Toshkent moliya instituti "menejmet" kafedrasi "menejment"

Qo‟llab-quvvatlovchi 

marketing 

to‘liq 

talabning 

mavjudligini 

harakterlaydi,  ya'ni  bunda  tovar  va  xizmatlarga  talabning  darajasi  va  tarkibi 

taklifning darajasi va tarkibi to‘la mos keladi. Bunday marketing turining vazifasi 

bo‘lib,  odatda,  to‘laqonli  talab  sharoitida  uning  darajasini  iste'molchilarning 

istaklari  tizimi  va  raqobatning  kuchayishini  hisobga  olgan  holda  saqlab  turish 

hisoblanadi.  Bu  erda  marketolog  birinchi  navbatda  savodli  narx  siyosatini 

o‘tkazishi,  sotishning  zaruriy  hajmini  saqlab  turishi,  sotish  faoliyatini 

rag‘batlantirish va o‘zgaruvchan xarajatlar ustidan nazoratni amalga oshirish bilan 

bog‘liq  bo‘lgan  bir  qator  taktik  tadbirlarga  e'tibor  berishi  kerak.  To‘laqonli 

marketingga  eng  yaxshi  misol  "Djeneral  motors"  kompaniyasining  faoliyati  bilan 

bog‘liq.  20-yillar  o‘rtalarida  kompaniya  "Ford"  kompaniyasini  orqada  qoldirishga 

muvaffaq  bo‘ldi.  Ushbu  kompaniya  o‘rta  amerikalik  uchun  narxlari  past  bo‘lgan, 

bir  xil  qora  rangga  bo‘yalgan  "T"  ford  modeliga  o‘zining  zamonaviy,  keng  rang 

gammasida ishlab chiqilgan avtomobil modelini qarama-qarshi qo‘ydi. 

Demarketing  haddan  tashqari  katta  talab  sharoitida,  ya'ni  tovar  yoki 

xizmatga  bo‘lgan  talab  taklifdan  ancha  katta  bo‘lgan  holda  qo‘llanadi.  Uning 

vazifasi  bo‘lib  salbiy  bozor  hodisalari,  masalan,  chayqovchilikni  yo‘qotish 

maqsadida  talabni  vaqtinchalik  yoki  doimiy  pasaytirish  usullarini  topish 

hisoblanadi.  Haddan  tashqari  talabni  pasaytirish  tovar  yoki  xizmatlar  narxlarini 

oshirish, reklama  kompaniyasini  va  sotilishlarni  rag‘batlantirishni  to‘xtatish  orqali 

hal qilinishi mumkin.