Toshkent moliya instituti rasulova d. V., Xotamov I., Asatullaev X. S. Biznesni tadqiq etish usullari

Rivojlanish maqsadlarini aniqlash. (Marketing sintezi)

Ishlab chiqarish va ijtimoiy rivojlanishning ustuvor maqsadlari va bozorda foydaga erishish yo’llarini aniqlash.

3. 
   Strategiyani ishlab chiqish
   

Korxonaning moddiy, mehnat va moliya resurslaridai samarali foydalanishni ko’zlagan uzoq muddatli maqsadni aniqlash (bozor segmentlarinn, marketing vositasini,bozorga kirish vaqtini va boshqalarni tanlash).

4. 
   Rejani ishlab chiqish
   

Ishlab chiqarish, moliya, baxo, kadrlar, reklama, sotish va boshqalarni amalga oshirish xarajatlari va natijalarini rejalashtirish tizimi.

5. 
   Nazorat qilish
   

Strategik nazorat (tanlangan tamoyilni aniq bozor holatiga to’g’ri kelishi). Yillik nazorat {rejadagi tadbirlar va xarajatlarning bajarilishi), foyda olish darajasi nazorati.
Korxonaning imkoniyatlari tahlil qilinganda uniig bozordagi shart-sharoitlari
(tashqi muhiti) va o’zining ichki salohiyati to’g’risida batafsil axborotlar to’plab, aniq xulosa chiqariladi. Buning uchun «Bozorni kompleks tadqiq qilish» va «Holatli tahlil» usullaridan foydalaniladi.

2.1-rasm. Biznesda marketing dasturi.
Bozorni kompleks tadqiq qilish boshlang’ich davri bo’lib, korxona marketing dasturini va rejasini tuzishi uchun manba hisoblanadi. Holatli tahlil, firma faoliyatini o’ziga xos taftish qilish va atroflicha baxolashni o’z ichiga oladi. Unda quyidagi savollarga javob topib biror qarorga kelish maqsad qilinadi:
— korxona o’z mahsuloti bilan bozorning qaysi segmenti (tabaqasi)ni tallaydi va ularning kelajagi qanday?
— korxona mahsulotiga bozorda qanday talab mavjud?
— kim va qanday qilib korxonaga va uning mahsulotiga raqobatchi?
— korxona faoliyatiga qaysi iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, ilmiy-texnik holatlar ta’sir ko’rsatishi mumkin?
— firmaning uzoq va yaqin muddatli maqsadlari o’zaro bog’langanlik darajasi?
— kuzda tug’ilgan maqsadlarning resurs bilan ta’minlanganligi?
— korxonada marketnng faolgiyatining tashkil etilpshi?
— tovarni raqobatbardoshliligi?
— korxonaning baho siyosati qanday?
— tovzarlar harakati va savdosining ahvoli?
— reklama va boshqa sotishni rag’batlantirish usullariga qanday- ahamiyat berilmoqda?
Yuqoridagi savollarga javob topish va tahlil uchun korxonaning ichkn va tashqi ko’rsatkichlarini o’rganish hamda maxsus tanlov (so’rov, test) dasturi orqali axborotlar yig’iladi.