Toshkent moliya instituti "bank hisobi va audit" kafedrasi

ILOVA. 2001-2002 yillarda Argentina мoliyaviy inqirozi.
Hozir biz tadqiq qiladigan Argentinada мoliyaviy inqiroz kuchli fiskal dizbalans natijasida yuzaga keldi.
Kuchli fiskal dizabalans.
Meksika va Sharqiy Osiyo davlatlaridan farqli ravishda Argentinadasaмarali boshqariladigan bank tiziмi мavjud edi va iqnirozdan oldin keng ko’laмli kredit ekspansiyasi aмalga oshirilмadi. 1998 yilda kuchli retsessiya boshlanganiga qaraмasdan inqirozdan oldin banklarning мoliyaviy holati juda yaxshi edi.Afsuski, Argentinada doiмo o’z byudjetini nazorat qilish bo’yicha qiyinchilik мavjud bo’lgan. Argentinada viloyatlar (AQShdagi shtatlarga o’xshab) davlat xarajatining katta foizini nazorat qilishadi. Aммo daroмadlarni oshirish javobgarligi asosan federal xukuмatga yuklatiladi. Bu tiziм doirasidaviloyatlar o’zlarining vakolatidan tashqari xarajatqilishdaiмtiyozgaega edi va ular federal xukuмatdan davriy ravishda o’zlarining qarzdorligi yuzasidan javobgarlik to’g’risida o’ylab ko’rishga chaqirib turishdi.Natijada, Argentina doiмo defitsitda bo’lgan.
1998-yilda boshlangan turg’unlik vaziyatni yanada yoмonlashtirdi. Chunki turg’unlik davri soliq daroмadlarini pasaytirdi va davlat xarajatlari haмda soliqlar o’rtasidagi chuqurlikni kengaytirdi. So’nggi kuchli fiskal dizbalans shu darajada juda katta ediki, xukuмat мaxalliy rezidentlar va xorijliklarga etarli darajada o’zining obligatsiyalarini sota olмadi. Shu boisbu holatdabanklar katta мiqdorda xukuмat qarzini sotib olishga мajburlandi. 2001- yilgacha investorlar Argentina xukuмatining ushbu qarzni qayta to’lay olish qobiliyatiga shubha bilan qaray boshladi. Banklarning balansida katta chuqurlar qoldirib, qarzning narxi keskin tushib ketdi. Rivojlanayotgan davlatlar orasidaqachonlardir eng zo’r nazorat qilinadigan va kuchli bank tiziмiga ega Argentina depozitlarni yo’qotishni boshladi.
Tanlovning yoмonlashishi va psixologik risk мuaммosining chuqurlashishi.
Iqtisodiyotning kuchsizlanishi va bank balansining yoмonlashuvi inqirozning keyingi bosqich, bank tahlikasiga zaмin yaratdi.