Toshkent moliya instituti a. A. Omonov, T. M. Qoraliev pul va banklar



Download 3,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/315
Sana11.01.2022
Hajmi3,47 Mb.
#346118
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   315
Bog'liq
PUL VA BANKLAR Darslik

 
 
1.5. Pulning turlari 
 
Kishilik  jamiyatida  ayirboshlash  munosabatlarning  chuqurla-
shuvi, mehnat taqsimotining rivojlanishi pulning oddiy tovar shaklidan, 
hozirgi  kunda  hisob  –  kitoblarda  qo‘llanilayotgan  elektron  pullar 
ko‘rinishi  darajasigacha  yetib  kelishiga  sabab  bo‘ldi.  Albatta,  bu  juda 
uzoq  davrni  o‘z  ichiga  oladi.  Kishilar  stixiyali  tarzda  hayot  kechirgan 
va  natural  xo‘jalik  tuzumi  sharoitida  turli  buyumlar,  hayvonlar, 
mahsulotlar pulning vazifasini bajargan bo‘lsa, miloddan oldingi VII – 
VI asrlarda metallar pul sifatida amal qilgan, XI va XII asrlarda qog‘oz 
pullar,  XX  asrdan  esa  elektron  pullar  iqtisodiyotga  to‘lov  vositasi 
sifatida kirib keldi.  
Demak,  pul  bugungi  kundagi  ko‘rinishiga  yetib  kelguncha  juda 
uzoq  davr  va  ijtimoiy  –  iqtisodiy  jarayonlarni  bosib  o‘tgan.  Pulning 
turlarini o‘rganishda uni asl qiymatga ega bo‘lgan (haqiqiy) pul va asl 
qiymatga  ega  bo‘lmagan  (o‘rinbosar)  pul  sifatida  o‘rganish  maqsadga 
muvofiq.  Odatda  haqiqiy  pullar  to‘lov  vositasini  bajarganda  ular  o‘z 
qiymati  bo‘yicha  ayirboshlash  jarayonida  ishtirok  etgan,  iqtisodiyotda 
pul massasini tartibga solish bo‘yicha muammolar mavjud bo‘lmagan. 
Asl qiymatga ega bo‘lmagan pullarning haqiqiy qiymati nominal 
qiymatiga  nisbatan  bir  necha  marta  past  bo‘lib,  ular  muomalaga 
chiqarilgandan  keyin  doimiy  ravishda  tartibga  solinib  turilishi  lozim. 
Aks  holda  iqtisodiyotda  pul  massasi  tovar  massasiga  nisbatan  ortib 
ketadi  va  qog‘oz  pullar  o‘zining  to‘lov  vositasi  sifatidagi  qobiliyatini 
yo‘qotadi. 

Download 3,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   315




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish