Toshkent moliya insituti

2.Globallashuv sharoyitida Uzbekiston iqtisodiyotini liberallashtirish, barqarorlashtirish va tashqi-ichki iqtisodiy xatarlarga bardoshliroq qilish.

Mamlakat iqtisodiyoti boshqa bir mamlakat iqtisodiyotiga bog’liqligi yoki eksportning asosiy ulushu bitta tovar eksportiga tug’ri kelishi, usha mamlakat iqtisodiyoti rivojlanmagan va barqaror bulmaydi, yani usha tovarning jahon bozorida narxi tushib ketishi mamlakat iqtisodiyotini zaiflashtiradi va yirik iqtisodiy muomolarni keltirib chiqaradi.

Shuning uchun davlat eksport diverifikatsiyalashi zarur. Buni uchun mamlakat eksport taribidagi katta ulushga ega tovarlarni ishlab chiqarish hajmini oshirishi lozim, bunda davlat usha segmentdagi raqobotbordoshligini oshirishi va monopolyaga qarshi kurashishi lozim. Bu o’z navbatida ichki bozorni tuyinishiga, narxlarni pasayishi va sifat darajasini orishi orqali Jahon bozorida usha tovar raqobatbardoshliligini oshiradi.

Mamalkat iqtisodiyoti qanchalik liberallashgani va barqarorli mamlakatni investitsion jozibadorligi va “Doing business index”ini qanchalik yuqoriligi orqali bilishimiz mumkun.

Milliy iqtisodiyot raqobatbardoshligini oshirishning zaruriyti bozor munosabatlarining rivojlanishining zamonaviy bosqichida raqobat kurashining keskinlashivu,asosan xom-ashyo eksportiga qaratilgan strategyaning jiddiy cheklanishi orqali yuzaga keladi.

Tabbiy mahsulot va xizmatlarni xalqaro bozorga olib chiqish jarayoni iqtisodiyotda jiddiy tarkibiy uzgarishlarga asoslangan innovatsion va ilmiy-texnik omillarni uzlashtirish zaruriyatini keltirib chiqaradi.

Uzbekiston iqtisodiyotini rivojlantirishning amaldagi bosqichi zamonaviy bozor munosabatlarini shakillantirish orqali globalizatsion iqtisodiy tizimning turli pogonalarida raqobatbardoshlikning yuqori darajalasini taminlash muamosini dolzarblashtiriladi.

Rivojlangan mamlakatlar iqtisodiyotda raqobotbardoshlikni taminlash omillari:

• 
  Texnik va texnologik taraqiyotning yuqori darajasi
  
• 
  Ishlab chiqarish jarayonini ilmiy va inovatsion rivojlanishi
  
• 
  Aholining salomatlik va savodxonlik darajasining yuqori suratlari
  
• 
  Qulay investitsion va inovatsion muhitning yuqori suratlari va boshqalar
  

Rivojlanayotgan mamlakatlar iqtisodiyotida raqobatbardoshlikni taminlash omillari:

• 
  Ichki kuchi suratining yuqori darajasi
  
• 
  Kapital samaradorligining yuqori surati
  
• 
  Tabiy resurs salohiyatini yuqori darajada uzladshtirilishi
  
• 
  Mehnat sig;imi va samaradorligini ortib boorish darajasi
  
• 
  Inovatsiyon muhitning yuqori darajasi va boshqalar
  

Shunday qilib, globallizatsiya sharoitida Uzbekiston iqtisodiyotida raqobatbardoshlikni oshirish uchun davlat tomonidan etibor qaratish va isloh qilish kerak bulgan yunalishlar

• 
  Talim tizimi
  
• 
  Export diverifikatsiyasi
  
• 
  Fiscal siyosat
  
• 
  Xufyona itisodiyot
  
• 
  Raqami iqtisodiyot va inovatsiyalashtirish jaroyoni
  
• 
  Tabbiy resurslardan samarali foydalanish
  
• 
  Va boshqalar