Toshkent moliya instituti sh

Aktsionerlik tijorat bankining passivi tarkibi.

(01.01.2000 yil. mln. AQSh dollarida)

Majburiyatlar va aktsionerlik kapitali	Summa	Umumiy passivga nisbatan,  da
Davlat va O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki depozitlari	965	26,6
Mijozlar depozitlari	623	17,2
Banklar va boshqa kredit muassasalari depozitlari	342	9,4
Davlatlararo kreditlar	1075	29,6
Boshqa majburiyatlar	53	1,5
Aktsiyadorlik kapitali	3058	84,3
Nominal aktsiyadorlik kapitali	364	10,0
Qo’shimcha kapital	20	0,5
Taqsimlanmagan foyda	187	5,2
Jami aktsionerlik kapitali	571	15,7
Jami majburiyatlar va aktsionerlik kapitali	3629	100,0

Yuqorida keltirilgan (2-jadvalga qarang) tijorat bankining passivlari strukturasida davlat va O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki depozitlari asosiy o’rinni egallab turibdi (26,6 ). Ikkinchi va uchinchi o’rinlarda esa mos ravishda davlatlararo kreditlar (29,6 ) va mijozlar depozitlari (17,2 ) egallab turibdi va hokazo.

Bank aktivlarining qiymatini to’g’ri hisoblash va ulardan keladigan daromadlarni to’g’ri hisob-kitob qilib rejalashtirish bank faoliyatining samaradorligiga olib kelishi mumkin.
Hozirgi kunga kelib banklar mablag’larni shakllantirish va daromadni ortishining yangi manbalariga murojaat qilmoqdalar, ya’ni aktivlarni sek’yuritizatsiyalash va kafolatli kredit xatlarini chiqarishdir. Banklar bunday daromad va rezervlar manbalariga asosan ular banklar faoliyatini tartibga solish va jahon moliya bozoridagi investorlar muomalasini o’zgartirishga yordam berganligi uchun murojaat qiladilar. Bunday tartibga solishning yangi normalari uzoq muddatli kapitalining pozitsiyasini mustahkamlashni talab etadi. Ko’pgina bankirlar shuni angladilarki, «kapital-aktivlar» munosabatini samarali yaxshilash vositasi bo’lib balansdan tashqari aktivlarni sotish hamda aktivlarni qimmatli qog’ozlar chiqarish orqali paketlashtirish va aktivlarni o’zini rezervda saqlash hisoblanadi.