Toshkent moliya instituti a. A. Omonov, T. M. Qoraliyev pul va banklar

Valyuta tizimi - valyuta munosabatlarini tashkil etish va tartibga solish shakli bolib, mahalliy qonunchilik yoki xalqaro kelishuv asosida mustahkamlanadi. Xalqaro iqtisodiy adabiyotlarda - milliy, xalqaro va hududiy valyuta tizimlari mavjudligi e’tirof etiladi.

Dastlab milliy valyuta tizimlari vujudga kelgan. Milliy valyuta tizimlari xalqaro amaliyotdagi normalami inobatga olgan holda mahalliy qonunchilik hujjatlari asosida tartibga solinadi. Milliy valyuta tizimi mamlakat pul tizimini tashkil etib, erkin ravishda mamlakat hududidan o‘zga hududlarda tolov vositasini bajarishi mumkin. Buning uchun qator omillar mavjud bolishi lozim. Xu susan, milliy iqtisodiy otning barqarorligi va raqobatbardoshligi taminlangan bolishi, milliy valyutani sotib olish qobiliyati mustahkam bolishi, mamlakat jahon xojaligida yuqori mavqei va reytingga ega bolishi kabilar shular jumlasidandir,

Xalqaro valyuta tizimining vujudga kelishining asosini mamlakatlaming milliy valyuta tizimi tashkil etadi va mamlakatlar oltasida o‘zaro kelishuvlar asosida mustahkamlanadi. Dastlabki xalqaro valyuta tizmining vujudga kelishi 1850 yillarga to'gli keladi. Xalqaro valyuta tizimining barqaror samarali amal qilishi, uning tegishli tamoyillariga rioya etilishi, mamlakatlar oltasida siyosiy iqtisodiy barqarorlik ta’minlanishini talab etadi, aks holda xalqaro valyuta tizimi vaqti-vaqti bilan inqirozga uchraydi, buning natijasida amaldagi valyuta tizimi barham topib, uning o‘miga yangisi tashkil topadi.

Milliy va xalqaro valyuta tizimining amal qilishi, ulaming elementlarida namoyon boladi.