Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova moliyaviy tahlil

Korxona ishonchliligini baholash ko‘rsatkichlari va ularning normalari

Ko‘rsatkichlar	Norma	Baho
Joriy likvidlik koeffitsiyenti	2.0 dan kichik	Qoniqarsiz
	2.0 ga teng va katta yoki 2,0-2,5 orasida	Qoniqarli
	2,5 ga teng va undan katta lekin 3.0 dan kichik	Yaxshi
	3.0 ga teng va undan katta	A’lo
Qayta likvidlik darajasi	1,0 dan kichik	Qoniqarsiz
	1,0 ga teng va katta, lekin 1,5 dan kichik	Qoniqarli
	1,5 ga teng va undan katta, lekin 2,0 dan kichik	Yaxshi
	2,0 ga teng va undan katta	A’lo
O‘z aylanma mablag‘lari bilan ta’minlanish koeffitsiyenti	0,1 dan kichik	Qoniqarsiz
	0,1 ga teng va undan katta, lekin 0,15 dan kichik	Qoniqarli
	0,15ga teng va undan katta, lekin 0,3 dan kichik	Yaxshi
	0,3 ga teng va undan katta	A’lo
Mutlaq likvidlik koeffitsiyenti	1,0 dan kichik	Qoniqarsiz
	1,0 ga teng va katta, lekin 1,5 dan kichik	Qoniqarli
	1,5 ga teng va undan katta, lekin 3,0 dan kichik	Yaxshi
	3,0 ga teng va undan katta	A’lo
Moliyaviy barqarorlik koeffitsiyenti	1,0 dan kichik	Qoniqarsiz
	1,0 ga teng va undan katta, lekin 1,5 dan kichik	Qoniqarli
	1,5 ga teng va undan katta, lekin 3,0 dan kichik	Yaxshi
	3,0 ga teng va undan katta	A’lo
Avtonomiya koeffitsiyenti	Kredit stavkasiga bog‘liq	O‘rnatilmagan
Xususiy kapital rentabelligi	Bank depozitlari bo‘yicha foiz stavkalarining quyi holati	Qoniqarsiz
	Bank depozitlari bo‘yicha foiz stavkalari inflyatsiya darajasiga nisbatan yuqori 1,25	Qoniqarli
	Bank depozitlari bo‘yicha foiz stavkalari inflyatsiya darajasidan nisbatan yuqori 1,25-1,5	Yaxshi
	Bank depozitlari bo‘yicha foiz stavkalari inflyatsiya darajasidan nisbatan yuqori 1.5-2.0	A’lo

Korxona ishonchliligini baholashda qator ko‘rsatkichlar ifodasi va ularning jamlanmasidan iborat Altmanning formulasidan ham foydalaniladi. Ushbu formula korxona iqtisodiy nochorligini baholash modeli sifatida ham tan olingan:

Z = 6,56X1 + 3,26X2 + 6,72X3 + 1,05X4
Bunda:
X1 – aylanma mablag‘lar (joriy aktivlar) / jami aktivlar;
X2 – sof foyda / jami aktivlar;
X3 – foizlar va soliqlar to‘loviga qadar foyda / balans jami;
X4 – xususiy kapital / majburiyatlar jami.
Korxona ishonchliligini bilishning qo‘shimcha baholash normalari sifatida ustav kapitalining majburiyatlarga nisbatan ustunligiga, korxonaning innovatsion aktivligiga, ko‘rgazma va yarmarkalarda qatnashish darajasiga, yutuqlariga, tanlovlarda g‘oliblik darajalariga ham ahamiyat qaratish lozim.