Toshkent moliya instituti "buxgalteriya hisobi" kafedrasi

 
11.6. Hisob-kitob va chet el valyutasi schyotlaridagi pul mablag‘lari 
bo‘yicha muomalalar hisobi 
Korxonaning bankdagi hisob-kitob schyotidagi pul mablag‘larining mavjudligi 
va xarakati to‘g‘risidagi axborotlarni umumlashtirish 5110–“Hisob-kitob schyoti”da 
amalga oshiriladi. 
Pul o‘tkazish yo‘li bilan (naqd pulsiz) hisob-kitoblar bo‘yicha mablag‘lar: 

ishlar, tovarlar, xizmatlar uchun haq to‘lash; 

qarz va kreditlar; 

ustav fondiga hissalar va hokazolar tarzida kelib tushadi. 

naqd pul mablag‘lari hisobraqamga korxona kassasidan: 

naqd pul tushumi qabul qilinganidan keyin; 

ish haqini deponentlash, pul mablag‘larini hisobdor shaxslardan qaytarish 
va boshqa shunga o‘xshash vaziyatlarda kelib tushadi.
5110–“Hisob-kitob schyoti”ning debeti bo‘yicha korxonaning hisob-kitob 
schyotiga pul mablag‘larining kelib tushishi aks ettiriladi. 5110–“Hisob-kitob 
schyoti”ning kreditida korxonaning hisob-kitob schyotidan pul mablag‘larining 
hisobdan chiqarilishi aks ettiriladi. Bank ko‘chirmasini tekshirish natijasida 
korxonaning hisob-kitob schyoti debeti yoki kreditiga xatolik bilan olib borilgan 
summalar 4860 “Da’volar bo‘yicha olinadigan schyotlar” yoki 6960 “Da’volar 
bo‘yicha to‘lanadigan schyotlar” bilan bog‘langan holda aks ettiriladi.
Buxgalteriya hisobida hisob-kitob schyoti bo‘yicha operatsiyalar bank 
ko‘chirmalari va ularga ilova qilinadigan pulli va hisob-kitob hujjatlari asosida aks 
ettiriladi. 
Hisob-kitob schyotidagi pul mablag‘larini hisobga oluvchi schyotlar (5100) 
bo‘yicha analitik hisob milliy valyutadagi pul mablag‘larini saqlash uchun banklarda 
ochilgan har bir schyot bo‘yicha yuritiladi. 
Korxona o‘zining hisobraqami bo‘yicha barcha operatsiyalarni shaxsiy 
hisobvaraqning holatiga doir ko‘chirmalar yordamida tekshirishi mumkin. Bu bank 
27
O‘zbekiston Respublikasi Adliya Vazirligi tomonidan 18.04.2005 yildagi 1470-son bilan rо‘yxatga olingan 
28
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 05.02.1999 yildagi 54-son Qarori 

---

180 
taqdim etadigan ko‘chirmaning odatdagidek qog‘oz shakli ham, elektron hujjat ham 
bo‘lishi mumkin. Korxona tanlagan bank hisobraqamiga xizmat ko‘rsatish tizimidan 
qat’i nazar, ko‘chirma bank tomonidan hisob-kitob raqami bo‘yicha operatsiyalar 
o‘tkazilgan har bir kun uchun qog‘oz shaklida beriladi. Bank operatsiyalarni 
o‘tkazishi uchun asos bo‘lganhujjatlarning nusxalari ko‘chirmaga ilova qilinadi.
Pul
 
mablag‘lari
 
harakatini
 
aks
 
ettirganda
 
buxgalteriya
 
hisobida
 
hisobvaraq
 
debeti
 
bo‘yicha
 
qoldiq
 
vakirim,
 
hisobvaraq
 
krediti
 
bo‘yicha
 
–
 
chiqim
 
hisobga
 
olinadi.
 
pul
 
mablag‘lari
 
harakatini
 
aks
 
ettirganda
 
buxgalteriya
 
hisobida
 
hisobvaraq
 
debeti
 
bo‘yicha
 
qoldiq
 
va kirim,
 
hisobvaraq
 
krediti
 
bo‘yicha
 
–
 
chiqim
 
hisobga
 
olinadi.
 
Xo‘jalik yurituvchi subyekt buxgalteriyasi hisob-kitob schyotidan ko‘chirma 
va unga ilova qilingan hujjatlarni har tomonlama tekshirgandan so‘ng, hujjatlar qayta 
ishlanadi. Buxgalteriya hisobining jurnal-order shaklini qo‘llovchi xo‘jalik yurituvchi 
subyektlarda hisob-kitob schyotining krediti bo‘yicha yozuvlar 2-jurnal-orderga, 
debeti bo‘yicha yozuvlar esa 2-vedomostga yozib boriladi. Jurnal-order va 
vedomostga yozuv bankdan olingan ko‘chirma va unga ilova qilingan hujjatlar 
asosida yoziladi. Jurnal-order va vedomostning oylik jami summasi “Bosh kitob”ga 
ko‘chiriladi.