Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

AliExpress  on-layn  riteylerining  virtual  reallik  magazinlari  va  boshqalar. 

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

Telekommunikatsiyalar  sektorida  ham  sun’iy  intellect  tizimlari  faol  ravishda 

qo’llaniladi va abonentlarga virtual yordamchi hamda turli servislar taklif qilinadi. 

Yuqorida  aytib  o’tilgan  texnologiyalardan  biz  doimiy  ravishda  foydalanamiz: 

Yandex  ning  Alisasi,  Apple  ning  Siri  si,  komp’yuterlarimizdagi  yangilik 

agregatorlari  va  shunga  o’xshashlar  robotlashtirilgan  yechimlarga  yaqqol 

misollardir. Sun’iy intellektli innovatsion yechimlar  havfsizlik sohasida ham faol 

ravishda qo’llanilaypti – insonlarni rasmlariga qarab tanib olish va identifikatsiya 

qilish  bunga  bir  misoldir.  Lekin  sun’iy  intellekt  tizimlaridan  foydalanganda  bir 

qancha tavakkalchiliklarga (riskka) ham duch kelamiz. Masalan, sun’iy intellektni 

qo’llashning  boshlang’ich  davrida  bilimlar  bazasi  ancha  kam  miqdorda  bo’lgani 

uchun,  xato  bo’lgan  natijalar  ham  olinishi  ehtimolligi  mavjud.  Yana  bir 

tavakkalchilik  sun’iy  intellect  tizimi  qaror  qabul  qilishga  qiynalgan  paytda  inson 

unga  yordamga  kelish  extimolligi,  sun’iy  intellect  tizimiga  bo’lgan  harajatlarning 

juda  katta  miqdordaligi,  sun’iy  intellektni  o’qitish  jarayonini  nazorat  qilish  bilan 

bog’lik tavakkalchilik, sun’iy intellektning qo’llanilishi bo’yicha normativ-huquqiy 

bazaning yo’qligi va boshqalar. 

 

Shuni  ham  aytish  kerakki,  oxirgi  to’rt  yilda  sun’iy  intellectni  rivojlantirish 

uchun bo’lgan investitsiyalar miqdori dunyo miqyosida to’rt  barobarga ko’paydi. 

Rossiya 

federatsiyasining 

strategik 

loyihalari 

(CAF) 

bo’yicha  rahbari  

V.Ostrovskayaiyning  firkiga  ko’ra,  robotizatsiya  texnologiyalari  juda  ham  tez 

rivojlanayotganiga  qaramay,  ular  hali  sun’iy  intellect  darajasiga  yetmaganlar. 

Ammo,  “yuqori  texnologiyalarni  rivojlantirishda  sun’iy  intellect  juda  katta 

investitsion  potentsalga  egadir”  -  deydi  u.  Robotlashtirilgan  yechimlarning 

rivojlanish  potentsiali  yaqin  ikki  yillarga  600-700%  ni  tashkil  qilishi  mumkin, 

RPA(Robotic  process  automation)  bozorining  umumiy  hajmi  esa  2019  yil 

oxiriga  kelib,  2,3  milliard  dollarga  yetishi  mumkin.  Ba’zi  bir  hisob-kitoblarga 

ko’ra,  yaqin  o’n  yillarda  ishchi  mutaxassiliklarnngi  har  bir  o’ntadan  bittasi 

robotlar  bilan  almashinadi.  Shuning  uchun,  sun’iy  intellektli  tizimlarning 

hayotga  faol  tadbiq  qilinishiga  unchalik  ko’p  vaqt  qolmadi,  deb  aytish  ham 

mumkin. Sun’iy intellectga jalb qilingan barcha investitsiyalarning deyarli yarmi 

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

dasturiy  ta’minot  va  iste’mol  elektronikasi  ishlab  chiqaruvchi  bozorning  yirik  

ishtirokchilari  tomonidan  amalga  oshirilgan.  Bunda  gap  nafaqat  Google,