Toshkent moliya instituti «biznes va tadbirkorlik» kafedrasi

 

17.4. Eksport subsidiyalari. Eksport bojlari va eksportni ixtiyoriy cheklash 

 

Ko’pchilik hollarda eksportni davlat tomonidan rag’batlantirish tadbiri sifatida ko’pgina 

mamlakatlarda eksport subsidiyalari qo’llaniladi. Bunda tajriba - konstruktorlik ishlari va 

eksportga mo’ljallangan ishlab chiqarishni bevosita moliyalashtirish yoki bu maqsadlarga davlat 

byudjetidan imtiyozli kreditlar berish ko’zda tutiladi. 

 

 

Eksport subsidiyalari turli shakllarda  qo’llaniladi. Bularga: 

- eksportyor firmalarga yoki xorijiy sheriklarga past foizli kreditlar berish; 

- reklama xarajatlarini davlat hisobidan  qoplash, bozor konyukturasi haqida tekin  axborot 

etkazib berish; 

-  firmalarga ishlab chiqarish hajmidagi eksport ulushiga muvofiq  soliq imtiyozlarini berish; 

- bevosita subsidiyalash kiradi.  

 

Eksport subsidiyalarining berilishi  milliy ishlab chiqaruvchilarining tashqi bozorda 

raqobatbardoshligini oshiradi. Ammo importyor davlatlar tomonidan kiritiladigan kompensatsion 

import bojlari bu yutuqni yo’qqa chiqarishi mumkin. Oqibatda eksportyor davlat byudjeti 

yo’qotishga uchraydi, importyor davlat byudjeti esa qo’shimcha daromad ko’radi. Bu tadbir  

dempingga qarshi kurash ko’rinishlaridan biridir.