Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

B2B  bozori  o’z  hajmi  bo’yicha  B2C  bozoridan  bir  necha  marta  kattadir.  B2G 

bozori esa asosan davlat elektron xaridlari tizimi vositasida faol rivojlanmoqda.  

      Muvaffaqiyatli  biznes  model  qurishning  eng  asosiy  faktorlaridan  biri 

kompaniyaning  bozordagi  o’rnini  aniqlashdir.  Iste’molchilar  portreti  va  iste’mol 

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

sektorini  qamrab  olish  kriteriyasi  bo’yicha  bozorning  quyidagi  turlarini  ajratib 

ko’rsatish mumkin: 

  Ommaviy  bozor  –  aholining  ko’pchilik  qismi  bir-boroga  o’zshash  iste’mol 

talablariga  ega  bo’ladi.  Misol  sifatida  xalq  iste’moli  tovarlari  bozorini 

keltirishimi mumkin.  

  Mahsulot yoki xizmatda yo’nalgan bozor – aholining ozgina qismi bir-biriga 

o’xshash  iste’mol  talablariga  ega  bo’ladi.  Masalan,  keng  iste’mol  tovarlari 

bozori.  

  Ko’p  profilli  korxonalar  bozori–bunday  bozorlarda  kompaniyalar  turli  xil 

guruxlarga oid bo’lgan iste’molchilar bilan ishlaydilar. Ba’zilarga ommaviy 

hizmat ko’rsatadilar, boshqlariga esa maxsus xizmat turlarini taklif qiladilar.  

Kompaniyani bozorga olib chiqqanda biznesni kengaytirish uchun kompaniyaning 

chegaraviy  imkoniyatlarini  ham  hisobga  olish  lozim  bo’ladi.  Albatta  katta 

kompaniyalar ommaviy bozorlarda yaxshi faoliyat ko’rsata oladilar,  

 

Ko’p  imkoniyatga  ega  platformali  kompaniyalar  boshqa  modellar  ichida 

alohida ajralib turadilar, chunki ular bozorning turli talablarga ega bo’lgan iste’mol 

segmentlariga  hizmat  ko’rsata  oladilar.  Bunday  kompaniyalar  jumlasiga  Alibaba