Toshkent moliya instituti a. A. Omonov, T. M. Qoraliyev pul va banklar

d = (birlamchi defitsit/YaIM)jsenoraj/YaIM)+
+ dfreal foiz stavkasi-o‘sish darajasi).

Yuqori o‘sish, past inflyatsiya va past byudjet defitsiti sharoitida qarzdorlik kamayadi. Yuqori defitsit va real foiz stavkalarining oshishi qarzdorlikni oshiradi.

Yuqoridagilardan kelib chiqib quyidagi xulosalami ta’kidlab o'tish mumkin:

• 
  inqirozga qadar institutsional va huquqiy asoslami tashkil etishni qollab-quwatlash kerak;
  
• 
  rasmiy tizimlar xavfsizligi (likvidlilik talablari, depozitlami sug^irtalash, kaoflatlash) puxta ishlab chiqilganligiga ishonch hosil qilish kerak;
  
• 
  mumkin qadar tezkor ravishda vakolatlar berishga harakat qilish kerak;
  
• 
  davlatning moliya-kredit siyosati shaffofligini ta’minlash va korporativ restrukturizatsiyalashga e’tibor qaratish lozim.
  

Bobga oid savollar

1. 
   Bank inqirozlari kelib chiqish sabablari xususidagi ilk nazariy qarashlar haqida so‘zlab bering.
   
2. 
   Bank inqirozlari kelib chiqish sabablari xususidagi keyingi nazariy qarashlar va ulaming ilk nazariy qarashlardan farqlari nimalardan iborat?
   
3. 
   Amerikalik iqtisodchi olimlar Karmen M. Reynxart va Kennet S. Rogoff bank inqirozlari kelib chiqishining ilk sabablari sifatida qanday omillami keltirib o4adi?
   
4. 
   Tarixda xorijiy kapitalni jalb etish bilan bogliq bank inqirozlarining asosiy sabablari nimada?
   
5. 
   Bank inqirozlari kelib chiqishida haddan ortiq kredit ekspansiyasi omili xususida so‘zlab bering.
   
6. 
   Bank inqirozlari kelib chiqishida inflyatsiya omili xususida so‘zlab bering.
   
7. 
   Bank inqirozlari kelib chiqishida tovar, moliyaviy aktivlar narxlari va foiz stavkalarining keskin tebranishi omili xususida so'zlab bering?
   
8. 
   Bank inqirozlari kelib chiqishida savdo qoidalarining buzilishi omilining ta’siri qanday?
   
9. 
   Bank inqirozlari kelib chiqishida fiksirlangan valyuta kursi omilining ta’siri qanday?
   
10. 
    K.V.Rudiy bank inqirozlarining kelib chiqish sabablari sifatida qanday omillami koYsatib o'tadi?
    
11. 
    Bank inqirozlarining salbiy oqibatlari nimalardan iborat?
    
12. 
    Bank inqirozlarining qanday turlari mayjud bolib hisoblanadi?
    
13. 
    Yashirin inqiroz nima?
    
14. 
    Inqirozning ochiq shakli nima?
    
15. 
    TizimE bank inqirozi nima?
    
16. 
    Tizimli bank inqirozlarining kelib chiqish omillari nimalardan iborat?
    
17. 
    TizimE bank inqirozlarini boshqarishning “Standart modellari” qanday bosqichlardan tashkil topgan?
    
18. 
    TizimE bank inqirozlarini boshqarishning “Standart modellari” 1-bosqichi haqida so‘zlab bering.
    
19. 
    TizimE bank inqirozlarini boshqarishning “Standart modellari” 2-bosqichi haqida so‘zlab bering.
    
20. 
    Tizimli bank inqirozlarini boshqarishning “Standart modellari” 3-bosqichi haqida so'zlab bering.
    
21. 
    Qarz barqarorligi qanday koYsatkichlarga bogliq?
    

Bobga oid testlar

1. 
   Bank inqirozlari kelib chiqishining ilk nazariy qarashlari asosiy mazmun-mohiyati to⁽g‘ri ko‘rsatilgan qatomi aniqlang?
   

1. 
   Banklaming tolov qobiliyatiga ega emasligi.
   
2. 
   Makroiqtisodiy tanglik.
   

4. 
   Omonatchilar tomonidan vahima qilish natijasida pul mablaglarini banklardan yoppasiga olish.
   
5. 
   Byudjet defitsiti.
   

2. 
   Bank inqirozlarining makroiqtisodiy nuqtai-nazardan kelib chiqishi asosan qanday muammolarga bog‘liq?
   

1. 
   Mikroiqtisodiy holat, ichki moliyaviy bozordagi holat va milliy valyuta elementlari.
   
2. 
   Xalqaro moliya institutlari moliyaviy holati, xalqaro biijalar va valyuta bozori.
   

4. 
   Iqtisodiy integratsiya, dolllarizatsiya va mahalliylashtirish.
   
5. 
   Nobarqaror makroiqtisodiy siyosat, global moliyaviy shart-sharoit va valyuta kursi.
   

3. 
   Amerikalik iqtisodchi olimlar Karmen M. Reynxart va Kennet S. Rogoff bank inqirozlari kelib chiqishining ilk sabablari sifatida qanday omillami ко ‘rsatib о ‘tadilar?
   

1. 
   Depozit inqirozlari.
   
2. 
   Kredit inqirozlari.
   

4. 
   Kapital inqirozlari.
   
5. 
   Sug^irta inqirozlari.
   

4. 
   1980 yillarda Lotin Amerikasi mamlakatlarida bank inqirozlari vujudga kelishining asosiy sabablari nimada?
   

1. 
   G‘arb banklaridan qarz mablaglarini jalb qilish.
   
2. 
   G‘arb banklariga qarz mablaglarini ajratish.
   

4. 
   G‘arb banklari aktivlari qiymatining pasayishi.
   
5. 
   AQSh banklaridan qarz mablaglarini jalb qilish.
   

5. 
   Yaponiya, Lotin Amerikasi va Janubiy-Sharqiy Osiyo tajribasi ko'rsatganidek kreditlar o‘sish sur’ati YalM o'sish sur’atidan necha barobar ko‘p ekanligi kuzatilsa bank inqirozi yuzaga kelayotganligidan dalolat beradi?
   

1. 
   Besh barobar.
   
2. 
   To*!! barobar.
   

D. Uch barobar.

E. Ikki barobar.

6. 
   Bank inqirozlarida aholi tomonidan banklarda jamg‘arishga ЬоЧдап moyillikning pasayishi qanday iqtisodiy omil natijasida yuzaga keladi?
   

1. 
   Kredit ekspantsiyasi.
   
2. 
   Byudjet defitsiti.
   

4. 
   Inflyatsiya.
   
5. 
   Savdo qoidalarining buzilishi.
   

7. 
   1980 yillar boshlarida rivojlanayotgan