Toshkent moliya instituti "menejmet" kafedrasi "menejment"

Al-Jazoir: Keng tarqalgan biznes portfoliosi. 

Veb  Mukofotlari  tomonida  BBC  Yangiliklari,  Milliy  Geografik,va  Smoking 

Gun  (tutun  chiqarayotgan  to‘pponcha)  bilan  bir  qatorda  eng  zo‘r  beshta  yangilik 

vebsaytlaridan  biri  deb  topilgan  Al-Jazoir  brandchannel.com  o‘quvchilari 

tomonidanApple,  Google,  Ikea  va  Starbuckdan  keyingi  beshinchi  eng  nufuzli 

global  brend  sifatida  saylangan  edi.  2011  yilda  Salon.com  Al-Jazoirning  2011 

yildagi 

Misr 

nizolarini 

matbuotda 

tushuntirishi 

Amerikaning 

media 

yangiliklarinikidan ko‘ra  yuqoriroqligini eslatib o‘tadi va  AQSH  Davlat  Sekretari 

Hillari  Klinton  ham  bu  tarmoqning  yangilik  matbuoti  Amerika  jurnalizmiga 

qaraganda  ko‘proq  ma‘lumotlargava  kamroq  shaxsiy  fikrga  asoslanganligini 

ta‘kidlab o‘tgan. 

Al-Jazoir  1996  yilda  dunyodagi  keng  qamrovli  televideniya  yangiliklari  bilan 

ta‘minlashgava  Arab  dunyosida  sodir  bo‘layotgan  munozaralarga  bag‘ishlangan 

birinchi mustaqil Arab kanali sifatida ish boshladi. Hozirda Al-Jazoir Tarmog‘i eng 

katta  hisoblangan  Al-Jazoir  Arab  Kanali  va  shu  bilan  birga  boshqa  bir  niche 

---

232 

 

qo‘shimcha  kanallar:  Ingliz  Al-Jazoir,  Al-Jazoir  sport,  Al-Jazoir  xujjatli  film,  Al-

Jazoir Bolalari, Al-Jazoir Ommaviy Axborot Ta‘lim va Taraqqiyot Markazi va Al-

Jazoir Tadqiqot Markazi kabilar. 

Quyida Al-Jazoir brendi ostida birlashtirilgan xilma-xil biznes yo‘nalishlarining 

qisqacha ta‘ifi: 

Televideniya:dastlab  Arab  yangiliklari  va  joriy  jarayonlarini  ochib  beruvchi 

sun‘iy  yo‘ldosh  TV  kanali  sifatida  ish  boshlagan.  Al-Jazoir  shundan  keyin  o‘z 

tarmog‘ini  kengaytirdi.  2007  yilning  boshida  Al-Jazoir  tarmog‘i  TV  kanallari 

quyidagilarni  o‘z  ichiga  oldi:  Arab  tilida  olib  boriladigan  24  soatlik  yangiliklar 

kanali,  Al-Jazoir  Ingliz,  Al-Jazoir  Bolalari  va  O‘rta  Sharqda  Ispaniya  Ligasi, 

Fransiya  1-Ligasi  va  Italiya  Aseriyasi  kabi  eng  katta  futbol  Ligalari  to‘grisida 

radioeshittirishlar  yoki  ko‘rsatuvlar  tayyorlash  huqulariga  ega    Al-Jazoir  Sport 

kanali.  Al-Jazoir  har  yili  50$,  +1  dan  +8  gacha  Al-Jazoir  TV  Sport  kanallarini 

tomosha  qilganligi  uchun  oyiga  10$,    va  +9  ,  +10  HD1  va  HD2  formatidagi  Al-

Jazoir TV Sport kanallarini tomosha qilganligi uchun yiliga 35$ haq oladi. 

beIN  Sport  (Sportda  bo‘l)  bu  2012  yilning  yozida  ochilgan  Qo‘shma  Shtatlar 

sportiga  bag‘ishlanagan  24  soatlik  sport  tarmog‘i  kanalidir  va  u  Fransiya  va 

Ispaniyadagi  futbol  ligalari  haqida  ko‘rsatuv,  eshittirishlar  tayyorlash  huquqini 

sotib  oldi.  beIN  Sport  shuningdek  2013  yilgi  Jahon  Kubogi  uchun  Kosta-Rika, 

Gonduras, Yamayka va Panamada o‘tkazilgan 4 ta nomzodlik o‘yinlari to‘g‘risida 

eshittirishlar  tayyorlash  huquqiga  ega.  2012  yil  noyabr  oyida  Al-Jazoirning  beIN 

Sport kanali 1million tomoshbinlarini ro‘yxatdan o‘tkazdi. 

Onlayn:  Al-Jazoir  Veb  xizmatlari  dunyo  bo‘ylab  bepul  a‘zo  bo‘lish  mumkin 

bo‘lgan  ommabob  xizmatlardir.  2003  yil  martda  Stansiya  onlayn  tarmog‘ining 

ingliz tilidagi variantini ochdi.Inliz  tilidagi  bu vebsayt  2006  yilda  Al-Jazoir  Ingliz 

kanalining  ochilishi  bilan  qayta  yangilandi.  Tarmoqning  Ingliz  va  Arab  tilidagi 

bo‘limlari  o‘zlarining  qo‘yayotgan  yangiliklari  va  sharhlari  bilan  tahririy  jihatdan 

bir  biridan  farq  qiladi.  Al-Jazoir  va  Al-Jazoir  Ingliz  YouTube.dagi  singari  rasmiy 

saytda  bir  yo‘nalishga  solingan.  2009  yil  aprelda  Al-Jazoir  mobil  aloqa 

operatorlariga  mo‘ljallanga  Ingliz  va  Arab  tilidagi  versiyalarini  yaratdi. 

Bir  fasl  ichida  Al-Jazoirning  onlayn  tomoshbinlari  oyiga  1000  foizga  o‘sib 

bordi.Uning keying o‘sish fazasi ijtimoiy ommaviy axborot vositalari orqali amalga 

oshadi.Al-Jazoir  o‘z  foydalanuvchilari  bilan  ularning  xohish  istaklarni  tushunib 

olish uchun  ko‘proq ijtimoiy  bog‘lanishni  rejalashtirmoqda.  Al-Jazoir  shuningdek 

haq  to‘lanadigan  rasmiy  sport  xizmati  Al-Jazoir  sport  vebsaytini  boshqaradi. 

Xizmat  foydalanuvchilariga  Al-Jazoir  Sport  TV  kanallarini  o‘zlarining  shaxsiy 

komputerlarida, moil telefonlarida tomosha qilish imkoniyatini beradi va ularni eng 

yuqori sifatli so‘nggi video texnologik xizmatlar bilan ta‘minlaydi. 

Al-Jazoir  Ommaviy  Axborot  Ta‟limi  va  Taraqqiyoti  Markazi:  Arab  Ommaviy 

Axborotining rivojlanishining bir qismi sifatida A-Jazoir turli daraja va sohalardagi 

ommaviy axborotni nazariy va amaliy riojlantirishga hisa qo‘shish maqsadida Al-

Jazoir  Ommaviy  Axborot  Ta‘limi  va  Taraqqiyoti  Markazini  tashkil  qildi.Media 

mutaxassilarini  tayyorlash,  ularning  mahorati  rivojlantirish,  ishchanligini  oshirish 

orqali  u  shu  soha  bilimini  yoyish,  tushunishni  chuqurlashtirish,  tajribani 

rivojlantirish,  Arablarning  hududiy  va  xalqaro  tashkilotlari  ishchilarining  ishlash 

---

233 

 

darajasini  kuchaytirishni  hamda  zamonaviy  aloqalarni  o‘rnatishga  erishishni 

ko‘zladi. 

Al-Jazoir  Tadqiqot  Markazi:  2006  yilda  tashkil  qilingan  Al-Jazoir  Tadqiqot 

Markazi global va hududiy darajadagi kundalik vo qea-  hodisalarni  chuqur  tahlil 

qiladi.  Uning kun  tartibiga  qo‘yilgan  masalasi  birinchi navbatda  Arab  dunyosi  va 

uni  o‘rab  turgan  hududlardagi  geopolitik  va  strategik  rivojlanishlarga  qaratilgan. 

Al-Jazoir tarmog‘ining tahlil bolimi sifatida  Markaz tadqiqot o‘tkazishga va butun 

tashkilot uchun foydali, mohiyatan chuqur bilim yaratishga harakat qiladi. 

Al-Jazoir  Tadqiqot  Markazi:  2006  yilda  tashkil  qilingan  Al-Jazoir  Tadqiqot 

Markazi global va hududiy darajadagi kundalik vo qea-  hodisalarni  chuqur  tahlil 

qiladi.  Uning kun  tartibiga  qo‘yilgan  masalasi  birinchi navbatda  Arab  dunyosi  va 

uni  o‘rab  turgan  hududlardagi  geopolitik  va  strategik  rivojlanishlarga  qaratilgan. 

Al-Jazoir tarmog‘ining tahlil bolimi sifatida Markaz tadqiqot o‘tkazishga va butun 

tashkilot uchun foydali, mohiyatan chuqur bilim yaratishga harakat qiladi. 

Bu  muvaffaqqiyatli  va  kelajakli  portfolioni  amalga  oshirish  oson  vazifa  emas, 

lekin  al-Jazoir  barcha  imkoniyatlarini  ishga  solyapti.  Bularning  barchasini  nima 

birlashtirib turadi?Al-Jazoir yillar mobaynida odamlar bilan aloqalar o‘rnatyapti.Bu 

shuki, Al-Jazoir arablar bilan o‘zining tomoshabinlari sifatida emas, ―xalqi‖ sifatida 

aloqa  o‘rnatdi.Ularni  fikrlarini bayon qilishga, xabarlar  jo‘natishga, onlayn  forum 

va  suhbatlarida  qatnashishga  va  birgalikda  kanalning  yangi  brendlarini  qurishga 

undadi.  Odamlar  Al-Jazoir  bilan  yaqinlikni  his  qildilar  va  bunda  yangi  medianing 

roli  katta  edi.  Al  Jazoirning  kelajakdagi  loyihalari  boshqa  tillarda  dasturlar 

yaratishdir,  masalan  Pokiston  bozori  va  qisman  ba‘zi  hindlarni  ta‘minlash  uchun 

Urdu  tilidagi  kanal  Al-Jazoir  Urdu,  shuningdek,  Nairobida  tuziladigan  va  Kenya, 

Tanzaniya,  Uganda,  Ruanda  va  Urundida  eshittiriladigan  Al-Jazoir  Kisvahili  deb 

nomlangan Kisvahili xizmati kabilar. 

Bundan  tashqari,  Al-Jazoir  turk  tilidagi  yangiliklar  kanalini  ochishga 

tayyorgarlik  ko‘ryapti.  2012  yil  fevralda  u  Turkiyaning  Cine  5  televideniya 

kanaliga  ega  bo‘ldi.  Al-Jazoir  shuningdek,  Eron  televideniya  tarmog‘i  singari, 

asosan  Ispaniya  va  Loitn  Amerikasining  Ispan  tilida  so‘zlashuvchi  boshqa 

davlatlarini  ta‘minlash  maqsadida  ispan  tilidagi  Hispan  TV  kanalini  ochishni  

rejalashtiryapti.  Va  al-Jazoir  xalqaro  gazeta  tuzishni  rejalashtirayotganini  ham 

xabar berdi. O‘rta Sharqning eng yaxshi yangilik yetkazuvchisi bo‘lib tanilgan Al-

Jazoir keying 5 yil ichida dunyoning eng kuchli sport yangiliklarini eshittiruvchisi 

bo‘lishni rejalashtirmoqda. 

Strategik  rejalashtirishan  maqsad  atrofdagi  qiziqish  uyg‘otadigan 

imkoniyatlardan  naf  olish  uchun  kompaniyaning  kuchini  ishlata  olish  yo‘llarini 

topishdir. Shu sababli, ko‘pgina standart portfolio tahlili metodlari SBB (strategic 

biznes  bo‘limi)  larniikki  muhim  o‘lchov  asosida  baholaydilar:  SBB  bozor  va 

sanoatining  jozibadorligi  va  shu  bozor  va  sanoatda  SBB  o‘rnining  kuchi.  Eng 

mashhur  portfolio  rejalashtirish  metodi  yetakchi  maslahat  firmasi  menejmenti, 

Boston Maslahat Guruhi (BMG) tomonidan ishlab chiqilgan. 

 

 

---

234