Toshkent moliya instituti moliya-iqtisod fakulteti "moliya" kafedrasi

MChJ “Trans-snab” korxonasining 2015 yil yakuni   ‘yi  a buxgalteriya 

balansi holati tahlili

17

 

 

Aktivlar 

Ming   ‘m a 

%da 

Passivlar 

Ming   ‘m a 

%da 

Asosiy vositalar 

276 137 

26,6 

Ustav kapitali 

23 275 

2,24 

Nomoddiy aktivlar 

__ 

__ 

Rezerv kapitali 

38 246 

3,68 

TMZ lar 

83 783,40 

8,07 

Qo‘shilgan capital 

__ 

__ 

Pul mablag‘lari 

16 846,50 

1,62 

Taqsimlanmagan 

foyda 

778 622 

75 

Debitorlik qarzlari 

654 294,3 

63,02 

Majburiyatlar 

197 987,6 

19,07 

Jami aktivlar 

1 038 130,6 

100 

Jami passivlar 

1 038 130,6 

100 

 

 

Yuqoridagi  jadval  ma’lumotlarida  MChJ  “Trans-snab”  korxonasining  2015 

yil yakuni bo‘yicha buxgalteriya balansi holati ko‘rsatilgan. Ushbu ma’lumotlarga 

ko‘ra  korxonaning  2015  yilda  ustav  kapitali  23  275  ming  so‘mni  tashkil  etib, 

                                                           

17

 MCHJ “Trans-snab” ma’lumotlari asosida talaba tomonidan  tayyorlandi. 

---

 

33 

 

ushbu    summa  jami  passivlarning  2,24%ini    tashkil  etadi.  Rezerv  kapitali  38  246 

ming. so‘mni tashkil etib, ushbu  summa jami passivlarning 3,68%ini  tashkil etadi. 

Taqsimlanmagan foyda esa 778 622 ming so‘mni tashkil etib, ushbu  summa jami 

passivlarning  75  %ini    tashkil  etadi.  Jami  passivlarning  qolgan  19,07%ini 

korxonaning  2015  yildagi  jami  majburiyatlari  tashkil  etadi.  Jami  majburiyatlari 

197 987,6 ming  so‘mni tashkil etgan. Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinadiki, korxona 

xususiy  kapitali  va  majburiyatlarining  jami  summasi,  ya’ni  passivlar  miqdorining 

26,6  %i  korxona  asosiy  vositalrning  qiymatiga  to‘g‘ri  keladi.  Asosiy  vositalar 

ushbu  yilda  276  137  ming    so‘mni  tashkil  etadi.Tovar  moddiy  zaxiralari  83  783 

ming so‘mni tashkil etib, jami aktivlar sumasining 8,07 %ini tashkil etadi. Korxona 

pul  mablag‘lari  miqdori  esa  16  846  ming    so‘mni  tashkil  etib,  jami  aktivlarning 

1,62  %ini  tashkil  etgan.  Debitorlik  qarzlari  esa  654 294,3  ming    so‘mni  tashkil 

etib, jami aktivlarning 63,02%ini tashkil etadi. 

Yuqorida  korxonalarda  asosiy  pul  fondlari  ya’ni  xususiy  kapitaldan 

shakllanadigan  pul  fondlarni  tahlil  qilib  chiqdik.  Ammo  takror  ishlab  chiqarish 

sharoitida  korxonalarning    faoliyatini  moliyalashtiradigan  asosiy  pul  fondi  – 

mahsulot  sotishdan  sof  tushum  hisobiga  shakllanadigan  pul  fondi  hisoblanadi. 

Mahsulot  sotishdan  sof  tushum  korxonaning  deyarli  barcha  faoliyatini 

moliyalashtiradi. Ya’ni kelgusidagi ishlab chiqarish, ishchi va xodimlarga mehnat 

haqi  to‘lovlari,  amartizatsiya  fondini  shakllantirish,  ijtimoiy  sug‘urta  fondiga 

ajratmalar, soliqlar, davr xarajatlari va boshqa  xarajatlar aynan mahsulot sotishdan 

kelgan  daromadlar  hisobiga  moliyalashtiriladi.    Shundan  kelib  chiqqan  holda 

quyida  MChJ  “Trans-snab”  korxonasining  sotishdan  sof  tushumi  va  undan 

yo‘naltirilgan mablag‘lar holatini ohirgi yillar misolida quyida ko‘rib chiqamiz (3-

jadval).