Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

Third 

Space 

Learningdao’qituvchining talabalar bilan muloqotini tahlil qilgan holda sun’iy intellect 

algoritmlari  asosida  ta’lim  jarayonini  personalizatsiya  qilish,  ya’ni,  talabalarga 

moslashtirishga  haralat  qilingan.  “Men  o’z  raqamli  yordamchimni  qanday  sifatda 

ko’raman?” degan savolga olingan javoblarni quida ko’rishimiz mumkin: 

 

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

Kambag’aloilalardanchiqqanyoshlarrepetitorlardao’qishyokiuniversitetgakiri

shhaqidaorzuhamqilaolmaydilar.  Masalan,  2008  yildaLotinAmerikasida  4  dan  17 

yoshgachabo’lganbolalardan  23  millionita’limolishimkoniyatigaegabo’lmagan. 

Maktabga  bora  olmagan  bolalarning  soni  esa  40%  dan  oshgan  (World  Economic 

Forumma’lumotlaridan).  Shuning uchun ham  sun’iy intellect asosida ishlaydigan 

raqamli  va  tekin  standart  o’qituvchilar  paydo  bo’lishi  bu  muammolarni  hal  qilib 

berishi  mumkin.  Bu  nafaqat  chet  tillarni  o’rganishda,  balki  boshqa  fanlarni 

o’rganishda ham qo’l keladi. Juda ham qimmat bo’lmagan planshet sotib olib, unga 

sun’iy intellektli raqamli o’qituvchini yuklab olgan holda barcha tabaqaga mansub 

insonlar  ta’limni  davom  ettirishlari  mumkin.  Bir  necha  o’n  yillardan  so’ng, 

insonlarga  oily  ma’lumot  olish  huddi  o’qish-yozishni  bilganday  oddiy  bir  hol 

bo’lib qolishi  mumkin.  Melinda va  Bill  Geytsning  ta’limni  rivojlantirish  bo’yicha 

REND  fondi  mutaxassislari  ta’kidlashicha,  individuallashtirilgan  ta’lim  berish 

jarayoni  o’quvchilarga  fanlarni  chuqur  o’zlashtirish  imkonini  beradi.  Har  bir 

o’quvchiga individual yondoshuv nafaqat o’quv materialini tez o’zlashtirsh, balki 

fanni  sevib  qolish  imkoniyatini  ham  beradi.  Haqiqatan  ham  eng  yaxshi 

o’qituvchilar  har  bir  o’quvchiga  alohida  yondoshuv  bilan  ishlaydilar.  Yaxshi 

pedagog  dars  berishdan  tashqari,  o’quvchilarni  ruxlantiradi  va  fanga  qiziqish 

uyg’ota  oladi.  Ammo  xozirgi  paytdagi  maktab  va  universitetlarda  har  bir 

o’quvchiga alohida ahamiyat berishning hech ham iloji yo’q, chunki sinflarda 25-

35  tadan  o’quvchi-talaba  o’qiydi.  Agarda  hozirgi  kunda  universitetlarda  va 

maktablarda individual o’qitish joriy qilinsa, ta’lim muassasalaridagi o’qituvchilar 

soning  bir  necha  marta  ko’proq  bo’lishi  talab  qilinadi.  Buning  esa  moliyaviy  va 

tashkiliy  jihatdan  imkoni  yo’q,  albatta.  Xuddi  shuning  uchun  ham 

o’qituvchilarning  va  o’quvchilarning  raqamli  elektron  yordamchilar  hamda  chat-

botlardan  foydalanishi  muammoning  bir  qadar  darajada  yechilishiga  olib  keladi. 

Ammo  sun’iy  intellect  bilan  jihozlangan  personallashgan  raqamli  o’qituvchilar 

individual  ta’lim  muammosini  muvaffaqiyatli  hal  qilib  berishlari  mumkin.