Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova moliyaviy tahlil

5-bob. BUXGALTERIYA BALANSI TAHLILI

5.1. Buxgalteriya balansi tahlili mazmuni va vazifalari.
5.2. Buxgalteriya balansi va uning tarkibiy tuzilishi: aktivlar, kapital va majburiyatlar.
5.3. Balans moddalari va uning boshqa moliyaviy hisobotlar ma’lumotlariga mosligi.
5.4. Buxgalteriya balansini “o‘qish”.
5.5. Buxgalteriya balansining gorizontal (davriy) tahlili.
5.6. Buxgalteriya balansining vertikal (tarkibiy) tahlili.
5.7. Korxona moliyaviy holatining tahlili.
5.8. Korxonalar iqtisodiy salohiyati: tarkibi, ko‘rsatkichlar ti-
zimi va samaradorligini tahlili.
5.9. Korxonalarning moliyaviy salohiyati: tarkibi, ko‘rsatkichlar tizimi va samaradorligini tahlili.
5.10. Buxgalteriya balansi moddalarining likvidlilik bo‘yicha turkumlanishi. Buxgalteriya balansining likvidliligi va korxona to‘lov layoqatining tahlili.

5.1.Buxgalteriya balansi tahlili mazmuni va vazifalari

Buxgalteriya balansi moliyaviy hisobotning tarkibiy qismlaridan biri hisoblanadi, xo‘jalik yurituvchi subyektning mulkiy va moliyaviy ahvoli haqidagi axborotni to‘playdi hamda oshkor qiladi.

Buxgalteriya balansida uzoq muddatli va joriy aktivlar, o‘z sarmoyasi, uzoq muddatli va joriy majburiyatlar hamda ularni oshkor qilishda, xo‘jalik yurituvchi subyektning moliyaviy ahvolini tahlil qilishda moliyaviy hisobotdan foydalanuvchilar uchun yordam bera oladigan axborotdan iborat bo‘ladi.
Buxgalteriya balansidagi barcha axborot to‘g‘ri oshkor qilinishi va foydalanuvchilarga tushunarli bo‘lishi kerak. Zarur hollarda buxgalteriya balansiga kiritiladigan moddalar ularni tushuntirib beradigan axborotlar bilan to‘ldiriladi.
“Balans” atamasi lotincha “bis” – ikki marta, “banx” – tarozi pallasi so‘zlaridan tarkib topgan bo‘lib, ikki palla degan ma’noni anglatadi. U tenglik, muvozanat tushunchasi sifatida ishlatiladi.
Buxgalteriya balansini turli tasnifiy belgilari (tuzilish vaqti, axborot hajmi, aks ettirish obyekti, tozalash usuli) bo‘yicha turlarini tarkiblash mumkin.
Buxgalteriya balansini turlari