Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

Deutsche Bahn 

DB Navigator

 deb nomlangan serviz taklif qilgan. Bu 

servis barcha poezdlarning qaerda ekanligini aniqlashga imkon beradi. Yaponiyada 

esa  temir  yo’l  oishni  boshqarishga  imkon  beradigan  robot  yaratgan.  Bu  robot 

ekranda marshrutni korsatib bera oladi, yordam so’ragan passajirlarga esa maslahat 

bera  oladi.    Dunyodagi  eng  innovatsion  metropoliten  Seul  metropoliteni  bo’lib, 

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

unda  „Metropoliten  –  elektron  supermarket“  deb  nomlangan  loyiha  ishga 

tushirilgan.  Kerali  mahsulotlarni  tanlash  va  QR-kod  orqali  zakaz  qilish  uchun 

kerakli 

bo‘lgan  elektron  vitrinalar  poezdlarga  tushush  platformalarida 

joylashtirilgan.  Barcha  tanlangan  va  zakaz  qilingan  mahsulotlar  siz  uyga 

kelganingizda yetkazib beriladi.  

Kelajak  transport  tizimining  ko’rinishi,  biznigcha,  quyidagicha  bo’lishi 

kutilmoqda:  Avvalo,  bu  rivojlanish  tendentsiyalarida  dunyo  va  mamlakatlar 

miqyosida  bir  butun  integrallashgan  transport  tizimi  paydo  bo’ladi.  Bunday 

tizimda  turli  xildagi  transport  vositalari  yordamida  yuk  va  passajirlar  tashish 

yagona  transport  tizimiga  birlashib,  iste’molchilrning  talablarini  maksimal 

darajada  qondiradi.  Mobil  ilovalar  ko’rinishidagi  elektron  servislar  mavjudligi, 

barcha  transport  vositalari  uchun  elektron  biletlar  sotib  olish  mumkinligi  vaqt 

sarfining minimal darajaga keltirilishi, bir transportdan boshqasiga tezkorlik bilan 

o’tish imkoniyatlari tufayli transport xizmatlarining sifati yuksak darajaga yetadi. 

Yagona  va  uzluksiz  transport  tizimi  nafaqat  transport,  balki  informatsion  hamda 

savdo  biznesi  elementlarini  qamrab  olgan  holda  butunlay  yangi  biznes  modelni 

yaratadi.  Natijada  transport  tizimi  katta  transport  supermarketi  tariqasida  faoliyat 

ko’rsata boshlaydi. Bunday transport xizmatlarining rivojlanishi temir yo’l vokzali, 

abtobus  stantsiyasi,  aerovokzal  orasida  farqlarni  yo’qotgan  holda  yagona 

texnologik  va  servisli  aqlli  transport  tizimini  hosil  qiladi.  Bunda  turli  xildagi 

transport  kompaniyalari  tashuv  hajmini  oshirish  va  yo’lovchilarning  qoniqishlari 

darajasini  oshirish  maqsadida  birgalikda  harakat  qilishlari  talab  etiladi.  Lekin 

bunday jarayonni tashkil qilishning asosiy sharti transport tizimini barcha tarkibiy 

qismlarini  raqamlashtirishdir  desak  mubolag’a  qilmagan  bo’lar  edik.  Raqamli 

texnologik  yechimlar  elektron  to’lov tizimlarini,  mobil  servislarni, ilovalarni, big 

data  asosidagi  personifikatsiya  qilingan  xizmatlarni,  sun’iy  intellektni  va 

mashinaviy  ta’limni  o’ziga  qamrab  olgan  xolda  yo’lovchilar  bilan  aloqalarning 

samaradorligini  oshirish  va  ko’rsatilayotgan  xizmatlar  sifatini  oshirishga  olib 

keladi.  

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva