Toshkent moliya instituti a. V. Vahobov, A. S. Jcvrayev soliqlar va

Soliq  obyekti,  yalpi 

liq  solinadigan  aylanma)  bo'lib,

tushum  tarkibi va  soliq 

yalpi  tushum  hisoblanadi. 

bazasi 

Quyidagilar  yalpi  tushum  tarki­

biga  kiritiladi:

1) 

tovarlami  (ishlami,  xizmatlami)  qo'shilgan  qiymat 

solig'ini  chegirgan  holda  (qo'shilgan  qiymat solig'ini  to lash- 

ga  о ‘tgan  mikrofirma  va  kichik  korxonalar  uchun)  sotilishi- 

dan  tushgan  tushum  summasi.

Tovarlami  (ishlami,  xizmatlami)  sotilishidan  tushgan 

tushum  deganda  quyidagilar tushiniladi:

—  qurilish,  qurilish-montaj,  ta’mirlash-qurilish,  ishga 

tushirish-sozlash,  loyihalash-qidiruv  va  ilmiy-tadqiqot  kor­

xonalari  uchun  mahsulot  (ishlar,  xizmatlar)  sotilishidan 

tushum  summasi  deganda  o'z  kuchlari  bilan  bajarilgan  ish­

lar  hajmidan  kelib  chiqib  hisoblangan  yalpi  tushum  tushu­

niladi;

—  lizing kompaniyalari  uchun  mahsulot  (ishlar,  xizmat­

lar)  sotilishidan  tushum  summasi  deganda  lizing  bo'yicha 

foizli  daromadlar  tushuniladi;

---

—  vositachilik  va  topshiriq  shartnomalari  hamda  vosi- 

tachilik  xizmatlari  ko‘rsatishga  oid  boshqa  shartnomalar 

bo'yicha vositachilik xizmatlari ko'rsatadigan yuridik shaxs­

lar  uchun  —  ko'rsatilgan  xizmatlar  uchun  pul  mukofoti 

summasi;

—  tayyorlov,  ta’minot-sotish  tashkilotlari  uchun  —  rea­

lizatsiya  qilingan  tovarlaming  xarid  qiymati  bilan  sotish 

qiymati  o'rtasidagi  farq  sifatida  hisoblab  chiqarilgan  yalpi 

daromad;

—  lotereya  o'yinlarini  tashkil  etish  bo'yicha  faoliyatni 

amalga  oshirish  doirasida  yuridik  shaxslar  uchun  —  o'yin 

chiptalarini  ularda  ko'rsatilgan  narx  bo'yicha  tarqatishdan 

tushgan  tushum.

2)  asosiy faoliyatdan  boshqa  daromadlar.

Quyidagilar asosiy  faoliyatdan  boshqa  daromadlarga  ki-

ritiladi:

a)  undirilgan  yoki  qarzdor  e’tirof  etgan  jarimalar, 

penyalar  hamda  xo'jalik  shartnomalarining  shartlarini  buz- 

ganlik  uchun  boshqa  jazo  turiari,  shuningdek,  yetkazilgan 

zararlami  qoplash  bo'yicha  daromadlar;

b)  hisobot  yilida aniqlangan,  o'tgan yillardagi daromad­

lari;

d)  mikrofirma  va  kichik  korxonalar  huzuridagi  oshxo- 

nalardan  tushumlar,  yordamchi  xizmatlardan  daromadlar 

singari  bevosita  mahsulot  (ishlar,  xizmatlar)  ishlab  chiqa­

rish  va  sotish  bilan  bog'lanmagan  operatsiyalardan  boshqa 

daromadlar;

e)  mikrofirma  va  kichik  korxonaning  asosiy  fondlari  va 

boshqa  mol-mulkini  sotishdan  daromadlar;

f)  kreditorlik va  debitorlik qarzini  qonun  bilan  belgilan­

gan  tartibda  hisobdan  chiqarishdan  olingan  daromadlar;

g)  tovar-moddiy  boyliklami  qo'shimcha  baholash.

Tovar-moddiy  boyliklami  qo'shimcha  baholash  sum­

masi  mahsulot  (ishlar,  xizmatlar)  sotilishiga  qarab  soliq 

solinadigan  yalpi  tushumga  kiritiladi;

h)  tekin  moliyaviy yordam,  shu jumladan,  tekinga olin­

gan  mol-mulk;

i)  boshqa  operatsion  daromadlar.

3)  moliyaviy faoliyatdan  daromadlar.

Moliyaviy  faoliyatdan  olingan  daromadlar  tarkibiga 

quyidagi  daromadlar  kiritiladi:

a)  olingan  royalti;

---

b) 

0 ‘zbekiston  Respublikasi  hududi  va  undan  tashqari- 

da  boshqa  xo'jalik  yurituvchi  subyektlar  faoliyatida  ulushli 

ishtirok  etishdan  olingan  daromadlar,  aksiyalar  bo'yicha 

dividendlar  hamda  mikrofirma  va  kichik  korxonaga  tegish­

li  bo'lgan  obligatsiyalar  va  boshqa  qimmatli  qog'ozlar 

bo'yicha  daromadlar;

d)  mol-mulkni  uzoq  muddatli  ijara  (lizing)ga  berishdan 

daromad  (maija);

e)  chet  el  valutasidagi  operatsiyalar  bo'yicha  kursdagi 

farqdan  daromadlar;

0  qimmatli qog'ozlar,  shu’ba  korxonalar va  hokazolarga 

qo'yilgan  mablag'lami  qayta  baholashlami  o'tkazishdan 

daromadlar;

g)  moliyaviy  faoliyatdan  boshqa  daromadlar.