Toshkent m oliyainstituti

Talab qilinadi:
1. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi m e’yoriy hujjatlardan 
foydalanishi lozim;
2. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
3. Korxona buxgalteri tomonidan yul qo’yilgan xatoni aniqlab, to ’g’ri 
buxgalteriya provodkalarini bering hamda auditorlik hisobotining asosiy vositalar 
bo’limi uchun m a’lumot tayyorlang.
2.Masala.
Buxgalteriya hisobini tiklab berish yuzasidan xizmat ko’rsatayotgan 
vaqtda auditor quyidagi xolatni aniqladi:
Korxonada ishlab chiqarish uchun m o’ljallangin asosiy vosita sotib olingan 
bo’lib, uning qiymati QQS bilan birgalikda 12 million so’mni tashkil etadi. Asosiy 
vositani montaj qilish uchun montaj tashkilotiga QQS bilan birga 1200 ming so’m 
pul to ’langan. Asosiy vosita uchun amortizatsiya m e’yori 15%. Auditordan asosiy 
vositani kirimga olish, uch oylik amortizatsiya hisoblash va 2 koeffitsient asosida 
asosiy vositaning qiymatini oshirish (qayta baxolash) talab qilinadi.

---

Talab qilinadi:
1. Ushbu muomalami amalga oshiring va buxgalteriya schyotlarida aks ettiring. 
Asosiy vositalami qabul qilishda yo’l qo’yilishi mumkinJbo’lgan xatolami ayting?
2. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi m e’yoriy hujjatlardan 
foydalanishi lozim;
3. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
3.Masala.
Korxonada muddatidan avval eskirishi oqibatida ikkita boshlang’ich 
qiymati 
1350000 
so’mdan 
bo’lgan 
muzlatgich 
hisobdan 
chiqarilgan. 
Muzlatgichlardan birining amortizatsiya ajratmalari 1180000 so’mni, ikkinchisiniki 
esa 1200000 so’mni tashkil qilgan. Tugatish dalolatnomasida amortizatsiya to ’liq 
hisoblanmaganligining sababi ulami ta ’mirlash uchun ehtiyot qismlar yo’qligi deb 
ko’rsatilgan. Muzlatgichlami hisobdan chiqarish uchun ishchilarga demontaj uchun 
37500 so’m ish haqi hisoblangan, 40000 so’m metalalom hamda 95000 so’mlik 
ehtiyot qismlar korxona omboriga kirim qilingan. Korxona buxgalteri tomonidan 
muzlatgichlami hisobdan chiqarishdan ko’rilgan moliyaviy natijani 306500 so’m 
deb baholab, uni 95900 schyotga hisobdan chiqargan.
Talab qilinadi:
1. Korxona buxgalteri tomonidan yuqoridagi muomalalar to ’g ’ri hisobga 
olinganligini tekshirib, auditorlik dalolatnomasini tuzing.
2. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi m e’yoriy hujjatlardan 
foydalanishi lozim;
3. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
4.Masala.
Auditorlik tekshiruvi jarayonida shu narsa aniqlandiki, tekshirish 
davrida tasdiqlangan dalolatnomaga muvofiq eskirish natijasida 2 dona yuk 
ko’taradigan uskunalar hisobdan chiqarilgan. Ular bo’yicha amartizatsiya summasi 
140000 so’mni tashkil etadi. Hisobdan chiqarish natijasida 3000000 so’mlik 
metallom kirimga olingan. Yuk kqtargich uskunalarini demontaj qilish uchun 
ishchilarga 280000 so’m ish haqi hisoblangan va 2010-«Asosiy ishlab chiqarish 
schyotiga» o ’tkazilgan. Kirimga olingan metallom buxgalteriya hisobida 1090 
schyotning debeti va 9320-schyotning kreditiga yozuv qilingan. Har bir yuk 
ko’targich uskunasining tugatish natijalari buxgalteriyada alohida hisobga 
olinmagan va tegishli analitik schyotlarda aks ettirilmagan. Dalolatnomada 
ko’rsatilishicha yuk ko’tarish uskunalarini muddatidan ilgari hisobdan chiqarilishiga 
asosiy sabab undan uzluksiz ravishda foydalanilganligi va yuqori namlik joy da 
ishlatilishi ekanligi ko’rsatilgan.
Korxona buxgalteri tomonidan buxgalteriya hisobi registrlarida yuqoridagi 
muomalalar quyidagicha aks ettirilgan: