Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

5 -B O B . B U X G A L T E R I Y A B A L A N S I T A H L I L I
5.1. Buxgalteriya balansi tahlili mazmuni va vazifalari.
5.2. Buxgalteriya balansi va uning tarkibiy tuzilishi: aktivlar,
kapital va majburiyatlar.
5.3. Balans moddalari va uning boshqa moliyaviy hisobotlar
ma’lumotlariga mosligi.
5.4. Buxgalteriya balansini “o‘qish”.
5.5. Buxgalteriya balansining gorizontal (davriy) tahlili.
5.6. Buxgalteriya balansining vertikal (tarkibiy) tahlili.
5.7. Korxona moliyaviy holatining tahlili.
5.8. Korxonalar iqtisodiy salohiyati: tarkibi, ko4rsatkichlar ti­
zimi va samaradorligini tahlili.
5.9. 
Korxonalarning 
moliyaviy 
salohiyati: 
tarkibi,
ko‘rsatkichlar tizimi va samaradorligini tahlili.
5.10. Buxgalteriya balansi moddalarining likvidlilik bo‘yicha
turkumlanishi. Buxgalteriya balansining likvidliligi va korxona
to‘lov layoqatining tahlili.
5.1.Buxgalteriya balansi tahlili mazmuni va vazifalari
Buxgalteriya balansi moliyaviy hisobotning tarkibiy qismlaridan 
biri hisoblanadi, xo‘jalik yurituvchi subyektning mulkiy va moliyaviy 
ahvoli haqidagi axborotni to‘playdi hamda oshkor qiladi.
Buxgalteriya balansida uzoq muddatli va joriy aktivlar, o4z 
sarmoyasi, uzoq muddatli va joriy majburiyatlar hamda ularni oshkor 
qilishda, xo‘jalik yurituvchi subyektning moliyaviy ahvolini tahiil 
qilishda moliyaviy hisobotdan foydalanuvchilar uchun yordam bera 
oladigan axborotdan iborat bo‘ladi.
Buxgalteriya balansidagi barcha axborot to‘g 4ri oshkor qilinishi va 
foydalanuvchilarga 
tushunarli 
bo4lishi 
kerak. 
Zarur 
hollarda 
buxgalteriya balansiga kiritiladigan 
moddalar ularni tushuntirib 
beradigan axborotlar bilan toMdiriladi.
273

---

“Balans” atamasi lotincha “bis” - ikki marta, “banx” - tarozi pallasi 
so ‘zlaridan tarkib topgan boMib, ikki palla degan ma’noni anglatadi. U 
tenglik, muvozanat tushunchasi sifatida ishlatiladi.
Buxgalteriya balansini turli tasnifiy belgilari (tuzilish vaqti, axborot 
hajmi, aks ettirish obyekti, tozalash usuli) bo‘yicha turlarini tarkiblash 
mumkin.