Тошкент молия институти “Ҳисоб ва аудит” факультети “молиявий таҳлил” кафедраси

Хулоса ва таклифлар

Асосий воситаларга тегишли назарий манбаларни ўрганиш, таҳлил қилиш ва умумлаштириш, хўжалик юритувчи субъектларнинг асосий воситаларининг тахлилининг ҳозирги аҳволини тадқиқ қилиш, шунингдек амалий маълумотларни қайта ишлаш мавзуга доир қуйидаги хулосаларни чиқариш ва таклифларни киритиш имконини берди:

1. 
   Бухгалтерия ҳисобининг ишчи счётлар режасида 0800 – “Капитал қўйилмаларни ҳисобга олувчи счётлар” счётида алоҳида 0870 – “Хорижий технологияларни харид қилиш, ташиш, синаш ва ишлатишга тайёрлаш счёти очилиши ва аналитик ҳисобда юқоридаги харажатларнинг ҳар бир тури алоҳида ҳисобга олинишини таъминлаш зарур. Мазкур счётда айнан хорижий технологиялар қиймати тўғрисида ахборот шакллантирилади.Бу хорижий технологиялар самарадорлигини аниклашда ута мухим хисобланади.
   
2. 
   Асосий воситалар ҳаракати тўғрисидаги ҳисобот шаклида (3-шакл) модернизация қилинган асосий воситалар қиймати алоҳида устунда кўрсатиб берилиши керак. Бу билан корхонани асосий воситаларини қай даражада замонавийлашиб бораётганилиги аниқланади. Бу эса ташқи фойдаланувчилар учун корхона имкониятларини кўрсатиб берувчи маълумотлардан бири бўлиб ҳисобланади.
   
3. 
   Республикамизда эндиги мақсад ва навбатдаги вазифалар қўлга киритилган ижобий натижаларни янада мустаҳкамлаб янги босқичларни забт этишга қаратилган чора-тадбирларни самарали амалга оширишдир. Шунинг учун 2011 йилда ҳам Республикамизда ижтимоий иқтисодий ривожланишининг энг муҳим мақсади ва асосий устувор вазифаларидан бири 2009-2012 йилларга мўлжалланган Инқирозга қарши чоралар дастурини сўзсиз бажариш деб белгилаб олинди.
   

Мазкур дастурда хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини модернизация қилиш устувор вазифалардан бири эканлиги белгилаб берилган.
Мана шу вазифани кичик корхоналар фаолиятида амалга оширишни тезлаштириш ва қўллаб қуватлаш учун биз қуйидаги фикримизни билдириб ўтамиз.
Амалдаги Солиқ Кодексининг “Солиқ солинадиган база” 366- моддасида ягона солиқ тўлови бўйича қуйидаги кўрсатмалар берилган:
366-модданинг биринчи ва иккинчи қисмларига мувофиқ ҳисоблаб чиқарилган солиқ солинадиган база қуйидагиларга йўналтирилган маблағлар суммасига камайтирилади:
- янги технологик асбоб-ускуналар олишга, лекин солиқ солинадиган базанинг кўпи билан 25 фоизига. Солиқ солинадиган базани камайтириш технологик асбоб-ускуналарни фойдаланишга жорий этилган солиқ давридан бошлаб беш йил мобайнида амалга оширилади;
Бизнинг фикримизча шу жумлага қуйидаги ўзгартиришларни киритиш давр талабидир:
- корхонани модернизация қилиш, янги технологик асбоб-ускуналар олишга, лекин солиқ солинадиган базанинг кўпи билан 50 фоизига. Солиқ солинадиган базани камайтириш модернизация жараёни якунлангандан сўнг ҳамда технологик асбоб-ускуналарни фойдаланишга жорий этилган солиқ давридан бошлаб беш йил мобайнида амалга оширилади.
Мазкур таклиф корхоналарда модернизация жараёнларини тезлаштиришдаги муҳим тадбирлардан бири бўлади деб умид қиламиз.