Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

' 
i
- ilmiy texnikaviy rivojlanish darajasini aks ettiruvchi (ilmiy 
tadqiqot faolligi, patentlar olish, innovatsion rivojlanish darajalarini aks 
ettiruvchi);
- axborot kommunikatsion rivojlanish darajalarini aks ettiruvchi 
(elektron hukumatning rivojlanishi, internet tizimining joriy etilishi va 
uning tezligi, mobil aloqa tizimidan foydalanish darajalarini aks 
ettiruvchi);
O'zbekiston dunyo davlatlari qatorida, biznes yuritishga yaratilgan 
shart-sharoitlar bo‘yicha, qonun ustuvorligi bo‘yicha, oziq-ovqat 
xavfsizligi bo‘yicha, patentlar olish darajasi bo'yicha, to 4g ‘ridan to4g ‘ri 
xorijiy investitsiyalami jalb etish bo'yicha oldingi o ‘rinlarda turadi.
672

---

Jumladan, Jahon banki hamda uning boiinm asi boigan Xalqaro 
moliya korporatsiyasi “Biznesni yuritish” hisoboti (Doing Business- 
2016-2017) natijalariga ko4ra 0 ‘zbekiston, biznesni yuritishga qulay 
imkoniyatlaming yaratilishi bo‘yicha O'zbekiston eng yuqori o ‘sish 
darajalariga erishayotgan, TOP-IO talik davlatlar qatoriga kiritilgan. Bu 
bevosita korxonalaming, iqtisodning ham rivoj topayotganligidan 
dalolat beradi.
“Biznesni yuritish”ga qulay shart-sharoitlaming yaratilishi bo‘yicha, 
tadqiqot natijalarida 10 ta muhim ko‘rsatkich, indikator sifatida tanlab 
olingan. Ushbu ko‘rsatkichlarga quyidagilar kiritiladi: korxonaning 
ruyxatga olinishi; qurilishga ruxsatnoma berilishi; energiya ta’minotiga 
ulanish darajasi; mulkga huquqni ro'yxatga olinishi; kredit olish; 
minoritar investorlar himoyasi; soliqqa tortish darajasi; xalqaro savdo; 
shartnoma majburiyatlarini bajarilishi; to io v g a noqobillikka ruxsat 
berilishi darajasi.
Bugungi kunda reyting amaliyotidan oliy ta iim muassasalarida 
talabalar 
bilimini 
baholashda, 
banklar 
reytingini 
chiqarishda, 
aktsionerlik jamiyatlarida, auditorlik tashkilotlari, sug4urta agentliklari 
reytingini aniqlashda keng foydalanib kelinmoqda.
Reyting baholash korxonalar o ‘rtasida turli belgilar bo‘yicha amalga 
oshirilishi mumkin. Masalan, aktivlar hajmi bo4yicha, tushum, foyda
hajmi bo4yicha, eksport hajmi va ishlovchilar soni bo‘yicha va h.k.
<