Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova moliyaviy tahlil

Buxgalteriya balansi elementlari
Tavsifi
Aktivlar	Subyekt nazorat qiladigan, kelgusida ulardan daromad olish maqsadida avvalgi faoliyat natijasida olingan iqtisodiy resurslardir
Xususiy kapital (sarmoya)	Subyektning majburiyatlarini chegirib tashlagandan keyingi aktivlaridir
Majburiyatlar	Shaxsning (qarzdorning) boshqa shaxs (kreditor) foydasiga muayyan ishni amalga oshirish, masalan mol-mulkni topshirish, ishni bajarish, pul to‘lash va boshqa majburiyatlaridir yoxud muayyan xatti- harakatdan tiyilib turish majburiyatidir, kreditor esa qarzdordan o‘z majburiyatlarini bajarishini talab qilishga haqlidir

Buxgalteriya balansini moliyaviy tahlilga tayyorlash yuzasidan uning elementlari va moddalarini turli tasnifiy belgilari bo‘yicha ko‘rsatkichlar tizimiga jamlash talab etiladi. Bu tasnifiy belgilar ularning shakli, aylanuvchanlik darajasi, likvidligi bo‘lishi mumkin.

Buxgalteriya balansi aktiv va passiv tomoni klassifikatsiyasi

Aktiv (A)	Uzoq muddatli aktivlar (UMA)
	Joriy aktivlar (JA)
Moliyaviy aktivlar (MA)	Moliyaviy uzoq muddatli aktivlar (MUMA)
	Moliyaviy joriy aktivlar (MJA)
Moliyaviy bo‘lmagan aktivlar	Moliyaviy bo‘lmagan uzoq muddatli aktivlar (MBUMA)
	Moliyaviy bo‘lmagan joriy aktivlar (MBJA)
Passiv (P)	O‘z mablag‘lari manbai (UMM)
	Majburiyatlar (M)
Balansdagi ifodalar:
Umumiy ifoda	A = K+M
Balans bo‘limlariga nisbatan	UMA+JA = O‘MM+M
Bo‘limlarning tarkib birliklariga nisbatan	MBUMA+MUMA+MBJA+MJA = O‘MM+UMM+M
Pul shakliga ko‘ra	PKBA+PKA = DP+M