Toshkent moliya instituti mikroiqtisodiy

Pepsi

miqdori

Istc’molchi uchun «pfiir.af nmjta Iste’molchi yuqori befarqlikka ega boigan byudjet chizig‘idagi nuqtani tanlaydi. Bu optimal nuqtada chefcii almashtirish normasi ikkita mahsulotning bir- biriga aloqador narxiga teng bo‘ladi. Bu yerda yuqori befarqHkka I2 grafikda tasvirlangan iste'molchi erisfaadi. Iste’molchi I₃ befarqlik egri chizig'idagi A nuqtani tanlasa, bunday miqdordagi pepsi va pitsani sotib olishga qurbi yetmaydi

6. 
   RASM
   

sle ’molchining eng qulay tanlovi 0‘zimizning qadrdon Pepsi va pitsamizni yana bir marotaba “davraga takiif etamiz”. Iste’molchi o‘zi uchun eng yaxshi bo‘lgan Pepsi va pitsa xaridi variantiga to‘xtashi mimkin - bu uning eng so‘nggi tanlovi bo‘ladi. Ammo, iste’molchi o‘z byudjet sig‘imiga ham qarashi kerak. Chunki bu uning yagona moliyaviy o‘lchov manbasi hisoblanadi.

Oltinchi rasm iste’molchining byudjet sig‘imi va befarqlik egri chizig‘i variantlaridan uchtasi tasvirlangan. Iste’molchi yetishishi mumkin bo‘lgan eng befarqlik egri chizig‘i variant bu rasmda uning byudjet sig‘imiga tekkan nuqtadir (asimptota o‘qi). Byudjet sig‘imi va befarqlik egri chizig‘i kesishgan nuqta optimal nuqta deyiladi. Iste’molchi A nuqtani afzal ko‘rishi mumkin, ammo, byudjet taqchilligi bois u nuqtaga “chiqa olmaydi”. Iste’molchi В nuqtani ham tanlashi mumkin, bu nuqtada befarqlik egri chizig‘i mavjud, lekin bu nuqta uni qoniqtirmaydi. Optimal nuqta Pepsi va pitsaning eng zo‘r kombmatsiyasi mavjud boMgan nuqta hisoblanadi.

Eslab qoling: optimal nuqtada befarqlik egri chizig‘i va byudjet sig‘imi teng boiadi. Biz befarqlik egri chizig‘ini urinma, byudjet sig‘imini o‘zgarmas deb olamiz. Urinish nuqtasi Pepsi va pitsa o‘rtasida ham byudjet tomonidan. ham qoniqish tomonidan eng befarqlik egri chizig‘i. Xullas, iste ’molchi ikki xil tovami tanlaydi, shuning uchun befarqlik egri chizig'i nisbiy qiymatga ega bo ‘ladi.

Yettinchi bo‘limda biz bozor narxlari iste’molchining mahsulotlariga munosabatini ko‘rib o‘tgan edik. Iste’molchi tanlovini tekshirish ha’zi xulosalaming aslida boshqachaligini ko‘rsatmoqda. Tanlovni amalga oshirishda iste’molchi narxlami ko‘rib chiqadi songra, befarqlik egri chizig‘i bilan nisbiy narx to‘g‘ri keladigan optimal variantni tanlaydi. Nisbiy narx bu bozor sotishiga, iste’molchi esa xarid qilishiga mos boMgan narx hisoblanadi. Iste’molchining byudjeti optimal qiymatida bozoming narx taklifi va iste’molchi sigMmi teng boMadi. Iste’molchi byudjet optimali tufayli bozor narxlari iste’molchi xarid qila olishi mumkin boMgan tovarlar sonini cheklaydi.