Тошкент молия институти с. С

Аттестация. Тарихда биринчи марта, турли субъектлар бир-бирини билмаган ва бир-бирига ишонмаган ҳолда битим тузиши ва ишларни юритши мумкин. Шахсни тасдиқлаш ва ишонч ўрнатиш молиявий воситачининг ҳуқуқи ва имтиёзи бўлмай қўйди. Боз устига, молиявий ҳизматлар нуқтаи- назаридан ишонч баённомаси янги маънога эга бўлади. Блокчейн зарур бўлган пайтда транзаксиялар тарихи (блокчейнда), нуфуз қиймати (агрегацияланган фикрлар асосида) ва бошқа умумиқтисодий кўрсаткичлар асосида ҳар бир томоннинг айнан ўхшашлиги ва тўлов лаёқатини тасдиқлаб, ишончли муносабатлар ўрнатиши мумкин.
Қиймат. Блокчейн тармоқда қийматнинг пиррингли П2Пузатиш клирингини амалга оширади ва уларни тартибга солади, буни доимий равишда бажаради, шундай экан, унинг регистри доимо долзарб бўлади. Агар банклар ўзининг бизнес-моделини ўзгартирмаган ҳолда бундай имкониятдан аввалбошдан фойдаланганларида эди, йилига 20 млрд доллар атрофида операцион ҳаражатларни тежаб қолган бўлар эдилар – бу ҳисоб-китоблар Испаниянинг Сантандер банкига тегишли бўлиб, реал рақамлар бундан анча юқори. Қийматни кескин пасайтириш туфайли банклар банк ҳизматлари кўрсатиш билан етарли даражада қамраб олинмаган жамиятларда хусусий ва корпоратив мижозларга молиявий ҳизматлар, бозорлар ва капиталга уланиш учун кенгроқ имкониятлар тақдим эта олган бўлар эди. Бу нафақат бозор етакчилари учун, балки бутун дунё бўйлаб энди иш бошлаётган тадбиркорлар учун ҳам фойдали ҳисобланар эди. Исталган киши исталган
жойдан туриб, смартфонга ва интернетга уланиш имконига эга бўлган ҳолдагина жаҳон молиявий оқимларига қўшилиш имконига эга болади.
Тезлик. Ҳозирги пайтда пул оқимини тартибга солиш учун етти кун, биржа битимини тартибга солиш учун – икки-уч кун, банк ссудаси учун эса нақд 23 кун талаб қилинади. СWИФТ тармоғи бутун дунё бўйлаб ўн минглаб молиявий институтлар ўртасида кунига ўн беш миллион тўловни ўтказади, лекин уларни тартибга солиш ва клирингга эса бир неча кун сарфлайди. Худди шу нарса АҚШда кунига триллионлаб долларлик тўловлар ўтказадиган АЧ (Аутоматед Cлеаринг Ҳоусе) тизимида ҳам рўй беради. Биткойн тармоғидабу вақтда амалга оширилган барча транзацияларни тартибга солиш ва клирингга ўртача 10 дақиқа вақт кетади. Бошқа блокчейнлар янада тезроқ бўлиб, Битcоин ЛигҳтингНетwорк каби замонавий новаторлик ечимлари тартибга солиш ва клиринг вақтини сониянинг улушига тенг бўлган вақтгача қисқартириб, биткоин блокчейни ҳажмини оширишга интилади. «Пул жўнатувчи бир тармоқда, олувчи эса бошқа тармоқда бўладиган банк тизимида пул кўплаб регистрлар, воситачилар, транзит майдонлар орқали ўтиб, том маънода йўлда йўқолиб қолиши мумкин. Аслида ҳам, қийматни узатишнинг бир онда рўй берадиган ва ҳаражатлар билан боғлиқ бўлмаган турига ўтиш узоқ вақт давомида оралиқ ҳолатда туриб қоладиган капитални озод қилади. Бу эса «йўлдаги» пул маблағларидан фойда оладиган воситачиларни хурсанд қилмайди, албатта.