Toshkent moliya instituti f. T. Bazarova

rag‘batlantirish usu-

lini

 tanlash. 

Sheriklari va o‘z savdo vakillarini rag‘batlantirish uchun kom-

paniyalar har yili milliard dollarlab sarflaydilar (12.3-jadval). Bu 

vositalar potensial xaridorlarni qidirib topishga, mijozlarni ishontirish va 

taqdirlashga va savdo xodimlarini motivatsiyalash uchun mo‘ljallangan. 

---

339 

 

Qoidaga ko‘ra kompaniya ishdagi sheriklarini rag‘batlantirishning har 

bir usuli uchun alohida budjet tuzadi, bu rag‘batlantirish esa uzoq yillar 

davomida kamdan kam o‘zgaradi. 

 

Savdoni (o‘tkazishni) rag‘batlantirish dasturlarini tuzish 

 

Rag‘batlantirishning aniq usullarini tanlab olishda marketologlar 

quyidagilarni hisobga olishlari lozim: 

1) rag‘batlantirish o‘lchami (kompaniya muvaffaqiyati uchun 

rag‘bat (stimul) ayrim minimal darajadan oshishi kerak);  

2) dasturda ishtirok etish shartlari (rag‘batlar hammaga yoki alohida 

shaxslar guruhiga berilishi mumkin);  

3) kompaniyaning davomiyligi (ayrim tadqiqotchilarning fikriga 

ko‘ra kompaniyani chorakda bir marta davomiyligi uch hafta yoki 

tovarni sotib olinishining o‘rtacha sikli davomida rag‘batlantirish 

o‘tkazishi optimal hisoblanadi); 

 4) rag‘batlantirishni tashuvchilarni tarqatish usullari (chegirma 

bilan taklif qilingan kuponlar bevosita o‘ramga qo‘yilishi do‘konlar, 

pochta orqali yoki bevosita reklama mahsuloti bilan birga tarqatilishi 

mumkin);  

5) savdoni rag‘batlantirish bo‘yicha kompaniya tadbirlar o‘tkazish 

muddatlari;  

6) dasturning umumiy budjeti. Kompaniya umumiy konsepsiyasini tez-

tez realizatsiya qilish uchun marketologlar bir necha usulni qo‘shib olib 

boradilar.