Toshkent moliya instituti "bank hisobi va audit" kafedrasi

III. Фаннинг “Таълим-фан-ишлаб чиқариш” интеграцияси ва инновацион ривожланишдаги ўрни


Ҳар томонлама камол топган юксак маънавиятли шахсни тарбиялаб етиштиришда, унинг илмий дунё қарашини шакллантиришда иқтисодий фанларнинг ўрни беқиёс. Жамиятнинг иқтисодий негизи, унинг таркибий қисмлари, умумиқтисодий қонунлар ва категориялар, иқтисодий ҳодиса ва жараёнларнинг моҳияти, ижтимоий-иқтисодий тизимлар ва уларнинг амал қилиш қонуниятлари, бозор иқтисодиётининг таркиб топиш хусусиятлари, ўтиш давридаги ижтимоий-иқтисодий ислоҳотлар ва уларнинг натижалари, иқтисодий ўсиш ва унга таъсир этувчи омиллар, жаҳон иқтисодиёти ривожланишининг асосий тенденсиялари “Пул ва банклар” фанини ўқитишда устувор йўналишнинг негизини ташкил этади. Хусусан, мазкур фаннинг аҳамияти кейинги йилларда рўй бераётган жаҳон молиявий-иқтисодий инқирози, Ўзбекистон шароитида уни бартараф этиш йўллари ва чораларини излаб топиш ва изчил амалга ошириш ҳамда бу борада эришилаётган ютуқлар орқали ҳам яққол намоён бўлади.

IV. Асосий назарий қисм (маъруза машғулотлари)


1-Модул. Пул ва банкларнинг назарий асослари


1-мавзу. “Пул ва банклар” фанига кириш.
Фаннинг предмети ва усуллари
Пул ва банклар фанининг мақсади, предмети ва вазифалари. Бошқа фанлар билан боғлиқлиги. Иқтисодий тараққиётда пулнинг роли. Пул ва унинг барқарорлиги. Пул ва инфляция. Пул ва кредит. Банклар ва бошқа молия институтлари


2-мавзу. Пулнинг пайдо бўлиши, зарурлиги ва функциялари
Пул, унинг келиб чиқиши ва зарурлиги. Қиймат шаклларининг эволюцияси. Қийматнинг оддий ёки тасодифий шакли. Қийматнинг тўлиқ ёки кенгайтирилган шакли. Қийматнинг умумий шакли. Қийматнинг пул шакли. Олтин пул сифатида. Пулнинг моҳияти. Пулнинг ўзига хос хусусиятлари. Пул умумий эквивалент сифатида. Пул шакллари ва турларининг эволюцияси. Тўлақонли ёки ҳаққоний пуллар: уларнинг турлари ва эволюцияси. Кредит пуллари ва уларнинг турлари: векцель, банкнота ва чек. Қоғоз пулларнинг пайдо бўлиши ва эволюцияси. Электрон пуллар. Товар пуллар. Пулнинг функциялари: қиймат ўлчови функцияси; муомала воситаси функцияси; тўлов воситаси функцияси; жамғариш воситаси функцияси; жаҳон пули функцияси. Пулнинг функциялари бўйича Европа ва Америка мактаблари тарафдорлари қарашлари: алмашув воситаси функцияси, хисоб бирлиги функцияси, жамғариш воситаси функцияси.