Toshkent moliya instituti d. Tojiboeva iqtisodiyot

 Testlar 
 
1.
 Firmaning doimiy xarajatlari-bu: 
A) resurslarni sotib olish xarajatlari; 
B) mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan minimal xarajatlar; 

---

 
 
V) firma mahsulot ishlab chiqarmasa ham sarflanadigan xarajatlar; 
G) mahsulot ishlab chiqarish hajmini o’zgarishiga bog’liq xarajatlar; 
D) mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan o’rtacha xarajatlar. 
 
2.Firmani o’zgaruvchi xarajatlari-bu: 
A) mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan o’rtacha xarajatlar;  
B) me’yoriy xarajatlar; 
V) firma mahsulot ishlab chiqarmasa ham sarflanadigan xarajatlar; 
G) mahsulot ishlab chiqarish hajmini o’zgarishiga bog’liq xarajatlar; 
D) mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan minimal xarajatlar; 
 
3. Me’yoriy xarajatlar-bu: 
A) qo’shimcha birlik mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan qo’shimcha xarajatlar;  
B) qo’shimcha birlik mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan maksimal xarajatlar; 
V) qo’shimcha birlik mahsulot ishlab chiqarish uchun doimiy xarajatlar 
G) qo’shimcha birlik mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan minimal xarajatlar; 
D) qo’shimcha sarflangan uzok muddatli davriy xarajatlar; 
 
4.Firmaning qisqa muddatli davrdagi umumiy(yalpi) xarajatlari (Ts)-bu: 
A) doimiy (FS) va me’yoriy(MS) xarajatlar yig’indisi; 
B) o’rtacha o’zgaruvchi (AVS) va o’rtacha doimiy xarajatlar (AFS) yig’indisi;  
V) o’rtacha o’zgaruvchi (AVS) va me’yoriy (MS) xarajatlar yig’indisi; 
G) doimiy (FS) va o’zgaruvchi (VS) xarajatlar yig’indisi; 
D) o’rtacha doimiy (AFC) va o’zgaruvchi (VS) xarajatlar summasi; 
  
5. Qisqa muddatli davrda firma maksimal darajada foyda olish uchun mahsulot ishlab 
chiqarishni to’xtatadi, agarda…. 
a)narx minimal o’rtacha umumiy xarajatlardan kam bo’lsa; 
b) normal foyda o’rtacha tarmoq foydasidan past, bo’lsa; 
v) umumiy daromad umumiy xarajatlardan past bo’lsa; 
*g) umumiy tushum umumiy o’zgaruvchi xarajatlardan kam bo’lsa; 
d) o’rtacha o’zgaruvchi xarajatlar narxdan past bo’lsa. 
6. Agar firma resurslar sotib olgan xarajatlarini 10%ga oshirsa, bunda ishlab chiqarish 
hajmi esa 15%ga ortsa, u holda: 
a)ishlab chiqarish salbiy masshtab effekti kuzatiladi; 
*b) ishlab chiqarish ijobiy masshtab effekti kuzatiladi; 
v) unumdorlikni pasayib borish qonuni amal qiladi; 
g) o’rtacha umumiy xarajatlar ortadi; 
d) firma maksimal foyda oladi. 
7. Iqtisodiy foydaning o’sishi raqobatli bozorda nimaga olib keladi? 
a)amal qilayotgan firmalarning ishlab chiqarishni kengaytirishga; 
*b) tarmoqqa yangi firmalar kirib kelishiga; 
v) mahsulotni bozor bahosini o’sishiga; 
g) ishlatilayotgan resurslar bahosini o’sishiga;  
d) bu foydani borgan sari nolga yaqinlashtiradigan omillar vujudga kelishiga olib keladi. 
8. Qachon iqtisodiy foyda olish yuz beradi? 
*a)raqobatli bozorda uzoq muddatli davrda bo’lmaydi; 
b) normal buxgalter foydasiga ekvivalent; 
v) har doim firmaning umumiy xarajatlari umumiy daromadlardan ortganda; 
g) doimo me’yoriy daromad me’yoriy xarajatlardan yuqori bo’lganda; 
d) umumiy daromadlar umumiy xarajatlarga teng bo’lganda. 
9.Quyidagilardan qaysi biri «normal foyda» tushunchasini nisbatan aniqroq ifodalaydi? 

---

 
 
a) firmaning me’yoriy xarajatlari me’yoriy daromadlarga MC=MR teng bo’lganda 
olinadigan foyda; 
b) tipik firma tomonidan tarmoqdagi olinadigan foyda; 
v) firma normal tarzda ish yuritganda oladigan foyda; 
g) tadbirkorga yaxshi yashashini ta’minlaydigan miqdordagi foyda. 
*d) firma mazkur faoliyat bilan shug’ullanishi uchun zarur bo’lgan minimal foyda; 
10.Quyida sanab o’tilgan xarajatlardan qaysi biri me’yoriy xarajatlarga bevosita ta’sir 
ko’rsatadi? 
a) umumiy xarajatlar; 
b) o’rtacha doimiy xarajatlar; 
v) o’zgaruvchi xarajatlar; 
g) doimiy xarajatlar; 
d) tashqi xarajatlar; 
11. Qaysi o’rtacha xarajatlar egri chizig’i botiq yoy shaklini ifodalamaydi? 
a) o’rtacha o’zgaruvchi AVC xarajatlar; 
b) o’rtacha (umumiy) yalpi ATC xarajatlar; 
v) o’rtacha doimiy AFC xarajatlar; 
g) uzoq muddatda o’rtacha xarajatlar LAC; 
12. Uzoq muddatli davrda … 
a) hamma xarajatlar doimiy bo’ladi; 
b) o’zgaruvchi xarajatlar doimiy xarajatlarga nisbatan tez o’sadi; 
v) doimiy xarajatlar o’zgaruvchi xarajatlarga nisbatan tez o’sadi; 
g) hamma xarajatlar o’zgaruvchan bo’ladi; 
d) me’yoriy xarajatlar nisbatan tez o’sadi; 
13. Ishlab chiqarishda umumiy o’rtacha xarajatlar minimal miqdorda bo’ladi, qachonki: 
A) AVS
=
TFS; 
B) foyda maksimal darajada bo’lganda; 
V) MS
=
 AVS; 
G) MS
=
 ATs; 
D) MS
=
 AS;  
9. Quyidagi xarajatlardan qaysi biri firmaning optimal ishlab chiqarish hajmini 
belgilashda diqqatga olinmaydi: 
a) o’rtacha o’zgaruvchi; 
b) buxgalteriya xarajatlari;  
b) o’rtacha doimiy; 
g) me’yoriy; 
10. Uzoq muddatli davrda … 
a) hamma xarajatlar o’zgaruvchi; 
b) hamma xarajatlar doimiy;  
v) o’zgaruvchi xarajatlar doimiy xarajatlarga nisbatan tez o’sadi;  
g) doimiy xarajatlar o’zgaruvchi xarajatlarga nisbatan tez o’sadi; 
d) barcha xarajatlar boy berilgan imkoniyat xarajatlari sifatida yuzaga chiqadi. 
14.Naflilikning pasayib borishi qonunini amal qilishini izohlashda quyidagilardan qaysi 
biri to’g’ri kelmaydi? 
a) universal qonun bo’lib doimo amal kiladi;  
b) uning amal qilish doirasi cheklangan bo’lib, eng avvalo kundalik ehtiyojlarni 
qondiradigan tovar xizmatlarga tegishli; 
v) qisqa muddatli davrga xos; 
g) ko’plab tovarlarga nisbatan qo’llab bo’lmaydi; 
d) naflilikni baholuvchi yagona o’lchov yo’q.  
15. Qisqa muddatli davrda firma maksimal darajada foyda olish uchun mahsulot ishlab 
chiqarishni to’xtatadi, agarda…. 

---

 
 
a) narx minimal o’rtacha umumiy xarajatlardan kam bo’lsin  
B) normal foyda urtacha tarmok foidasidan past bo’lsa  
V) umumiy daromat umumiy xarajatlardan past bo’lsa  
G) umumiy daromat umumiy uzgaruvchi va xarajatlardan kam bo’lsa  
16. O’rtacha o’zgaruvchi xarajatlar yigirmaming so’m o’rtacha doimiy xarajatlar besh 
ming so’m, umumiy xarajatlar teng bo’ladi: 
A) 25000 
B) 1250000 
V) 750000 
G) mavjud malumotlar asosida aniqlash mumkin emas