Toshkent moliya instituti "menejmet" kafedrasi "menejment"

B

oz

or

n

in

g O‟sis

h

 Koef

fise

n

ti

 

 

---

252 

 

ulushli bizneslardir. Ular o‘z ulushini saqlab qolish, yakka holda o‘sishi uchun ko‘p 

sarmoya  talab  qiladi.  Menejment  qaysi  so‘roq  belgisini  yulduzga  aylantirishga 

harakat qilishi haqida va qaysi birini chiqarib tashlashi haqida chuqur o‘ylab olishi 

kerak. 

4.  Itlar.  Itlar  past  o‘suvchi,  kam  ulushli  biznes  va  mahsulotlardir.  Ular 

o‘zlarining ulushini saqlab turish uchun yetarli mablag‘ ishlab chiqarishi mumkin, 

lekin katta daromad manbayi bo‘lishga kafolat bermaydi. 

Rasmdagi 10 ta aylanalar esa kompaniyaning ayni vaqtdagi 10 ta SBBlarini 

ifodalaydi. Kompaniyaning 2 ta yulduzi, 2 sarmoya manbayi, 3 ta so‘roq belgisi va 

3  ta  iti  bor.  Aylanalarning  o‘rni  SBBlarning  dollar  sotuviga  proporsional  tarzda 

joylashgan.  Bu    kompaniya  yaxshi  ahvolda  bo‘lmasa  ham,  nisbatan  tuzukroq 

ahvolda. U so‘roq ostidaturgan lekin kafolatliroq bo‘lgan bizneslarini katta ulushli 

biznesga  aylantirishni  va  bu  katta  ulushli  bizneslarini  sarmoya  manbayi 

bo‘lgunicha  davom  ettirishni  xohlaydi.  Baxtga  ko‘ra  uning  2  ta  katta  o‘lchamli 

sarmoya  manbayi  bor.  Bu  manbalardan  keladigan  daromad  kompaniyaning  kichik 

ulushli  bizneslari,  katta  ulushli  bizneslari  va  o‘zini  o‘zi  qoplaydigan  bizneslarini 

moliyaviy ta‘minlashga yordam beradi. Kompaniya o‘zining kam ulushli va o‘zini 

o‘zi qoplaydigan bizneslari haqida hal qiluvchi chora tadbirlar ko‘rishi kerak.

12

 

BKG usuli bo‘yicha tahlil qilish yagona portfel tarkibida korxonaning o‘rnini 

aniqlash,  istiqbolli  strategiyalarni  prognozlashga  imkoniyat  beradi.  Tez  o‘suvchi 

yo‘nalishlar  investitsiyalarga  ehtiyoj  sezadi,  sekin  o‘suvchilari  esa  ortiqcha 

mablag‘larga ega bo‘ladi. 

Sotishlar  hajmi  va  foyda  summasi  bo‘yicha  deyarli  har  bir  yo‘nalishning 

ulushini hisoblash mumkin. 

Shu  bilan  bir  qatorda  matritsani  qo‘llash  ma‘lum  darajada  cheklangan, 

chunki  u  faqatgina  barqaror  sharoitlar  va  ko‘rsatkichlarning  cheklangan  doirasi 

bo‘yicha natija berishi mumkin.