Toshkent moliya instituti d. Tojiboeva iqtisodiyot

tarixiylik 
va 
mantiqiylik 
usullari 
ham qo’llaniladi. 
 Tarixiylik uslubi asosida iqtisodiy munosabatlarning vujudga kelishi, rivojlanishi, qanday 
natijaga olib kelishi o’rganiladi. Tarixiylik uslubidan ko’proq klassik siyosiy iqtisod vakillari 
foydalanishgan. Tarixiy yondashuvning kamchiligi shundaki, tarixiy faktlarning ko’pligi 
iqtisodiyotni jiddiy tarzda nazariy o’rganishni qiyinlashtiradi. Ishlab chiqarish tizimining tipik 
xususiyatlarini aniqlashga erishib bo’lmaydi. Tarixiylik uslubining bu kamchiligi mantiqiylik 
uslubi yordamida bartaraf qilinadi. Iqtisodiy hodisalarning ichki va o’zaro aloqalari mantiqiy 
fikrlash orqali aniqlanadi. Bu usul bilan iqtisodiy hodisalarning mohiyati, tub belgilari 
aniqlanadi. Ular tarixan rivojlanib, o’zgarib turuvchi deb qaraladi. Masalan, neft qazib 
chiqarishning qisqarishi o’z navbatida qator salbiy oqibatlarga olib keladi — neftni qayta 
ishlaydigan korxonalar, neft-kimyo korxonalari to’xtaydi, yonilg’i ishlab chiqarilmagach, bu 
yonilg’ini ishlatadigan sohalarda ham qiyinchiliklar vujudga keladi. Demak, neft qazib 
chiqarishning qisqarishi nimalarga olib kelishi mumkinligi to’g’risida mantiqiy xulosa chiqarish 
mumkin. 
 Iqtisodiyot  nazariyasida