Toshkent moliya instituti korxonalarni rivojlantirish strategiyasi

 
18.4.Korxonaning tashqi iqtisodiy faoliyatdagi maqsadi. 
Tashki  iktisodiy  faoliyatni  yulga  kuyish  va  rivojlantirish  iktisodiy  xarakatda  asosiy 
yunalishlardan biri sifatida olina-di. Negaki, tashqi iktisodiy faoliyat bilan shugullanish va jaxon 

---

 
105 
bozorining  aktiv  ishtirokchisiga  aylanish  korxonalar  faoliyati-ning  muxim  va  samarali 
yunalishlaridan  biri  xisoblanadi.  SHu  jixatdan,  tashxid  iktisodiy  faoliyatni  yulga  kuyish  va 
uning ri-vojlanish istikbollarini belgilashga davlat dasturini tuzib chikishda va bu borada iktisodiy 
va xukukiynegizlarni belgilashga muxim axamiyat karatiladi. 
Mamlakatni  iktisodiy-ijtimoiy  rivojlantirishni  tashki  iktisodiy  faoliyatsiz  tasavvur  krlib 
bulmaydi. Bu esa, uz navbatida faoliyatning  turli  soxalarida  xorij  bilan  alokada va  xamkorlikda 
bulishni,  maxsulot,  ish  va  xizmatlar  buyicha  jaxon  bozori  arenasiga  chikish  va  unda  mukdm 
o‘rin egallashning imkon shartla-rini belgilab olishni xam talab etadi. 
Xozirgi  kunda  respublikamizda  xorij  bilan  iktisodiy  alokalarning  rivojini  va  istiqbolini 
ijobiy  baxolash  mumkin.  Negaki,  mustakillik  yillarida  turli  mulk  shaklidagi  4000  dan  ortik 
ko‘shma va xamkorlikdagi korxonalar tashkil etildi. Bugungi kunda ular faol ish olib bormoqda. 
Respublikamiz  tashki  iktisodiy  faoliyatini  yulga  kuyish  yuzasidan  tula  iktisodiy  asosga 
ega.  Lekin  bu  iktisodiy  asosdan  maksadli  va  kelajakni  kuzlab  foydalana  olayotganimiz  yuk 
Negaki,  respublikamizda tashkil etilayotgan asosiy  kushma korxonalar-ni tula kuvvat darajasida 
ishlata olmayapmiz. 
Avvalo  iktisodiy  imkoniyatlar  deganda  nima  tushiniladi.  Iktisodiy  imkoniyatlar  shuki 
kushma va xamkorlikdagi faoliyatni yulga kuyishning moliyaviy, moddiy va mexnat resurslariga 
tula egamiz. Moliyaviy imkoniyat shuki, respublika xar kanday foydali va maksadli loyixa uchun 
mablaglar  topa  oladi.  SHu  jumladan,  kor-xonalar  xam.  Ular  faoliyatini  yulga  kuyishda  avvalo 
davlat bosh xamkor va kafolat sub’ekti sifatida chikmokda. Respublikamizga manfaati tegadigan 
xar  kanday  maksadli  loyixa  biz  uchun  makbul  va  foydali  sanaladi.  SHu  jixatdan,  biz  chet  ellik 
xamkorlarga tabiiy kazilmalarni, xom-ashyolarimizni kayta ishlashga ogir sanoatni rivojlantirishga 
birgalikda xamkorlik kxilishga izn berdik 
Ma’lumki,  respublikamiz  industrial  mamlakat  xisoblanadi.  Unda  bevosita  sanoatda  kayta 
ishlanadigan  uta  muxim  va  kimmatli  maxsulotlar  yaratiladi.  Mustaqil  respublikamiz  oltin  kazib 
olish buyicha dunyoda 5-urinda, paxta xom-ashyosi buyicha 3-urinda turadi. Paxta buyicha yillik 
yalpi xxosili 3.0, 3.3 mln tonnani tashkil etadi. Bundan bevosita tola shaklida 1.2—1.5 mln tonna 
tola ajratiladi. Bugungi kunda kayta ishlangan paxta tolasining asosiy kismi chet elga sotilmokda. 
Respublikaning iktisodiy rivojlan-tirish istikbollarida paxtani xom-ashyo sifatida sotish emas, bal-
ki, uni sekin-asta tayyor maxsulotlar sifatida sotishga utish shart-lari belgilangan. 
Qishlok xujaligi bilan boglik bulgan korakul teri va pillaning sotilishida xam bevosita shu 
jixatlarni  kurish  mumkin.  YAratilgan  asosiy  maxsulot  natural  shaklda  chet  elga  sotilmokda. 
Vaxolanki, uni kayta ishlash va jaxon andozalaridagi maxsulotlar-ni ishlab chiqarishning imkoni 
bulmayapti. Buning albatta ob’ek-tiv va sub’ektiv sabablarni sanab utish mumkin.