bo‘ladigan
moliyaviy munosabatlarni, toMovga qobillik va
moliyaviy
barqarorlik holatini tavsiflashni xarakterlaydi.
Korxonaning moliyaviy holati uning moliyaviy resurslar bilan
ta’minlanganlik darajasini, raqobatbardoshlik va bankrotlik darajasini,
moliyaviy barqarorlik va to4ovga qodirlik holatini,
davlat va boshqa
xo‘jalik subyektlari oldidagi majburiyatlarini bajarishga qodirligi kabi
ko‘rsatkichlarni tavsiflovchi kategoriya va jarayonlar natijalari majmuini
o‘z ichiga oladi.
Moliyaviy holatni o ‘rganish va tahiil etish orqali xo‘jalik
subyektining samarali faoliyatini y o ‘lga qo'yish va uni o ‘stirish
imkoniyatlarini baholashga, korxona ishlab chiqarish, tijorat va moliya
faoliyatidan moliyaviy resurlaming kirimiga
va ulardan moliyaviy
holatni o ‘stirishda foydalanish darajalariga, moliyaviy natijalarni
kutilishini prognozlash va iqtisodiy rentabellikni xo‘jalik faoliyatining
real imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda oshirishning yo‘llarini
belgilashga, moliyaviy resurslardan yanada samarali foydalanishning
chora-tadbirlarini belgilashga imkon tug'iladi.
Moliyaviy
raqobatdoshlikka
va to 4g‘ri
moliyaviy
siyosatni
yuritishga korxona foydasini maksimallashtirish,
kapital tarkibini
optimallashtirish
va
uning
moliyaviy
barqarorligini
ta’minlash,
mulkdorlar (qatnashchilar, ta’sischilar), investorlar va kreditorlar uchun
moliyaviy holatning jozibadorligini oshirish, korxona boshqaruvi
yuzasidan samarali mexanizmni shakllantirish, shuningdek, moliyaviy
resurslami jalb etishda bozor mexanizmining barcha imkoniyatlaridan
foydalanish orqali erishish mumkin.
Moliyaviy holatni baholash orqali ikkita natijaviy ko'rsatkichga ega
boiinadi. Birinchisi korxona boshqaruv apparatining faoliyatiga baho
beriladi,
ikkinchisi
moliyaviy
holatning
ayrim
ko‘rsatkichlarini
prognozlash imkoni tugiladi.
Moliyaviy
hisobotning
xalqaro
standartlarida
moliyaviy
hisobotlarga quyidagicha tasnif beriladi.
Moliyaviy hisobotlar -
tadbirkorlik subyektining moliyaviy holati va moliyaviy natijalarining
tartibga solingan ifodasidir. Moliyaviy hisobotlaming
maqsadi
turli
295
foydalanuvchilar uchun iqtisodiy qarorlami
qabul qilishda foydali
b o ig an , tadbirkorlik subyektining moliyaviy holati, moliyaviy natijalari
va pul oqimlari to‘g ‘risidagi ma’lumotlami ta ’minlashdan iboratdir.
Moliyaviy hisobotlar, shuningdek, rahbariyat tomonidan unga ishonib
topshirilgan resurslar boshqarilishining natijalarini aks ettiradi.
Ushbu
maqsadga erishish uchun, moliyaviy hisobotlar tadbirkorlik subyektiga
tegishli
b o ig an
quyidagi
jihatlar
to‘g4risidagi
m a’lumotlarni
ta ’minlaydi: aktivlar, majburiyatlar, kapital, daromad va xarajatlar,
foyda va
zararlar, mulk egalari tomonidan ulaming mulk egalari sifatida
amal qilishidagi qilingan qo‘yilmalar va ularga taqsimlanadigan
summalar.
Ushbu m a’lumotlar, izohlardagi boshqa m aium otlar bilan birga,
moliyaviy hisobotlardan foydalanuvchilarga tadbirkorlik subyektining
kelgusi pul oqimlarini va, xususan, ulaming
muddatini va aniqliligini
bashorat qilishda yordam beradi.
Yuqorida ta’kidlaganimizdek, buxgalteriya balansi bu xo‘jalik
yurituvchi subyektning moliyaviy holati to ^ r is id a m aium ot beradi va
shu sababli ham moliyaviy hisobotning xalqaro standartlarida moliyaviy
holat to ‘g‘risidagi hisobot nomi ko4proq zikr etiladi.
Moliyaviy holat to cg 6risidagi hisobot ikki davrga ya’ni, davr boshi
va oxiriga tuziladi va bitta hisobot shaklida aks ettiriladi. Bu bevosita
moliyaviy holatning tahliliyligini ta’minlash va o‘zgarishlami bir
paytning o ‘zida aniqlash zaruriyati tufayli belgilangan. Bu tartib
moliyaviy hisobotning xalqaro standartlarida quyidagicha izohlanadi.
“Tadbirkorlik
subyekti, kamida, ikkita moliyaviy holat to‘g ‘risidagi
hisobotlami, ikkita foyda yoki zarar va boshqa umumlashgan
daromadlar to‘g ‘risidagi hisobotlami, ikkita alohida foyda yoki zarar
to ‘g ‘risidagi hisobotlami (agarda taqdim etiladigan boisa), ikkita pul
oqimlari to ‘g crisidagi hisobotlami va ikkita kapitaldagi o ‘zgarishlar
to ‘g ‘risidagi hisobotlami hamda tegishli izohlarni taqdim etishi lozim”/
Bu tartib minimal qiyosiy tahlil qilish sharti tufayli belgilangan.
Do'stlaringiz bilan baham: 
