’z ichiga oladi.

Kapitalning etarliligiga qo’yiladigan talablar.

Quyidagi belgilangan kapitalning etarliligi talablari faqat kapital etarliligining eng kam darajasi va kredit riskligi (mijozning moliyaviy ahvoli yomonlashishi oqibatida bank oldidagi majburiyatlarini bajara olmaslik riskligi) ni aks ettiradi.

Markaziy bank “O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki to’g’risida”gi qonunning 52-moddasi va “Banklar va bank faoliyati to’g’risidagi” qonunning 25-

moddasiga muvofiq banklardan bank faoliyati, iqtisodiy vaziyat va moliyaviy ahvoliga xos riskka qarab kapital etarliligining yanada yuqori koeffitsientlari ta’minlanishini talab qilishi mumkin. Bunday risklar o’z ichiga quyidagilarni oladi va ular bilan cheklanib qolmaydi: muammoli kreditlarning katta miqdori, sof zararlar, aktivlarning katta miqdorda o’sishi, foiz stavkalari bo’yicha yuqori darajali riskning yuzaga kelishi va tavakkalli faoliyatga jalb qilinishi.

Kapitalning etarlilik koeffitsientlari:

1. 
   riskka asoslangan kapitalning umumiy summasi (TAKUS) chegirmalarni hisobga olgan holda I-darajali kapital va II-darajali kapital yig’indisi sifatida aniqlanadi;
   
2. 
   riskni hisobga olgan holdagi aktivlar umumiy summasi (THOAUS) chegirmalar ajratilib, risk hisobga olingan holdagi balans va balansdan tashqari aktivlar yig’indisi sifatida aniqlanadi;
   

v) umumiy kapitalning etarlilik koeffitsienti K1 quyidagicha hisoblanadi: K1 q TAKUS/THOAUS

K1 ning minimal ruxsat etilgan darajasi 0.1 ga teng (10 foiz)

g) I-darajali kapitalning etarlilik darajasi quyidagicha aniqlanadi: K2qI-darajali kapital /THOAUS

K2 ning minimal ruxsat etilgan darajasi 0.05 ga teng (5 foiz)

d) I-darajali kapital riskka asoslangan umumiy kapitalning 50 foizidan kam bo’lmasligi kerak.

Kapitalning etarlilik darajasi talablari bilan bir qatorda tijorat banklari nomoddiy aktivlar va Gudvill chegirib tashlangan I-darajali kapitalning umumiy aktivlar summasiga nisbati orqali aniqlanadigan leveraj koeffitsientiga rioya etishlari kerak:

K3qI-darajali kapital /(Umumiy aktivlar - nomoddiy aktivlar - Gudvill) Leveraj koeffitsientining minimal ruxsat etilgan darajasi 0.06 ga teng (6 foiz)