Toshkent moliya instituti a. A. Omonov, T. M. Qoraliev pul va banklar



Download 3,76 Mb.
Pdf ko'rish
bet249/292
Sana17.09.2021
Hajmi3,76 Mb.
#177106
1   ...   245   246   247   248   249   250   251   252   ...   292
Bog'liq
2 5370612658095525129

va suzib yuruvchi usullari mavjud.  
Tartibga  solinadigan  valyuta  kursi  nazariyasinin  tarafdorlari 
valyuta  kursini  davlat  tomonidan  tartibga  solish  orqali  uni  mamlakat 
iqtisodiyotini  rivojlantirishning  qo‘shimcha  mexanizmi  ekanligini 
ta’kidlaydi.  
Frantsiya  iqtisodchisi  Dj.  Mid,  R.  Mandellning  fikricha  xalqaro 
bozorlarda  valyuta  kursining  doimiy  ravishda  o‘zgarishi  milliy 
iqtisodiyotga  salbiy  ta’sir  ko‘rsatadi,  chunki  davlat  har  doim  ham 
undan  samarali  foydalana  olmasligi  mumkin,  shuning  uchun  ham 
davlat  milliy  valyuta  kursini  iqtisodiyotning  samarali  rivojlanish 


341 
yo‘nalishidan  kelib  chiqib  o‘zi  belgilashi  lozimligini  ta’kidlaydi, 
Amerikalik  iqtisodchi  E.  Birnbaum  valyuta  kursi  davlatlararo  tashkil 
etilgan  xalqaro  moliyaviy  tashkilotlarning  o‘zaro  kelishuvi  asosida 
o‘rnatilishi lozimligini ta’kidlaydi. 
Valyutaning  suzib  yuruvchi  kursining  nazariyasi  tarafdorlari 
asosan  neoklassik  yo‘nalishdagi  iqtisodchilar  hisoblanadi.  Jumladan, 
ularning qatoriga M. Fridmen (Chikago maktabining yo‘lboshchisi), F. 
Maxlup (Prinston universiteti), A. Lindbek (Stokgolm universiteti), G. 
Djonson  (Chikago  va  London  universitetlari),  L.  Erxard,  G.  Girsh,  E. 
Dyurr (Germaniyaning Freyburg maktabi) va boshqalar kiradi.  
Valyutaning  suzib  yuruvchi  kursining  qattiq  valyuta  kursidan 
quyidagi afzalliklari mavjud: 

 
mamlakat to‘lov balansini avtomatik tarzda tartibga soladi; 

 
mamlakatning  ijtimoiy  –  iqtisodiy  yo‘nalishlari  bo‘yicha 
siyosatni tashqi aralashuvsizlar tanlash imkoniyatini beradi; 

 
valyuta  savdosini  rivojlanishiga  keng  imkoniyat  beradi, 
bozordagi talab va taklif asosida kimdir yuttiradi kimdir esa yutadi; 

 
xalqaro savdoni rivojlanishini rag‘batlantiradi; 

 
valyuta bozori valyuta kursini davlatga nisbatan tez va aniqroq 
aniqlash imkoniyatini beradi. 
Har  bir  mamlakat  valyuta  kursining  qanday  usulini  joriy  etishni 
mustaqil  hal  etadi.  Bunga  qator  omillar  ta’sir  etadi,  jumladan, 
mamlakatning ijtimoiy–iqtisodiy holati,  mamlakat bank tizimida pul –
kredit siyosatining o‘ziga xos xususiyatlari, iqtisodiyotning barqarorligi 
va raqobatbardoshligi kabilar shular jumlasidandir. 
Valyuta  kursining  tartibga  solinadigan  usuli  amaliyotda 
qo‘llanilganda  milliy  valyutaning  kursi  asosan  Markaziy  bank 
tomonidan o‘rnatiladi, valyuta kursining ushbu turi asosan iqtisodiyotni 
ma’muriy  boshqarish  sharoitiga  xosdir.  Bu  sharoitda  valyuta  kursi 
mamlakat Markaziy banki tomonidan derektiv ko‘rsatilgan tarzda joriy 
etilib, tovar va xizmatlar bahosi ma’muriy usulda joriy etiladi. Bunday 
sharoitda, asosan milliy valyutalar boshqa  mamlakat valyutasiga erkin 
ayirboshlanmaydi. 
Valyuta  kursining  suzib  yuradigan  turi,  bozor  iqtisodiyoti 
sharoitidagi tovar – pul munosabatlarida keng joriy etilib, bunda milliy 
valyutalarning  xorijiy  mamlakatlar  valyutasiga  nisbatan  kursi  talab  va 
taklif asosida o‘rnatiladi. 


342 

Download 3,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   245   246   247   248   249   250   251   252   ...   292




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish