Toshkent moliya instituti "buxgalteriya hisobi" kafedrasi

12-mavzu. Mehnat va ish haqi hisobi 
 
Mehnat va ish haqi hisobini tashkil etish hamda uning vazifalari. Mehnat 
munosabatlarini tartibga solish. Korxonaning shaxsiy tarkibi, mehnatga haq to‘lashni 
tizimlari, shakllari va turlari. Mehnat va ish haqini dastlabki xujjatlarda rasmiylashtirish 
hamda umumlashtirish. Xodimlarga berilgan avanslar hisobi. Xodimning boshqa 
operatsiyalar bo‘yicha qarzi hisobi. 
Jismoniy shaxslar jami daromadlari tarkibi. Ish haqidan ushlab qolinadigan va 
chegiriladigan summalar hisobi. Vaqtinchalik mehnatga layoqatsizlik nafaqasini 

---

329 
hisoblash va to‘lash. Mehnat ta’tili rezervlari va to‘lovlari hisobi. 
Fuqarolarning jamg‘arib boriladigan pensiya tizimida shaxsiy jamg‘arib 
boriladigan pensiya hisobvaraqlarini ochilishi hamda ularga majburiy va ixtiyoriy 
badallar hisobi. 
13-mavzu. Tovar-moddiy zaxiralar hisobi 
 
Tovar-moddiy zaxiralar (TMZ)ning xo‘jalik subyektlari faoliyatida tutgan o‘rni va 
bu sohada hisobning vazifalari. TMZlarni turkumlash va baholash. TMZlarni kirim 
qilish yo‘llari va ular xarakatini hujjatlashtirish. TMZlarni omborda va buxgalteriyada 
hisobga olish. TMZlarni donalab baholash, o‘rtacha bahoda, FIFO va boshqa usullarda 
baholab sarflashni hisobda aks ettirish. TMZlar sof sotish qiymati. Materiallardan 
foydalanishni nazorat qilish va inventarizatsiyadan o‘tkazish.
Xo‘jalik jihozlari va inventarlari hisobining xususiyatlari. Qayta ishlashga berilgan 
xom ashyo bo‘yicha operatsiyalarni hisobda aks ettirish tartibi. Idishlar hisobining 
xususiyatlari. Material hisoboti.
 
14-mavzu. Investitsiyalar hisobi 
 
Investitsiya faoliyatining me’yoriy-huquqiy asoslari. Investitsiyalar to‘g‘risida 
tushuncha va ularning turkumlanishi. Moliyaviy va real investitsiyalar to‘g‘risida 
tushuncha, ularni tasniflash va baholash. Uzoq muddatli moliyaviy qo‘yilmalar tarkibi. 
Qimmatli qog‘ozlar: aktsiya, obligatsiya, zayom va boshqalar. Uzoq muddatli 
moliyaviy qo‘yilmalarning analitik va sintetik hisobi. Aktsiya, obligatsiyalarni sotib 
olishning o‘ziga xos xususiyatlari. Aktsiyalarni nominal va sotib olish bahosida hisobga 
olish tarkibi. Aktsiyalarni sotib olish xarajatlarini moliyalashtirish. Aktsiyalarni qaytarib 
sotish hisobi. Sho‘ba va qaram xo‘jaliklariga investitsiyalar hisobi.