Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

(Everything  as  a  Service  –  EaaS)  bo’lishi  mumkin  bo’lgan  konsepsiyalarining 

paydo bo‘lishiga olib kelishi mumkindir.  

O‘zbekistonda xam bulutli hisoblash texnologiyalaridan foydalanishning xolati va 

uning  rivojlanish  istiqbollari  to’grisida  xam  bir  fikr  yuritib  kuramiz. 

"O‘zbektelekom"  milliy  telekommunikatsiya  operatori  2016  yilning  avgust  oyida 

yangi 

"UZCLOUD" 

ma’lumotlarni  uzatish  markazini  ishga  tushirdi. 

Mutaxassislarning  fikricha,  faoliyati  to‘g‘ridan-to‘g‘ri  katta  axborot  oqimlariga 

tezkor  va  samarali  ishlov  berilishini  uzluksiz  ta’minlanishiga  bog‘liq  bo‘lgan 

mahalliy  kompaniyalar  uchun  birinchi  bo‘lgan  ushbu  ma’lumotlar  markazi 

respublikada  katta  ahamiyatga  ega  hisoblanadi.  Ma’lumot  markazining  axborot 

saqlash  hajmining  joriy  konfiguratsiyasi  1  petabaytli  160  bleyd-serverdan  tashkil 

topgan  va  kelajakda  serverlar  sonini  10  petabaytgacha  kengaytirish  mumkin 

bo’ladi. Yaratilgan ma’lumotlar markazining asosiy afzalliklari - turli xatoliklarga 

nisbatan  bardoshlilik  va  mehnat  unumdorligining  sezilarli  ravishja  oshishidir. 

Tizim 

O‘zbekistonda 

faoliyat 

ko’rsatadigan 

kompaniyalarlar 

uchun 

loyihalashtirilgan  va  ishlab  chiqilgan.  2016  yilning  noyabr  oyida  aynan  shu 

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

yo‘nalishda  Huawei  Tech  Investment  Tashkent  kompaniyasi  tomonidan  tashkil 

etilgan  "Bulutli  hisoblash  O‘zbekiston  sammiti-2016"  xalqaro  anjumani  bo‘lib 

o‘tdi.  2017  yil  21  sentyabrda  Axborot  texnologiyalari  va  kommunikatsiyalarini 

rivojlantirish  vazirligi  hamda  Microsoft  kompaniyasi  o‘rtasida  hamkorlik 

memorandumi  imzolanib,  bu  hujjatda  AKT  sohasidagi  istiqbolli  hamkorlik 

yo’nalishlari  belgilab  olindi.  IaaS  bulut  texnologiyalaridan  O‘zbekistonda 

avvallari  xam  foydalanilgan,  bu  esa  tashkilotlarni  resurs  talab  qiladigan  mijoz  va 

tarmoq IT-infratuzilmasini xamda ma’lumotlarga ishlov berish moddiy va dasturiy 

infratuzilmasini  tashkil  qilish  muammolaridan  holi  etadi.  IaaS  infratuzilma 

autsorsingidan  foydalanib,  bulutli  xizmatlar  iste’molchilari  ortiqcha  xarajatlardan 

xalos  bo‘ladilar.  PaaS  bulutli  texnologiyalari  O‘zbekistonning  yetarlicha  moddiy 

bazaga  ega  bo‘lmagan  ishlab  chiqaruvchi  va  xizmat  kursatuvchi  kompaniyalari 

loyihalarini amalga oshirishda foydalanilishi mumkin.  SaaS turiga mansub bulutli 

texnologiyalar  O‘zbekistonda  endigina  joriy  qilinmoqda.  Bizning  fikrimizcha,  bu 

birinchi  navbatda,  asosan  chekka  xududlarda,  Internet  tarmog‘iga  ulanish 

tezligining pastligi bilan bog‘liq. Biroq kelgusi yillarda  SaaS xizmatlari eng ko‘p 

talab  qilinadigan  xizmatlardan  biriga  aylanadi,  chunki  so‘nggi  yillarda  bulutli 

yechimlarning qo’llanilish kulami jahon bozorida jadal sur’atlarda o‘sib bormoqda 

va butun dunyo bo‘ylab katta o‘sish sur’atlari ko’payishi aynan SaaS yo‘nalishida 

kuzatilmoqda.  Ekspertlarning  baholashlariga  ko‘ra,  jahon  tajribasi  shuni 

ko‘rsatadiki,  davlat  hukumati  muassasalaridagi  katta  hajmli  axborotlar  eng 

takomillashgan  yondashuvlarni  talab  qilganligidan  aynan  davlat  sektorida  SaaS 

xizmatlari uchun eng barqaror talab shakllanishi mumkin.  

Quyidagi  jadvalda  O‘zbekistonda  tashkil  etilgan  ma’lumotlar-markazida  (data-

center)  o‘z  faoliyatini  yo‘lga  qo‘ygan  bir  qancha  kompaniyalar  xaqida  qisqacha 

ma’lumotlar keltirilgan: