Toshkent moliya instituti moliya-iqtisod fakulteti "moliya" kafedrasi

1-BOB. O’ZBEKISTONDA CHET EL INVESTITSIYA SIYOSATINING 
NAZARIY – USLUBIY JIHATLARI
1.1 O’zbekistonda chet el investitsiyalarining iqtisodiy mohiyati hamda 
o’ziga xos xususiyatlari
Investitsiyalar deganda barcha turdagi milliy va intellektual boyliklar 
tu u ili , ula ta i li fa liyati ’e tla iga y ’ alti ili a ma elti i i 
yoki biror-bir ijobiy samaraga erishishi zarur. Iqtisodiy kategoriya sifatida 
investitsiyalar quyidagicha tasniflanishi mumkin:
-
i lam i a ayla ga apital i ’payti i maq a i a apital i ta i li
’e tla iga yla ti i ;
-
investitsion loyihalarni amalga oshirish jarayonida investitsiya faoliyati 
i ti ila i ’ ta i a u u ga ela iga iqti iy mu a atla i. 
I e tit iyala apital q ’yilmala a li a am amalga i ila i, am a 
’zi agi ya gi qu ili la ga, e gayti i ga, e nstruksiyaga va faoliyat 
’ atay tga x ala i tex i qayta i zla ga, u u ala , i e ta la , 
loyihaviy mahsulotlar sotib olishga sarf-xarajatlarni birlashtiradi Investitsiyalar 
apital q ’yilmaga i ata e g mazmu li, qam li tu u a i . G’arbda 
i e tit iyala a i a ’z yu itilga a a iy e’ti f z iga qa atila i, 
u i i la ga mamla atla a i e tit iyala a a qimmatli q g’ zla
yordamida amalga oshiriladi.
U.S a p i e tit iyala ga quyi agi a ta’ if e a i: “Real i estitsiyalar 
asosan moddiy aktivlarga (yer, uskunalar, zavodlar) qilingan investitsiyalardir. 
M liya iy i e tit iyala u q g’ z a itilga a t mala i . Bula ga iy 
aksiyalar va obligatsiyalar kiradi. Rivojlanayotgan iqtisodiyotda investitsiyalarning 
asosiy qismi real investitsiyalarga tegishlidir. Rivojlangan iqtisodiyotda esa 
investitsiyalarning asosiy qismi moliyaviy investitsiyalash institutlarining keng 
miqy i a i la i i eal i e tit iyala i g ’ i iga a a i ’la i. 

---

8 
Investitsiyalarning bu ikki shakli bir-biri bilan raqobatlashuvchi emas, balki bir-
i i i t ’l i u i i ”.
2
I e tit iya tu u a i yag a a t ’liq tu u a e i li u u
anchagina e g ’li i la a i. Iqti iy fa i g tu li qi mla i a a amaliy 
fa liyat i g tu li ala i a i e tit iya mazmu i ’zi i g xu u iyatla iga ega. 
Makroiqtisodiyotda investitsiyalar ishlab chiqarishda yangi vositalarga, turar-
yla ga i e tit iyala a m iy zaxi ala i i g ’ i iga qili a iga
xarajatlardan tashkil topadigan yalpi xarajatlarning bir qismi hisoblanadi. 
Investitsiyalar – iy a a i te’m l qili maga a iqti iy t a apital ’ i i i 
ta’mi l i YaIMning bir qismidir. 
Ha ta aflama a la ga , puxta ’yla ga i e tit iya qa la i 
investitsiyalarini moliyalashtirishning ishonchli manbalari bilan chambarchas 
g’liqli a qa ul qili za u ligi i a et el apitali i al qili i g e gayi
ay tga ligi i i ga la iga ’l a , zi gi zam m liya aza iya i uqtai 
nazaridan investitsiyalarning iqtisodiy mazmuni va mohiyatini ochib berish, 
ula i g e g mu im ifat taf ifla i i a iqla g’ yat lza ma ala i la a i. 
I e tit iyala ga a iq a a a ta’ if e i am a ula i g mul iy a lla i, 
apital q ’yilmala , apital, edit tushunchalarining farqlarini ochib berish 
za u iyati pay ’l i. Zam a iy m liya aza iya i ma alala i J.F , Neyma , 
O.Morgenshtern, G.Markovits, J.Tobin, V. Sharp, F.Modilyani, M.Miller va 
boshqalarning 
asarlarida 
rivojlantirilgan. 
Moliya 
bozorlarining 
faoliyati 
q u iyatla i a qimmatli q g’ zla i a la t ’g’ i i agi fa ifati a 
shakllangan bu nazariya sof keltirilgan qiymatning fundamental konsepsiyalari, 
uzoq muddatli aktivlarni baholash modellari, kapitallarning samarali bozorlari, 
boyliklarning jamlanib borishi va qiymatning saqlanish qonuni, optsionlar 
nazariyasi va mohiyatini aniq ochib berish uchun pul oqimlarining zamonaviy va 
’la a qiymatla i a eli iqqa l a ta lil li i maq a ga mu fiq i . 
Moliya nuqtai nazaridan ularning mazmun va mohiyatini aniq belgilash muhim 
2
Шарп У., Александр Г., Бейли Дж. Инвеcтиции: Пер. с англ.- М.: ИНФРА- М, 1997. -7 с 

---

9 
azifa i la a i. Faqat apital i y ’q ti i i ma u ’lga pul a li agi 
investitsiyalar yangi aktivlarni vujudga keltiradi. Investitsiyalarning mulkiy 
a li agi m iy a m iy e’matla a ula ga ’lga uquqla i iqti iy 
va boshqa faoliyatlarga jalb etish esa, bizning fikrimizcha, ishlab chiqarish va 
noishlab chiqarish sohalarida, investitsiyalar evaziga barpo etilgan aktivlarni 
i lati a al lat e a i. M liya aza iya iga ’ a, i e tit iyala ’la a
ati ala i q ’lga i iti maq a i a, m iyata zi gi xa a atla i il i a i. 
I e tit iyala a iqli e tim li ’lga a elgu i a utilay tga qiymatga 
kapitalning aniq bugungi qiymatini almashtirishdan iboratdir.
3
Buning dalili 
sifatida investitsiyalarning safarbar etilishida ularning ongli ravishda aniq va 
a iq ’lga i la ila g’la i i i elti i mum i .
Bugungi investitsiyalar ertangi turmush tarzini belgilab beradi. Investitsiya 
moliyaviy nuqtai nazardan foyda olish maq a i a x ’ ali fa liyatiga q ’yilga
a ti la ’li , uyumla maga apital a li a ’la i. Iqti iy i at a e a 
ya gi x ala qu i , uz q mu atli xizmat ’ atu i a u u ala ga 
am a u ila g’liq ’lga ayla ma apital i g ’zgarishiga ketgan 
xa a atla i . I e tit iyala a mi i elgil i a iy milla ’li f iz ta a i 
a utilay tga ’ ta a f y a me’y i i la a i. 
O’z e i t Re pu li a i i g 2014 yil 9 e a agi “I e tit iya fa liyati 
t ’g’ i i a”gi qayta ta i agi q u i a i e tit iyaga quyi agi a ta’ if e ilga :
“investitsiyalar – q u u atla i a ta’qiqla maga ta i li fa liyati a 
qa tu agi fa liyat ’e tla iga i itila iga m iy a m iy e’matla
am a ula ga ’lga uquqla , u umla a i telle tual mul a ’lga
uquqla , u i g e ei e tit iyala ”
4
ifati a ta’ ifla a i. S u ay qili , 
“i e tit iya” ega a elgu i a a ma (f y a) li y i i tim iy ama aga 
erishish maqsadida qonun doirasida iqtisodiyotning turli tarm g’la i a qa 
sohalariga investorlar tomonidan quyiladagan barcha turdagi mulkiy, moliyaviy va 
intekllektual boyliklar tushuniladi. 
3
Investitsiyalarni moliyalashtirish masalalari.-T.: Moliya . 14b. 
4
O’z e i t Respublikasining “I e tit iya faoliyati t ’g’ i i a”gi Qonuni, 2014 y 9 dekabr. 3 – modda.

---

10 
Ha yili u y x ’ aligiga 2.0-2.5 trln. AQSH dollari miqdorida investitsiya 
a f etti ila i. A iy i e t la ’li yettita ’ta i la ga a latla y i 
Ram uy lu iga a`z ’lga a latla i la a i. Bula AQS , F a iya, 
Germaniya, Angliya, Italiya, Yaponiya va Kanadadir.
O’tish davrini boshidan kechirayotgan, milliy iqtisodiyotda tuzulma 
o’zgarishlarini, jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashish jarayonlarini amalga 
oshirayotgan mamlakatlar uchun moliyaviy resurslar taqchilligi doimo sezilib 
turadi. A z i i u i, y ta iiy e u la ga ega ’lga iz i g 
respublikamiz uchun ham bu muammo hayotiy ahamiyatga ega. Shu sababli 
’zimiz i g e la ga e u la imiz i, x i iy mamla atla a ma’lum 
imtiy zla e i i iga al etilay tga i e tit iya ma lag’la i i milliy 
iqtisodiyot nuqtai nazaridan eng samarali sohalarga, loyihalarga sarf etish zarur. 
Bundan tashqari investitsiya loyihalarini tahlil qilishning eng zamonaviy 
uslublarini, xorijiy investitsiyalarni jalb qilishning uslublari, shakllarini ham puxta 
’ ga i imiz l zim. 
Shu boisdan ham vatanimizga xorijiy sarmoyalarni jalb etayotgan 
x ala i iqti iy ag’ atla ti i a za u iy a itla i ya ati e i ’ta 
mu im ma alala a i i i la a i. U u tu agi x ala i ag’ atla ti i
asosan soliq imtiyozlari orqali amalga i ila i. C u i a i i e t ’z 
a m ya i i i u u ga i ita e a u i efa q q l i may iga a e’ti i i 
tortadigan asosiy masala u yerda amal qilayotgan soliq qonunchiligi hamda 
soliqlardan berilayotgan imtiyozlar masalasidir. Shu sababdan soliq imtiyozlarini 
t ’g’ i y ’ ali la a taq im eti , ula a ama ali a qil a f y ala i i 
y ’lga q ’yi l zim, a l a e a imtiy zla i e i a ’zla ga
maqsadlarga erishilmaslikka olib keladi. S u ga ’ a, iqti diyotni faol 
rivojlantirish keng miqyosdagi investitsiyalarni talab qiladi. 
Demak, investitsiyalar har qanday iqtisodiyotni harakatga keltiruvchi va 
u i g ta aqqiy ti i ta’mi lovchi kuch ekan, barcha imkoniyatlarimizni ishga solib 
iqti iy timizga y ’ alti ila iga i vestitsiyalar hajmini oshirishimiz lozim. 

---

11 
O’z e i t a a iqti iy ti i g elgu i ta aqqiy ti, a a , 
i e tit iyala ga g’liqligi i ugu gi u a eya li a i mutaxa i a x ’ ali
yurituvchi subyekt anglab yetganligini nazarda tutsak, hozirgi kunda respublikamiz 
iqtisodiyotiga investitsiyalarni, xususan, chet el investitsiyalarini kengroq jalb etish 
ula i g mamla atimiz a ’t azilay tga iqti iy i l tla i g ama ali i i i 
ta’mi la i g mu im a iga ayla ga ligi ila g’liqligi i tushunib olish qiyin 
emas. Bu a a ’z etga a birinchi Prezidentimiz I.A.Karimovning quyidagi 
fi la i i ta’ i la imiz l zim: “Bugu yla a iqti iy t i yu alti i , 
zamonaviy texnika va texnologiyalar bilan jihozlangan yangi korxonalarni barpo 
etish va rekonstruktsiya qilish uchun xorijiy sarmoyalarni jalb qilish, e g’li
atta al qilu i a amiyatga ega e a i i imga i i t qili e i ga at y ’q. 
Bu avvalombor, aholi bandligi, uning ish haqi va daromadlarini oshirish,
bu oxir oqibatda respublikamiz hududlari, shahar va tumanlarimizdagi eng muhim 
muamm la i ye i ema i ”
5
Vatanimiz iqtisodiyotiga chet el investitsiyalarini jalb qilish va investitsiya 
faoliyati taraqqiyotini ta’mi la qulay i e tit iya mu iti i a p eti i talab 
qiladi. Mamlakatimizda “Ti la i a ta aqqiy t amg‘a ma i”ning tashkil etilgani 
et el i e tit iyala i i al eti a ‘p i at a mu im a amiyat a etm q a. 
Jamg‘a ma i g a iy azifa i iqti iy t i g yeta i ta m qla i a y ‘l-
kommunikatsiya sohasidagi strategik muhim investitsiya loyihalarini xorijiy 
sheriklar bilan hamkorlikda moliyalashda faol ishtirok etishdan iborat.
S u ila i qat a O’z e i t l i a i qa a muamm la ma u , 
ularni hal etishda quyidagi chora-tadbirlarni amalga oshirish lozim deb topdik:
-
xorijiy investorlargava milliy ishlab chiqaruvchilarga bir xil imkoniyat, 
imtiyozlar yaratish;
-
milliy buxgalteriya hisobini Xalqaro Moliyaviy Hisobi Standartlariga 
yanada yaqinlashtirish;
5
Karimov I.A. “Inson manfaatlariustuvorligini ta`minlash – a ai l t a ’zga i la imiz i g maq a i i ”.
Xalq ’zi, 2008 yil, 9 fe al

---

12 
-
q ’ ma x ala i ta qi z la ga y ’ alti ilga fa liyati i 
a alla ti i , alyuta qimi i a qa la ti i . Bu ga ag’ atla ti i
u u tu li xil mmu al xizmatla a qi ma z eti a liq, yig’im, 
x a t ’l la i a t ’liq z eti orqali erishish;
-
investitsiyalarning hududiy bir yoqlamalik xususiyatini oldini olish 
maq a i a, il yatla i i la ga li a a a i ’yi a 3 gu u ga ’li , 
u t i la ga egi la ga i e t la u u ’p q ma faat li , 
moyillik yaratish;
-
erki e p t z ala i amaliy ti i ’ ga i a ula i yu timiz a iy 
qilishga erishish. 
Globallashuv jarayoniga qo`shilish – bu dunyoning yetakchi davlatlari bilan 
xamkorlikda bo`lish, ijtimoiy – iqtisodiy va siyosiy sohadagi davlat siyosatinig 
o`zaro manfaatli asosda bu davlatlar siyosatiga mos kelishidir. Globallashuv 
jarayoniga iqtisodiyotni erkinlashtirish, ilmiy-texnik taraqiyotning tezlashishi, 
raqobatning kuchayishi va boshqa bir qator omillar xam hosdir. Zamonaviy jahon 
iqtisodiyoti uchun invistitsion faollik va jahon iqtisodiyoti globalashuvining 
kuchayishi muhim ahamiyat kasb etadi. Rivojlanayotgan mamlakatlar va bozor 
iqt iy tiga ’ti a i i i a e i ay tga a latla i g xalqa me at 
taqsimotidagi ro’li ortib borayotganligi ham unga ijobiy ta` i ’rsatadi. MDX 
a latla i g pay ’li i ila x i iy i e t la i g i e ti i fa liyatla ini 
amalga i i agi ya gi im iyatla may i pay ’la i. S u i ayti
kerakki, xorijiy investorlar bu masalada katta tajribaga ega. Albatta bu masalaning 
i t m i ’l a, i i chi tomoni investitsiyalar qabul qiluvchi (MDX) Davlatlar 
uchun zamonaviy ishlab chiqarish vositalarini qabul qilishdagi investitsion tanlov 
imkoniyati yaratildi. Bunga oddiy hol deb qarash kerak emas, chunki investiyalar 
iqtisodiyot i xa a atga elti u i, u i lg’a il itu i u i . Mamla at i 
ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy rivojlanishida investitsiyalarning jumladan, xorijiy 
investitsiyalarning ahamiyati kattadir. Ma`lumki, har qanday davlat dunyodan 
ajralgan holda jahon tajribalarini o`rganmasdan, dunyoning yetakchi davlatlari ilm, 
fan va texnika sohasida erishgan yutuqlarni qabul qilmasdan rivojlanishi mumkin 

---

13 
emas. O`zbekiston iqtisodiyotida chuqur iqtisodiy islohotlar, tarkibiy o`zgarishlar 
amalga oshirilar ekan, xorijiy investitsiyalar rivojisiz tasavvur etib bo`lmaydi. 
Ma`lumki xorijiy investitsiyalar iqtisodiyot garovi, iqtisodiyotini xarakatga 
keltiruvchi kuch xisoblanadi. Yaqin yillargacha faqat xom ashyo mahsulotlarini 
ishlab chiqarishga ixtisoslashtirilgan O`zbekiston butun dunyo xaritasida o`zining 
munosib o`rnini egallashga, boshqa taraqqiy topgan mamlakatlar avvalambor, 
AQSH, g`arbdagi demokratik davlatlar,sharqdagi Yaponiya, Koreya, Malayziya 
yoki shunga o`xshash davlatlarga teng bo`lishni o`z oldiga maqsad qilib qo`yar 
ekan, bunda birinchi galdagi chet el sarmoyalari, chet el investitsiyasi nihoyatda 
kata ahamiyat kasb etadi. Ushbu davlatlarning tarixi shuni ko`rsatadiki, agar bu 
xorijiy mamlakatlarga sarmoya kelmasa, investitsiya kelmasa, xech qachon bu 
davlatlar bugungi rivojlanish darajasiga ko`tarila olmas edi
6
. 
O`zbekiston bugungi kunda yirik xorijiy investitsiyalarni qabul qiluvchi 
mamlakatlar qatoriga kirish uchun barcha iqtisodiy, siyosiy va huquqiy asoslarga 
ega. Lekin bu degani O`zbekistonda xorijiy investorlarni jalb qilish uchun barcha 
ishlar qilib bo`linadi, degani emas. Endigi navbatda bu asoslarga tayangan holda 
investitsiyalar jalb etishning mexanizmlarini takomillashtirish masalalari turadi. 
Jahon tajribasi shuni ko`rsatadiki, mamlakat iqtisodiyotida xorijiy 
investitsiyalarning tutgan o`rni, salmog`i mazkur davlatdagi investitsion muhitning 
qanchalik qulayligini belgilaydi. Bu muhit ko`p jihatdan xorijiy investitsiyalarga 
nisbatan davlat olib borayotgan siyosatni va tashqi iqtisodiy faoliyatning davlat 
tomonidan tartibga solishning xususiyatlari bilan baholanadi. Strategik investorlar 
ko`p miqdordagi mablag`larni birinchi navbatda iqtisodiyoti o`z ichki 
imkoniyatlari asosida barqaror foyda olishga mo`ljal qilsa bo`ladi. Ichki va chet el 
investorlarni birinchi navbatda minimal darajadagi soliq imtiyozlari emas, balki 
biznesdagi keying qulay va maqbul istiqbollar qiziqtiradi. 
Xorijiy investitsiyalar iqtisodiy jarayonlar hisoblanib, jahon bozori bilan 
o`zaro yaqin va to`liq bog`liq bo`ladi. Shu nuqtayi nazardan u ko`pgina iqtisodiy 
6
O’z e i t Re pu li a i i g S liq e iga am a “C et elli i e t la uquqla i i g af latla i a ula i 
im ya qili ala i t ’g’ i i a”gi O”z e i t Re pu li a i Q u iga ’zga ti i a q ’ im ala i iti

---

14 
jarayonlarni o`zida qamrab oladi. Xorijiy investitsiyalar bozori munosabatlariga 
o`tayotgan mamlakatlar iqtisodiyotini tarkibiy qayta ko`rish suratlarini tezlashtirish 
imkoniyatini beradi. Eng muhim yo`nalish sifatida xorijiy investitsiyalarni jalb 
etishni o`z ichiga olgan investitsiya faoliyatini jadallashuvi bugungi kunda o`tish 
davrini boshidan kechirayotgan mamlakatlar uchun ayni muddao. Xorijiy 
investitsiyalarni jalb etish u yoki bu mamlakatlarda olib borilayotgan siyosiy va 
ijtimoiy – iqtisodiy islohotlarga bog`liq. 
Chet el investistiyalari – kapital eksport qiluvchi mamlakatlarning importyor 
mamla atla i g iqti iy u ’e tla i am a q ’ ma x ala i g eal a 
moliyaviy aktivlariga kiritgan mablag’lardir. Chet eldan investistiyalash kapital 
oqimining bir iqtisodiyotdan boshqasiga chiqib ketishini bildiradi, boyliklarni 
yanada foydaliroq shartlarda joylashtirish va investistiyalar chet ellik kapital 
egasiga qaytishiga qadar nisbatan uzoq vaqt a mi a ma lag’la qimi i 
ta’mi la maq a la i i aza a tuta i. Ula ga qi ’ti , q i , ya’ni 
mamla atla a ’ i yu i x i . 
Huquqiy uqtai aza a ula ’zla i i g milliy uquqiy a itla i i qa ul 
qiluvchi 
mamlakatning 
huquqiy 
sharoitlariga 
almashtiradilar. 
Chet 
el 
i e ti tiyala i m iyat i ati a ’z milliy i e ti tiya mu iti i ’zga mu itga 
almashtiradi. Xavfsizlik, daromatdorlik, kapitallashuvdan tashqari chet el 
i e ti tiyala i i g ’ziga x mu im elgi i a iq maq a la i ’zlaydi. Shu 
a a li, ’za ma faatla i g m tu i i, i li mu a atla , i i i
sharoitlarini hisobga olish investistiyalarning bir mamlakatdan boshqasiga 
’ i i i g a i i ta il eta i. 
Chet el investistiyalari ichki investistiyalardan farqli ravishda mamlakat, 
alyuta, milliyla ti i , e izi tiya a i q ’ im a ta a al ili a t ’q a i
e tim liga ega ’la i. Dema , et el i e ti tiyala i i g i i a i a a 
kengdir. Xorijiy investistiyalar kapitalni qulayroq joylashtirish hamda uzoq 
mu at a mi a u a f y a ’ i maq a i a e p t qilu i 
mamlakatlarning kapital qabul qiluvchi mamlakatlarning real va moliyaviy 

---

15 
a ti la iga q ’yili i i il i ga l a i iqti iy t a i i i iga ’tay tga
kapital oqimidir. 
O’z e i t u u z iqti iy tiga ’ti qi i a e ita et el 
investistiyalarini jalb etish vositalari ishlab chiqaradigan bazaviy sanoat 
ta m qla a ya gi q ’ ma x ala a p eti qali al qili ma’qul q. Bu 
bilan yangi texnologiyalarni, intellektual potenstialni va menejmentni rivojlantirish 
ta’mi la a i, u i g u u i e ti tiya mu iti i yax ila , q ’ ma x ala i 
tashkil qilishda va yangi loyihalarga bevosita chet el investistiya oqimini har 
t m lama ag’ atla ti i , q u u atlarini takomillashtirish kerak.
X i iy i e ti tiyala i g ’ziga xu u iyatla i a i i ula i g 
mamla atla a ’ i i, faqat ’z maq a i i ’zla i, amal qili
a itla i i g ’zga i i, a a qulay a tla ila q ’yili i, i q z i i 
i la a i. Dema , et el i e ti tiyala i i iqti iy t u ’e tla i i g 
apitali i qa iga g’la q ’yi ’li , u i g ati a i a mamla atla a 
mi taqala ’yla apital ’ i i yuz e a i. X i iy ta qiq t ila i g 
ta’ i la i a, e ita chet el investistiyalarini jalb qilishning salbiy tomonlari 
ham bor. Chet el korxonalarining salbiy tomonlari – ichki bozorni boshqarish 
im iyatla i, i la iqa i i g ay almi alla u i qi ati a ’pla et el 
valyutasining chiqib ketishidir. 
Bevosita chet el investistiyalari eksportyor mamlakatning ishlab chiqarish 
kapitalini uni qabul qiluvchi mamlakatda bevosita tovarlar va xizmatlar ishlab 
chiqarish maqsadlarida kiritishdan iborat. Bunday investistiyalar korxonalar 
akstiyalari umumiy hajmining 10-25 % a tiq ’lmay iga az at pa eti i 
ti li a li a y i ’zi i g i la iqa i qu atla i i qu i y xu
q ’ ma x a a tiyala i i g ami a 25 %i i (AQS a Ja Ti la i a 
Ta aqqiy t a i tati ti a i ’yi a e a ami a 10%) sotib olinganda bevosita 
investistiyalar hisoblanadi. 
Barcha hollarda ham bevosita chet el investistiyalari (BChI) kapital 
e p ty la iga i e ti tiyala ’e ti i g i la iqa i fa liyati i 
qa i a ama ali qat a i im iyatla i i ya ata i. Ula ’z ega iga 

---

16 
mamlakat chegaralaridan tashqarida investistiyalar kiritgan firmalar va korxonalar 
u ti a az at ’ ati i ta’mi lay i, m p liyala ga q ’yilga t ’ iqla i 
a ta af eti , ’z ma ul ti e p ti i e gayti i , x m a y a e e giya 
ma ala i u ti a az at ’ ati , a a a z i hi kuchidan foydalanish 
imkoniyatlarini beradi. 
Kapitalga ’lga tala a ta lif a f iz iy ati ila ta ti ga li a i. 
Bank foiz stavkasidan farq qilgan holda investistiyalardan tushadigan natija 
qa ali yuq i ’l a, i e ti tiyala ga tala u qa a ’p q ’la i. Bu e a 
’z a ati a i e ti tiyala i m liyala ti i i g ma ai ta zi a a e itiga 
tala i ya a a i a i. Ba e itiga tala i g ’ta ili i f iz ta ala i i g 
ya a a ’ta ili iga li ela i. 
Re pu li a a ’p u la li iqti iy t i a lla ti i a itla a 
investitsiya faoliyatini davlat tomonidan tartibga solishda asosiy vazifalar 
quyidagilardan iborat: ijtimoiy va hususiy manfaatlarni; ayrim mamlakatlar, 
korporatsiyalar, xalqaro moliya institutla i, ya a i e t la ma faatla i i t ’g’ i 
aniqlash, ula i g ’za maq ul i atla i i t ’g’ i a iqla , ularni hayotda 
’y ga iqa i i g te g uquqiy a itla i a af latla i i elgila .
Chet ellik investorlar investitsiyalar kiritish t ’g’ i i a qa qa ul qila
e a , i i i a at a ’zla i i g ma faatla i a maq a la i a eli iqa i. 
O’z e i t a et el i e tit iyala i a lat t m i a a q u ila im ya 
qilinadi. Investitsiyalashning huquqiy iqtisodiy va tashkiliy asoslari ishlab 
chiqilgan investitsiya faoliyati sohasida respublika tomonidan imzolangan halqaro 
shartnomalar tamoyillariga muvofiq chet el investitsiyalarini amalga oshirishning 
bazaviy shartlari belgilangan.
Qulay investitsion iqlim mamlakat tarmoqlarida tuzilma iy ’zga i la i 
tez amalga oshishiga, xorijiy investitsiyalar hajmi oshishiga yordam bermoqda. 
O’z e i t i e tit i iy ati i g a iy qu lla i a i i – Davlat investitsiya 
dasturidir. U investitsiyalar manfaatlari va intilishlarini muvofiqlashtirish va 
optimallash, shuningdek ular uchun imtiyozli rejim joriy etilgan sohalarni 
aniqlashga qaratilgan. 

---

17 
O`zbekistan Respublikasining mustaqil a lat ifati a qa t pi i ’zi i g 
bozor munosabatlari sharoitiga mos erkin huquqiy-demokratik jamiyat qurish 
y ’li i ta la im iyati i ya at i.