Toshkent moliya instituti a. A. Omonov, T. M. Qoraliev pul va banklar

Tovar, moliyaviy aktivlar narxlari va foiz stavkalarining keskin 
tebranishi.  Bunday  holatda  banklar  kredit  va  bozor  risklarini 
aniqlashda, omonatchilar va nazorat organlari bank  moliyaviy holatini 
baholashda  noaniqliklarga  duch  keladi.  1980  yillarda  Shvetsiyada 
kredit bozorini liberalizatsiya qilish natijasida kredit spekulyatsiyasi va 
moliyaviy  bozorda  narxlarning  asossiz  oshishi  jiddiy  bank  inqiroziga 
olib kelgan. 
Bank  tizimida  inqirozlar  vujudga  kelishining  tashqi  iqtisodiy 
omillariga  to‘xtalib  o‘tadigan  bo‘lsak,  1980  yillar  boshlarida 
rivojlanayotgan  mamlakatlarda  bank  inqirozlari  neft  va  boshqa  asosiy 
eksport tovarlari narxining tushib ketishi bilan bog‘liqdir. Shuningdek, 
bank inqirozlarini keltirib chiqarishda Ronald Reygan ma’muriyatining 
qat’iy  inflyatsiyaga  qarshi  siyosati  sharoitida  G‘arb  mamlakatlari 
tomonidan  tashqi  qarzlarga  xizmat  ko‘rsatish  bo‘yicha  foiz  stavka-
larining  keskin  oshishi  ham  muhim  rol  o‘ynadi.  Foiz  stavkalarining 
keskin  oshishi  va  milliy  valyutalarning  keskin  devalvatsiyasi  banklar 
to‘lovga layoqatsizligining kelib chiqishiga sabab bo‘ldi.