|
Toshkent Moliya Insituti
Moliya fakulteti MM-56
guruh talabasi Solijonov
Dostonning XVB fanidan
Yozgan yakuniy nazorat
Ishi .
21-Variant
Valyuta operatsiyalari zaminida o'tgan asosiy mxanizimlar . Tayanch iboralar :Valyuta , operatsiya , mexanizim .
Valyuta bilan chayqovning bozor samaradorligi kontseptsiyasi . Tayanch iboralar : Spred , bid , offer , tahlil .
Valyuta kursi turlari . Tayanch iboralar : spot , kros-kurs , autrayt , forward .
Javoblar:
1-Javob
Davlatlararo valyuta muvofiqlashtirishning organi bo’lib XVF
hisoblanadi, 70-yillarning o’rtalaridan boshlab esa muntazam ravishdagi,
ishtirokchilari cheklangan oliy darajali yig’ilishlar ham uning qatoriga qo’shildi.
Ushbu yig’ilishlar o’tkazilishining sabablaridan biri jahon energetik inqirozi
bo’lib, bunda rivojlangan davlatlar tomonidan neft baholari o’sishining salbiy
oqibatlarini oldini olish maqsadida o’zaro kelishilgan chora-tadbirlar ko’rilishi
lozim edi. Shu paytdan boshlab yuqori darajadagi yig’ilishlarda jahonning
dolzarb iqtisodiy va siyosiy masalalari muhokama etila boshladi. Yuqori
darajadagi yig’ilishlarning birinchisi 1975 yilning noyabr oyida Fransiyaning
Rambuye shaqrida olti yetakchi davlat ishtirokida o’tkazilgan. 1976 yildan
boshlab "ettilikning" (AQSh, Yaponiya, Germaniya, Fransiya, Buyuk Britaniya,
Italiya, Kanada) har yillik yig’ilishlari o’tkaziladi.
70-yillardan boshlab valyutalar bilan ayrim operatsiyalar tovar birjalarida
amalga oshiriladi (masalan, f'yuchers va opsion valyuta operatsiyalari Chikago
hamda N'yu-York tovar birjalarida).
2-Javob
Valyuta kursi va pul birligining sotib olish qobiliyati o’rtasidagi
muvofiqlik hamma vaqt ham kuzatilmaydi. Masalan, 1980 yil ichida AQSh
dollarining kursi Doych markaga nisbatan 2%ga o’sgan, ammo shu bilan
birgalikda ichki bozorda dollarni sotib olish qobiliyati 13%ga, doych markaniki
esa 6%ga pasaygan. Buning sababi shundaki, valyutalarning kunlik kurslar
kotirovkasi ularni sotib olish qobiliyatlariga nisbatan korrektirovka
qilinmasligida va valyuta kurslariga boshqa omillarning ta'siridadir.
Mamlakat to’lov balansining ahvoli valyutaga bo’lgan talab va taklifga,
valyuta kursining darajasiga bevosita ta'sir etadi hamda uning u yoki bu tarafga
og’ib ketishiga olib keladi. Mamlakatning aktiv to’lov balansi milliy valyuta
kursining o’sishiga olib keladi, chunki xorijiy qarzdorlar tomonidan unga
bo’lgan talab oshib boradi. Aksincha, passiv to’lov balansi esa milliy valyuta
kursining pasayishiga olib keladi.
Turli mamlakatlardagi foiz stavkalarining bir biridan farqi. Mamlakatdagi
hisob yuritishning o’rtacha foiz stavkasini ko’tarilishi xorijiy kapitallar mamlakatga oqib kelishini rag’batlantiradi. Ushbu foiz stavkalarining pasayishi
esa aksincha kapitallarni, shu jumladan milliy kapitallarni ham mamlakatdan
chetga oqib ketishiga olib keladi.
Kapitallar ayniqsa "qaynoq" (chayqov) pullarning harakati (oqimi)
mamlakatlar to’lov balanslari muvozanatsizligini kuchaytirib yuboradi.
Foiz stavkalari valyuta bozorlari operatsiyalari va ssuda kapitallari
bozorlaridagi operatsiyalarga ta'sir etadi. Operatsiyalarni amalga oshirishda
banklar maksimal foyda olish maqsadida milliy va Xalqaro bozordagi foiz
stavkalari farqlarini hisobga oladilar. Ular arzonroq kreditlarni xorijiy ssuda
kapitallari bozorida sotib olib, xorijiy valyutani milliy ssuda kapitallari bozorida
nisbatan yuqoriroq foiz ustidan joylashtirishga harakat qiladilar.
Valyuta bozorlari faoliyati va chayqov valyuta operatsiyalarining valyuta
kursiga kon'yunktur ta'siri. Agarda biror bir valyutaning kursi pasayib borsa,
bozor ishtirokchilari uni nisbatan muvozanatliroq valyutaga almashtiradilar va
bu bilan ular uning qadrsizlanishini tezlashtirib yuboradilar.
Valyuta bozorlari mamlakat iqtisodiyotida va siyosatida bo’layotgan
o’zgarishlar, kurslar nisbatining tebranishiga ta'sir ko’rsatadi.
3-Javob
“Спот” курс – бу, нақдли (касса) шартномасининг курсидир. У “спот” шартномалари ижроси пайтида қайд этиладиган бир мамлакат валютасининг баҳосини бошқа мамлакат валютасидаги ифодасидан иборат.
“Спот” курслар эркин сузадиган ёки қатъий белгиланган бўлиши мумкин. Улар миллий валютани мамлакат ташқарисида шартномани амалга ошириш пайтига сотиб олиш қобилиятини кўрсатади.
Баъзи давлатлар валюталарининг ички ва ташқи қиймати мавжудлигига қарамасдан валюта назорати шароитида оддий тижорат операцияларини амалга оширишда, асосан товар ҳамда хизматлар импортида валюта ва “спот” курслари бир хилда қўлланилиши мумкин.
Кросс-курс – бу, икки валюта ўртасидаги курсни учинчи валюта орқали аниқлаш усули ёрдамида топилган курсдир. Bir mamlakat valyutasining ikkinchi bir mamlakat valyutasiga nisbatan USD orqali ifodalanadigan nisbati. Kross kurs xalqaro miqyosda keng qo'llaniladi. Uni, asosan, yirik kompaniyalar va korporatsiyalar qo'llaydi. Bu valyuta kursini aniqlashning real yo'li hisoblanadi.
Форвардли курс – бу, муддатли валюта шартномалари курсидир. У келгусида маълум бир санага валютани етказиб бериш шарти билан сотиш ёки сотиб олиш баҳосидан иборатдир. Бунда муддатли валюта операциясининг курси унинг ижроси маълум бир муддат ўтганидан сўнг амалга ошса ҳам шартнома тузилиш пайтида қайд этилади.
Амалиётда форвард курси “спот” курсига яқин бўлсада, спот курсдан у мукофот ёки дисконтнинг миқдорига фарқ қилади. Масалан, форвард курси валюталарнинг кучли ва кучсиз позицияларини, фоиз ставкаларидаги фарқларни ҳисобга олиши лозим. Бу омиллар форвард курсини “спот” курсидан жиддий оғишига олиб келиши мумкин.
“Аутрайт” курси – бу, мукофот ва дисконт усули ёрдамида аниқланадиган муддатли шартнома курсидир. Oddiy muddatli valyuta bitimi bo'lib, bitim tuzuvchi tomonlar qat’iy belgilangan muddatlarda “Forvard” kursi bo'yicha to'lovlarni ko'zda tutadi
Do'stlaringiz bilan baham: |
