Toshkent moliya instituti "menejmet" kafedrasi "menejment"

Maslouning  motivatsion  nazariyasi  esa  nima  uchun  insonlar  ma'lum  vaqt 

davomida o‘z xulq-atvorining motivi sifatida ma'lum bir ehtiyojga ega bo‘lishlarini 

tushuntirishga qaratilgandir. Maslou ehtiyojning ierarxik strukturasini ishlab chiqdi. 

Bu  nazariya  bo‘yicha  ehtiyojlar  muhimligiga  qarab  quyidagi  turlarga  bo‘linadi: 

fiziologik  (oziq-ovqatlarga,  kiyim-kechak,  yashash  joylarga  bo‘lgan  ehtiyojlar), 

o‘z-o‘zini  saqlash  (xavfsizlik  va  himoya  qilinganlik),  sotsial  (ma'lum  sotsial 

guruhlarga mansublik), hurmat (o‘z-o‘zini hurmat, xizmatini tan olish, tashkilotda 

ma'lum statusni egallash), o‘z-o‘zini tasdiqlash (o‘zining qobiliyatini to‘liq ochish 

imkoniyati,  o‘z-o‘zini  ko‘z-ko‘z  qilish).  Inson  birinchi  navbatda  eng  muhim 

ehtiyojini  qondirishga  harakat  qiladi.  Birlamchi  ehtiyojlar  qondirilgandan  so‘ngra 

esa,  inson  muhimligiga  qarab  navbatdagi  ehtiyojini  qondirishga  harakat  qiladi. 

Masalan,  ochlikdan  aziat  chekayotgan  kishi  san'at  dunyosida  ro‘y  berayotgan 

o‘zgarishlar  bilan  qiziqmaydi,  balki  uni  kun  kechirishi  uchun  zarur  bo‘lgan  oziq-

ovqat mahsulotlari qiziqtiradi. 

Umuman,  motivatsiyani  o‘rganish  asosida  xarid  qilish  sabablarini, 

xaridorlarning  xatti-harakatlarini,  sotish  tarmog‘iga  bo‘lgan  munosabati,  axborot 

olish  va  qaror  qabul  qilish  jarayoni,  iste'molchilarning  turli  guruhlarining  urf-

odatlari  va  hokazolar  haqida  kommunikatsiyalar  jarayoni  uchun  zarur  bo‘ladigan 

ma'lumotlar tanlash mumkin bo‘ladi.