Toshkent moliya instituti "ijtimoiy fanlar" kafedrasi

2001 йилда “Авесто”нинг

2700 йиллиги нишонланди. 

“

Авесто” китобини биринчи

марта ўзбек тилига Асқар Маҳкам

таржима қилган.

---

 

 

 

 

400 

 

 

 

 

 

  

 

 

 

  

 

52

Ўрта асрлар Шарқ ва Ғарб фалсафаси вужудга

келиши ва ривожланишининг умумий белгилари:

:

Дин Ғарбда ҳам, Шарқда ҳам феодал

жамиятнинг ҳукмрон мафкураси ҳисобланган

Муқаддас китоб ақидалари фалсафий мулоҳазаларнинг

таянч нуқтасига айланган. Билим эмас, 

балки эътиқод, фан эмас, балки дин афзал кўрилган

Теоцентризм

, яъни Худога, унинг моҳиятига дунёнинг биринчи

сабаби ва биринчи асоси сифатида ёндашиш ўрта

асрлар фалсафасига хос хусусиятдир

Буддизм фалсафаси асосий эътиборни борлиқнинг ўткинчилиги ва йўқликнинг ҳақиқийлиги, жоннинг

боқийлиги ва абадий маънавий дунёни англаб етиш йўлида ўзликни камолотга етказиш орқали унинг ўз

шакл-шамойилини ўзгартириши муаммоларини ўрганишга қаратган. 

Конфуцийчилик феодал тузумни оқлаш учун буддизм ва даосизмнинг идеалистик ва даосизм ғяларини

ўзлаштирган: одамлар ўзларининг «ёмон» ниятларини жиловлаб, тақдирга бўйсунишлари лозим. 

Ҳокимиятга бўйсуниш, уни ардоқлаш ва ҳурмат қилишни талаб этувчи «Осмон қонуни» ҳақидаги

таълимот конфуцийчиликда энг муҳим таълимотга айланган. 

Европа феодализми шароитида христиан дини ҳукмронлик қилган. У ўзининг одамлар ақли ва қалбини

назорат қилиш марказлаштирилган тизимини кўп сонли тарқоқ феодал давлатларга қарши қўйган. 

53